عفونت ریه ممکن است در اثر ویروس، باکتری و حتی قارچ رخ دهد. افراد سالم هنگامی به عفونت ریه مبتلا می‌شوند که در معرض باکتری‌ها و ویروس‌های مسبب آن قرار بگیرند. در واقع، اگر یک فرد مبتلا با عطسه یا سرفه محیط را آلوده کرده باشد؛ دیگران نیز ممکن است به عفونت ریه دچار شوند.
در این مقاله از مجله زیبا بمان، به بررسی کامل علائم و روش های درمان عفونت ریه می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
عفونت ریه چگونه رخ می‌دهد؟
برونشیت، ذات الریه و برونشیولیت سه نوع عفونت ریه هستند که معمولاً در اثر ویروس یا باکتری ایجاد می‌شوند. عفونت قارچی ریه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر اتفاق می‌افتد. ضعف سیستم ایمنی در افرادی که تحت درمان بیماری‌های ایدز و سرطان هستند بیشتر به چشم می‌خورد.
هنگامی که نایژه‌ها (لوله‌های انتقال‌دهنده هوا به شش‌ها) عفونی شوند، برونشیت (به انگلیسی: Bronchitis) رخ می‌دهد. برونشیت معمولاً توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شود. یکی از عواملی که موجب بروز برونشیت ریه می‌گردد، تنفس هوای آلوده و دود سیگار است.
ویروس‌ها همچنین می‌توانند به شش‌ها یا راه‌های هوایی منتهی به آن‌ها حمله کنند. در این صورت برونشیولیت (به انگلیسی: Bronchiolitis) اتفاق می‌افتد که بیشتر در نوزادان دیده می‌شود.
یکی از شایع‌ترین انواع عفونت ریه، ذات الریه یا پنومونی (به انگلیسی: Pneumonia) است. ذات الریه کیسه‌های میکروسکوپی هوا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. منشأ این عفونت باکتری‌های واگیر هستند، اما گاهی ویروس‌ها نیز می‌توانند منجر به ذات الریه شوند.
عفونت ریه در اغلب اوقات خفیف رخ می‌دهد. اما برای افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی بوده یا به بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) مبتلا هستند، گاهی می‌تواند خطرناک نیز باشد.
علائم
نشانه‌های ابتلا به عفونت ریه ممکن است خفیف یا شدید باشند. شدت بروز علائم به عواملی مانند سن، شرایط بدنی و منشأ عفونت بستگی دارد. در واقع علائم عفونت ریه بسیار شبیه به سرماخوردگی و آنفولانزا هستند؛ اما ماندگاری طولانی‌تری دارند.
سرفه با خلط غلیظ
سرفه به خروج مخاط تولیدشده از مجاری عبور هوا کمک می‌کند. این مخاط در شش‌ها به علت ملتهب بودن مجاری تنفسی تولید می‌شوند. خلط ناشی از عفونت ریه می‌تواند به رنگ سفید، سبز، زرد یا خاکستری باشد. بعلاوه، ممکن است در آن خون نیز دیده شود.
درد قفسه سینه
معمولاً درد قفسه سینه در هنگام عفونت ریه، تیز و خفه‌کننده توصیف می‌شود. این درد گاهی با تنفس عمیق یا سرفه کردن حالت شدیدتری نیز پیدا می‌کند. درد ممکن است از شکم تا کمر احساس شود.
تب
تب نشانه مقابله بدن با عفونت است. دمای معمول بدن حدوداً 37 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. اگر منشأ عفونت ریه نوعی باکتری باشد، دمای بدن می‌تواند تا 40.5 درجه سانتی‌گراد نیز افزایش یابد. تب بالای 38.9 درجه سانتی‌گراد خود ممکن است عوارضی را در پی داشته باشد. این عوارض عبارت‌اند از:
- تعریق
- لرز
- دردهای عضلانی
- کمبود آب بدن
- سردرد
- ضعف
اگر تب فرد بالای 38.9 درجه سانتی‌گراد باشد یا بیش از سه روز ادامه یابد، مراجعه به پزشک الزامی است.
دردهای عضلانی
یکی از دیگر علائم عفونت ریه، درد کمر و عضلات است. این درد میالژی نام دارد. عفونت می‌تواند در عضلات بدن التهاب ایجاد کند؛ که نتیجه آن بروز درد عضلانی می‌باشد.
آبریزش بینی
اگرچه آبریزش بینی و عطسه از علائم اصلی آنفولانزا هستند؛ اما گاهی اوقات از عفونت ریه خبر می‌دهند.
