دگزامتازون : کاربرد ها و عوارض و تاثیرات آن در درمان کووید 19

دگزامتازون

دگزامتازون برای درمان شرایطی مانند آرتروز ، اختلالات خونی-هورمون ، سیستم ایمنی بدن ، واکنش های آلرژیک ، شرایط پوستی خاص، مشکلات تنفسی ، برخی از بیماری های روده و برخی سرطان ها استفاده می شود. همچنین از آن  به عنوان تست برای اختلال غده آدرنال (سندرم کوشینگ) استفاده می شود.

این دارو یک هورمون کورتیکواستروئید (گلوکوکورتیکوئید) است. دگزامتازون واکنش دفاعی طبیعی بدن را کاهش می دهد و علائمی مانند تورم و واکنش های آلرژیک را کم کرده و بهبود می‌بخشد.

نحوه استفاده از دگزامتازون

این دارو طبق دستور پزشک و به صورت  مصرف می‌شود. برای جلوگیری از ناراحتی معده ، همراه غذا یا شیر مصرف کنید. با یک لیوان آب کامل (8 اونس / 240 میلی لیتر) مصرف شود، مگر اینکه پزشک به روش دیگری راهنمایی کند. اگر از فرم مایع دارو استفاده می کنید ، از یک قاشق اندازه گیری دارو برای اندازه گیری دقیق دوز تجویز شده استفاده کنید.

اگر روزانه یک بار این دگزامتازون مصرف می کنید، آن را قبل از 9 صبح میل کنید.  میزان دوز و طول مدت درمان بستگی به شرایط پزشکی بیمار و پاسخ به درمان دارد. پزشک  ممکن است هر از گاهی سعی کند دوز را به آرامی کاهش دهد تا عوارض جانبی را به حداقل برساند.

از این دارو به طور مرتب استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن داشته باشید. برای کمک به یادآوری، هر روز آن را در همان زمان مشخص مصرف کنید. این دارو را حتی اگر احساس خوبی دارید ادامه دهید و این دارو را دقیقاً طبق تجویز مصرف کنید.

بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. ممکن است با ناگهان قطع شدن این دارو برخی شرایط بدتر شود. اگر وضعیت شما بهبود نیافته یا وخیم تر شود، به پزشک خود اطلاع دهید.

اثرات جانبی

ناراحتی معده ، سردرد ، سرگیجه ، تغییرات قاعدگی ، مشکل در خواب، افزایش اشتها یا افزایش وزن ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات ادامه داشته یا بدتر شود، به پزشک خود اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که پزشک این دارو را تجویز کرده است زیرا او قضاوت کرده است که سود شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افراد با استفاده از این دارو عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی بعید اما جدی ، فوراً به پزشک خود بگویید:

  • علائم عفونت (مانند تب ، گلودرد مداوم)
  • درد استخوان و مفاصل
  • افزایش تشنگی/ ادرار
  • ضربان قلب سریع / آهسته / نامنظم
  • درد چشم و مشکلات بینایی
  • سوزش قلب
  • سوزش صورت
  • پف صورت
  • تورم مچ پا
  • علائم خونریزی معده / روده (مانند درد معده / شکم ، مدفوع سیاه / استفراغ که به نظر می رسد مانند قهوه است)
  • درد-قرمزی و تورم بازوها و پاها
  • خستگی
  • تغییرات روحی و روانی (به عنوان مثال افسردگی، نوسانات خلقی، تحریک پذیری)
  • رشد غیرمعمول مو
  • گرفتگی عضلات
  • کبودی و خونریزی 
  • بهبودی آهسته زخم
  • نازک شدن پوست
  • تشنج

واکنش آلرژیک بسیار جدی به دگزامتازون نادر است. با این وجود ، اگر متوجه علائم یک واکنش آلرژیک جدی از جمله: بثورات پوستی ، خارش / تورم (به خصوص صورت / زبان / گلو) ، سرگیجه شدید ، مشکل در تنفس، شدید سریعاً تحت مراقبت پزشکی قرار گیرید.

این علائم یک لیست کامل از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه تأثیرات دیگری که در بالا ذکر نشده است، شدید با پزشک خود تماس بگیرید.

مصرف دگزامتازون

هنگام مصرف دگزامتازون در چه مورد باید احتیاط کنیم؟

قبل از مصرف دگزامتازون ، در صورت حساسیت داشتن به آن  یا به سایر کورتیکواستروئیدها (به عنوان مثال ، پردنیزون) به پزشک خود اطلاع دهید. یا اگر آلرژی دیگری دارید این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد ، که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود بنابراین مراقب باشید. قبل از استفاده از این دارو ، تاریخچه پزشکی خود را به پزشک بگویید، به ویژه در مورد:

