استخوان ها بافت هایی زنده از بدن انسان هستند که درطول شبانه روز مدام در مرگ و تشکیل مجدد می باشند. اگر سرعت تولید استخوان های جدید در مقایسه با مرگ استخوان های قدیمی برابر نباشد ما شاهد بیماری پوکی استخوان خواهیم بود.
پوکی استخوان در تمام افراد ممکن است اتفاق بیافتد اما افراد سفید پوست و زنان آسیای به ویژه بعد از سنین یائسگی در معرض خطر جدی تری قرار دارند. هنگامی که فرد به بیماری پوکی استخوان مبتلا می گردد ، بافت های استخوانی بدنش تضعیف شده و در خطر شکستگی قرار می گیرند. این شکستگی ها می توانند در اثر افتادن های معمولی صورت گیرد یا اینکه در مراحل پیشرفته تر بیماری حتی یک سرفه معمولی نیز زمینه ساز شکستگی شود. در اغلب موارد شکستگی ها در استخوان های ستون فقرات ، لگن یا مچ دستان اتفاق میافتد که هر کدام مشکلات مخصوص خود را بوجود می آورد.
علائم پوکی استخوان
در مراحل ابتدایی بیماری پوکی استخوان ، علائم ویژه ای در بدن بیمار نشان داده نمی شود. اما با پیشرفت بیماری علائم کم کم نمودار می شوند.علائمی همچون:
- مشکل در ایستادن
- درد مفاصل
- کوتاه شدن قد
- شکستگی آسان قسمت های بدن
اگرچه بیماری پوکی استخوان به خودی خود شامل درد نمی شود اما شکستگی های ناشی از آن باعث ایجاد درد در بیمار شده که دردناک ترین آن شکستگی در قسمت ستون فقرات می باشد.
علائم غیرقابل کنترل
اگرچه سبک زندگی سالم باعث می شود احتمال ابتلا شما به این بیماری کاهش داده شود اما مواردی نیز وجود دارد که در کنترل انسان نیست. مواردی همچون افزایش سن. در خانم ها با افزایش سن و شروع دوران یائسگی موجب کمبود استروژن در بدن می شود که سرعت ایجاد استخوان های جدید را کاهش میدهد. همین اتفاق در بدن آقایان نیز رخ می دهد . آقایان با افزایش سن میزان تستوسترون در بدنشان با کاهش روبرو می شود که در نتیجه باعث نواختن زنگ خطری برای انسان است.
پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان
برای پیشگری از ابتلا به این بیماری رعایت 3 اصل بسیار ضروری است.
- مصرف میزان مناسب کلسیم
- مصرف میزان مناسب ویتامین D
- ورزش
کلسیم: همواره سعی کنید میزان دریافت کلسیم بدن خود را در طول روزکنترل کنید. برخی تحقیقات نشان می دهد هر فرد (زیر 50 سال) به 1000 میلی گرم کلسیم در طول روز نیاز دارد و برای افراد بالای 50 سال باید مقدار 1200 گرم کلسیم در برنامه غذایی روزانه گنجانده شود.
شما می توانید برای تامین این میزان کلسیم از مواد غذایی کمک بگیرید و یا در کنار آن مکمل ها را استفاده نمایید.درادامه سعی می کنیم تعدادی از مواد غذایی که دارای میزان زیادی کلسیم می باشند را برای شما معرفی نماییم.
شیر:
می توان شیر را یکی از معروف ترین و قدیمی ترین ماده غذایی برای تامین میزان کلسیم بدن به حساب آورد.یک لیوان شیر (250 میلی لیتر) بدون در نظر گرفتن نوع کم چرب یا پر چرب ان شامل 300 میلی گرم کلسیم می باشد.
ماست و پنیر:
درصورتی که تمایلی به استفاده از شیر برای تامین کلسیم بدن خود ندارید یا اینکه می خواهید هر ازگاهی تغییری در برنامه غذایی خود ایجاد کنید می توانید از ماست و پنیربه عنوان جایگزین کمک بگیرید. بر این اساس میزان کلسیم موجود در 30 گرم پنیر سویسی با یک لیوان شیر برابر است.
آجیل ها:
پتاسیم موجود در بادام و بادام زمینی باعث می شود جلوی از دست رفتن کلسیم تسط ادرار گرفته شود. از طرفی آجیل ها دارای میزان قابل توجه ای پروتئین هستند که می تواند به ساخت استخوان در بدن شما کمک کند.
ویتامینD : بعد از کلسیم نوبت به ویتامین D می رسد. شما باید از میزان دریافت ویتامین D بدن خود مطلع شوید. بدن یک فرد سالم (زیر 50 سال) نیاز به ۴۰۰-۸۰۰ IU در طول روز دارد که این مقدار برای افراد بالایی 50 سال به ۸۰۰-۱۰۰۰ IU افزایش پیدا می کند.
نور خورشید را می توان یکی از بهترین منابع برای افزایش ویتامین D بدن دانست.اما از انجایی که قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند برای پوست شما آسیب هایی ایجاد کند پیشنهاد می کنیم روش های دیگری برای تامین میزان ویتامین D بدن خود پیدا کنید.
ورزش : قطعا در حفظ سلامتی تاثیر ورزش را نمی توان نادیده گرفت. ورزش هایی مثل پیاده روی ، آرام دویدن یا شنا به میزان قابل توجه ای سلامت شما را بالا می برد. از طرفی در کنار سلامت جسمی باعث تاثیرات مسبتی بر روی سلامت روان شما نیز می شود.
علاوه بر مواردی که گفته شد ، رعایت چند نکته دیگر نیز برای حفظ سلامتی شما لازم است. مواردی ازجمله:
- ترک سیگار
- ترک مشروبات الکلی
- کاهش مصرف کافئین
درمان پوکی استخوان
اغلب درمان هایی که برای پوکی استخوان استفاده می شوند برای جلوگیری از کاهش تراکم استخوان یا جلوگیری از شکستن آن می باشد. در بعضی موارد که بیمار به سرعت متوجه بیماری خود می شود ، پزشک با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی فرد مانع از پیشرفت بیماری شده و روند معمول زندگی بیمار طی می شود. اما در صورت گسترش بیماری پزشک باید از داروها برای جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک بگیرید.
از طرفی علم پزشکی هر لحظه در حال پیشرفت است و قطعا این پیشرفت شامل بیماری پوکی استخوان نیز می شود.به تازگی محققانی در کشور سوئد دریافته اند که هورمون رشد باعث کاهش اثرات پوکی استخوان بعد از سن یائسگی در زنان می شود. این تحققیات که در زمان 10 سال بر روی آن کار شده ثابت کرده اگر در سنین شروع یائسگی از هورمون رشد استفاده شود می تواند در ادامه از ایجاد شکستگی به دلیل پوکی استخوان جلوگیری کند.
تشخیص
خوشبختانه پیشرفت دانش پرشکی باعث شده راه هایی برای اطلاع زود هنگام از این بیماری وجود داشته باشد.تصویر برداری به کمک اشعه ایکس این اجازه را به پزشک می دهد که از تراکم استخوان ها اطلاع پیدا کند و اگر نیاز به شروع پیشگیری ها باشد به شما اطلاع دهد. افرادی که سابقه بیماری پوکی استخوان در خانواده خود دارند یا مبتلا به دیابت ، تیروئید ،کبد و کلیه هستد حتما باید خطر این بیماری را جدی بگیرند. این افراد مخصوصا در سنین بالای 60 سال خطر ابتلا به پوکی استخوان را بیشتر حس می کنند.
دیدگاه کاربران