تنگی نفس
تنگی نفس به حالتی گفته می‌شود که فرد به سختی تنفس کرده یا اصلاً قادر به نفس کشیدن نباشد. اگر در تنفس مشکل دارید، بایستی سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
خستگی
معمولاً هنگامی که بدن مشغول به مبارزه با عفونت است، فرد دچار خستگی و بی‌حالی می‌شود. استراحت کافی در این مرحله بسیار اهمیت دارد.
خس خس سینه (تنفس صدادار)
اگر هنگام بازدم صداهای سوت مانند می‌شنوید، دچار خس خس سینه شده‌اید. خس خس سینه زمانی رخ می‌دهد که مجاری تنفسی ملتهب یا مسدود شده باشند.
کبود شدن ناخن‌ها و لب‌ها
کمبود اکسیژن منجر به بنفش‌شدن رنگ ناخن‌ها و لب‌ها می‌گردد.
روش تشخیص
برای تشخیص عفونت ریه بایستی به پزشک مراجعه نمایید. پزشک ابتدا از شما درباره سوابق ابتلا به بیماری‌های خاص سوال می‌کند. او همچنین با پرسش درباره شغل، سفرهای اخیر و ارتباط شما با حیوانات اطلاعاتی جمع‌آوری خواهد کرد. در مرحله بعد، پزشک دمای بدنتان را اندازه گرفته و با گوشی مخصوص به صدای تنفس شما گوش می‌دهد.
روش‌های دیگری نیز برای تشخیص عفونت ریه وجود دارد. این روش‌ها عبارت‌اند از:
- تصویربرداری از قفسه سینه به کمک اشعه ایکس یا سیتی اسکن
- اسپیرومتری
- اندازه‌گیری میزان اکسیژن در خون
- آزمایش مخاط بینی یا گلو
- کشت خون
درمان عفونت ریه
اگر منشأ عفونت ریه باکتری باشد، معولاً برای درمان آن به مصرف آنتی بیوتیک نیاز است. در صورتی که منشأ عفونت قارچ باشد؛ برای درمان آن به داروهای ضد قارچ مانند وریکونازول و کتوکونازول احتیاج خواهد بود. اگر عفونت ریه ویروسی باشد، آنتی بیوتیک‌ها کمکی نخواهند کرد و باید اجازه دهید بدنتان با آن مقابله کند.
برای افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونت، می‌توانید دستورالعمل‌های زیر را در خانه انجام دهید:
- برای کاهش تب از استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده نمایید.
- نوشیدن آب فراوان را از یاد نبرید.
- چای گرم را با عسل و زنجبیل ترکیب کرده و بنوشید.
- تا حد امکان استراحت کنید.
- هوای اتاق را مرطوب نگه دارید.
- آب نمک غرغره کنید.
- مصرف آنتی بیوتیک تجویز شده را تا زمان بهبودی کامل ادامه دهید.
همچنین لازم به ذکر است که اگر عفونت ریه شدید باشد، ممکن است که فرد برای درمان در بیمارستان بستری شود. در بیمارستان از آنتی بیوتیک‌ها و سرم‌های ویژه برای درمان عفونت استفاده خواهد شد.
پیشگیری
اگرچه نمی‌توان از همه عفونت‌های ریه پیشگیری کرد، اما رعایت موارد زیر احتمال ابتلا به عفونت را به حداقل خواهد رساند:
- شستشوی مکرر دست‌ها را از یاد نبرید.
- از تماس دست و اشیاء آلوده با صورت ( به خصوص چشم و دهان) خودداری نمایید.
- از به اشتراک گذاشتن ظروف، غذاها و نوشیدنی‌ها با افراد دیگر پرهیز کنید.
- تردد در مکان‌های پر ازدحام و شلوغ را به حداقل برسانید.
- از استعمال دخانیات خودداری نمایید.
- برای افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ریه قرار دارند، واکسیناسیون توصیه می‌گردد.
جمع بندی
اگرچه علائم عفونت ریه بسیار مشابه با آنفولانزا و سرماخوردگی می‌باشد، اما معمولاً نشانه‌های عفونت ریه شدیدتر بوده و برای مدت زمان طولانی‌تری در بدن باقی می‌مانند. نوزادان، سالمندان و افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند باید به محض رویارویی با علائمی همچون تب، سرفه با خلط غلیظ، کبودی لب‌ها و ناخن‌ها، درد شدید در قفسه سینه و تنگی نفس به پزشک مراجعه نمایند.
دیدگاه کاربران