  • عفونت (به عنوان مثال ، سل ، تبخال ، عفونت های قارچی)
  • بیماری کلیه
  • بیماری کبد
  • شرایط روحی و روانی (به عنوان مثال ، روان پریشی ، اضطراب ، افسردگی)
  • کم بودن مواد معدنی خون (به عنوان مثال ، پتاسیم پایین / کلسیم)
  • بیماری تیروئید ، مشکلات معده / روده (مانند زخم، دیورتیکولیت ، اسهال غیر قابل توضیح)
  • فشار خون بالا
  • مشکلات قلبی (مانند نارسایی احتقانی قلب ، حمله قلبی اخیر)
  • دیابت
  • بیماری های چشم (به عنوان مثال ، آب مروارید ، گلوکوم ، عفونت تبخال چشم)
  • پوکی استخوان
  • سابقه لخته شدن خون

این دارو ممکن است علائم عفونت را پوشانده یا شما را در معرض خطر ابتلا به عفونت های بسیار جدی قرار دهد. هرگونه جراحت یا علائم عفونت را گزارش کنید (به عنوان مثال ، گلودرد مداوم / تب / سرفه ، درد هنگام ادرار ، درد عضلانی) که در طول درمان رخ می دهد.

استفاده از داروهای کورتیکواستروئید به مدت طولانی می تواند پاسخ بدن دربرابر استرس جسمی دشوارتر کند. بنابراین، قبل از جراحی یا معالجه اضطراری ، یا در صورت ابتلا به بیماری و آسیب جدی ، به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید که از این دارو استفاده می کنید یا در طی 12 ماه گذشته از این دارو استفاده کرده اید. در صورت بروز خستگی غیرمعمول/ شدید یا کاهش وزن ، فوراً به پزشک خود بگویید.

واکسیناسیون یا آزمایش پوستی انجام ندهید ، مگر اینکه به طور خاص توسط پزشکتان راهنمایی شوید. واکسن ها در هنگام مصرف دگزامتازون، عوارض جدی ایجاد می‌کنند (مانند عفونت). از تماس با افرادی که اخیراً واکسن آنفولانزا دریافت کرده اند، یا با افرادی که آبله مرغان یا سرخک دارند ممانعت کنید، مگر اینکه قبلاً این بیماری را گرفته باشید (مثلاً در دوران کودکی). اگر در معرض یکی از این عفونت ها قرار گرفتید که قبلاً آن را تجربه نکرده اید، به دنبال فوریت های پزشکی باشید.

اگر سابقه زخم دارید یا دوزهای زیادی از آسپیرین مصرف می کنید، در ضمن مصرف این دارو نوشیدنی های الکلی را محدود کنید تا خطر خونریزی معده / روده کاهش یابد. 

اگر مبتلا به دیابت هستید ، این دارو ممکن است کنترل قند خون را سخت تر کند. قند خون را بطور منظم کنترل کنید و نتایج را به پزشک اطلاع دهید. ممکن است نیاز باشد میزان دوز داروها، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی شما تنظیم شود.

دگزامتازون ممکن است باعث سرگیجه شود. الکل و مواد مخدر می توانند باعث شدت سرگیجه شوند. رانندگی و هر کاری را که نیاز به هوشیاری داشته باشد انجام ندهید تا زمانی که بتوانید با خیال راحت این کار را انجام دهید.

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو حساسیت بیشتری نشان دهند ، به خصوص پوکی استخوان/ درد ، خونریزی معده / روده و تغییرات روحی و روانی (مانند سردرگمی).

در صورت استفاده طولانی مدت این دارو برای کودکان ممکن است رشد کودک را کُند کند. برای اطلاعات بیشتر با پزشک مشورت کنید. مرتباً به مراکز خدمات-درمانی مراجعه کنید تا رشد قد کودک شما بررسی شود.

آیا در دوران شیردهی و بارداری می‌توان دگزامتازون مصرف کرد؟

در دوران بارداری ، این دارو فقط در مواقعی که به وضوح مورد نیاز باشد، باید استفاده شود. در مورد خطرات و فواید آن با پزشک مشورت کنید. نوزادانی که از مادرانی متولد می شوند که مدت طولانی و یا در دوزهای بالا از این دارو استفاده می کنند، ممکن است سطح هورمون کورتیکواستروئید کم داشته باشند. در صورت مشاهده علائمی مانند تهوع / استفراغ مداوم ، اسهال شدید یا ضعف در نوزاد خود فوراً به پزشک خود بگویید.

دگزامتازون ممکن است به شیر مادر منتقل شود و می تواند اثرات نامطلوب بر روی شیرخوار داشته باشد. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

دگزامتازون و کووید 19

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروها را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این سند شامل تمام تداخلات احتمالی دارو نیست. لیستی از تمام کالاهایی را که استفاده می کنید (از جمله داروهای بدون نسخه و گیاهان دارویی) نگه دارید و آن را با پزشک خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک، مقدار مصرف هر دارو را شروع، متوقف یا تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با دگزامتازون تداخل داشته باشند عبارتند از: آمینوگلوتتماید، قرص های ضد بارداری ، داروهای خاص سرطان (سانی‌‌تینیب، داسیتینیب)، کلستیرامین، دیگوکسین، داروهایی که می توانند باعث خونریزی / کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل) رقیق کننده خون مانند دابیگاتران، وارفارین، آسپرین، ایبوپروفن، ایزونیازید ، تالیدومید.

سایر داروها می توانند بر حذف دگزامتازون از بدن تأثیر بگذارند ، که ممکن است بر نحوه عملکرد دگزامتازون تأثیر بگذارد. از جمله این موارد می توان به ضد قارچ های آزول (مانند کتوکونازول) ، باربیتوراتها (مانند فنوباربیتال) ، ریفاماپیسین ها (مانند ریفامپین) ، داروهای خاصی که برای درمان تشنج (مانند فنیتوئین) استفاده می شود، اشاره کرد.

اگر پزشک توصیه کرده است که آسپیرین با دوز کم برای سکته قلبی یا پیشگیری از سکته مغزی مصرف کنید (معمولاً با دوزهای 81-325 میلی گرم در روز)، باید مصرف دگزامتازون را ادامه دهید مگر اینکه پزشک دستور دیگری دهد.

این دارو ممکن است با آزمایشات آزمایشگاهی خاصی (از جمله تست های پوستی) تداخل داشته باشد ، که ممکن است باعث نتایج نادرست آزمایش شود.

نکات مهم درباره‌ی دگزامتازون

این دارو را با دیگران به اشتراک نگذارید.

اگر این دارو برای مدت طولانی استفاده می شود ، آزمایشات پزشکی (به عنوان مثال ، قند خون / مواد معدنی ، فشار خون ) باید بطور دوره ای انجام شود تا پیشرفت شما بررسی شود یا عوارض جانبی را بررسی کنید. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.

با پزشک خود در مورد ایجاد تغییر در شیوه زندگی خود صحبت کنید زیرا ممکن است عوارض جانبی این دارو را کاهش دهد (مانند انجام ورزش، ایجاد تغییر در رژیم غذایی از جمله کنترل مصرف نمک و دریافت بیشتر پتاسیم / کلسیم).

اگر روزانه و به طور منظم دگزامتازون استفاده می کنید و درصورت فراموش کردن مصرف آن در زمان مشخص شده‌،  به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک زمان دوز بعدی است، دوز مصرفی را دو برابر نکنید.

نگهداری

در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. تمام داروها را از کودکان و حیوانات خانگی دور نگه داشته شوند. دگزامتازون اضافی و غیرقابل مصرف را  در داخل چاه و فاضلاب نریزید مگر اینکه دستور انجام این کار داده شود. در صورت گذشتن تاریخ انقضا یا عدم نیاز به آن، این محصول را به درستی از بین ببرید.

دگزامتازون و کووید 19

دگزامتازون کورتیکواستروئید است که در طیف گسترده ای از شرایط برای اثرات ضد التهابی و بیماری‌ های سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن مورد استفاده قرار می گیرد.

در حال حاضر، بیش از 2200 کارآزمایی بالینی وجود دارد که سعی در یافتن واکسن یا درمانی برای Covid-19 دارند. انستیتوی ملی بهداشت اخیراً آزمایش بالینی هیدروکسی کلروکین خود را متوقف کرد و نتیجه گرفت که هیچ فایده ای برای بیماران Covid-19 وجود ندارد. از طرف دیگر ، دگزامتازون اخیراً نتایج اولیه مثبت از آزمایش بالینی را نشان داده است.

بیش از 11000 بیمار در 175 بیمارستان  در انگلستان ثبت نام کردند. درمجموع، 2104 بیمار به مدت 10 روز 6 میلی گرم از دگزامتازون دریافت کردند و سپس با 4321 بیمار که به تنهایی مراقبت های معمول دریافت کرده بودند، مقایسه شدند (بیمارانی که فقط به اکسیژن نیاز داشتندو کسانی که نیازی به کمک تنفسی ندارند). مشخص شد که دگزامتازون منجر به کاهش مرگ و میر در بیماران در ونتیلاتورها(دستگاه تنفس مصنوعی) به یک سوم و یک پنجم در بیمارانی که فقط به اکسیژن نیاز داشتند، بود. در افرادی که نیازی به کمک تنفسی ندارند هیچ فایده ای یافت نشد. با این نتایج، دولت انگلستان استفاده از دگزامتازون را برای بیماران Covid-19 که نیاز به اکسیژن و آنهایی که در ونتیلاتورها وجود دارد، تصویب کرد.

آیا سازمان جهانی بهداشت(WHO) استفاده از دگزامتازون را برای بیمارن COVID-19 توصیه می‌کند؟

 سازمان جهانی بهداشت در حال به روزرسانی دستورالعمل‌های درمانی برای کرونا است که شامل دگزامتازون و سایر استروئیدها است و هنوز به جواب قطعی دست نیافته است.

اگرچه  نتایج اولیه بسیار امیدوار کننده است، فقط نتایج کامل، یک تصویر درست و ارزیابی قوی را ارائه می دهد. با 14 کارآزمایی بالینی اضافی که در مورد دگزامتازون علیه Covid-19 تحقیق می‌کنند انتظار می رود که در پایان سال 2020 تحقیقات به اتمام برسد، این می تواند شواهد دیگری را برای اثربخشی دگزامتازون برای درمان Covid-19 فراهم کند.

Stethoscope

معرفی پزشکان و کلینیک ها

دیدگاه کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *