تنگی نفس چیست ؟

ما هرروز به دفعات مکرر عمل دم و بازدم را تکرار می کنیم. انجام این دو عمل به قدری برای ما حیاتی است که می توان گفت زنده ماندن ما به آن بستگی دارد. اما در بیشتر موارد عمل تنفس بدون آگاهی ما انجام می شود. ما بدون آنکه حواسمان باشد تنفس را چندین و چند بار در طول روز تکرار می کنیم تا اکسیژن لازم بدن فراهم شود. همه چیز تا اینجا عادی و طبیعی است موضوع زمانی بحرانی می شود که با انجام کوچکترین کار  مثل بلند کردن یک شی یا طی نمودن مسیری کوتاه عمل تنفس با مشکل مواجه می شود. افرادی که دارای مشکل تنگی نفس هستند هنگام انجام کارهایی حتی کوچک با افزایش سرعت نفس کشیدن خود مواجهه می شوند. این افراد اغلب برای انجام تنفس از عضلات گردن و شکم نیز کمک می گیرند که این عضلات به عنوان عضلات فرعی در نفس کشیدن می باشد.  نفس کشیدن در افراد داری تنگی نفس از حالات طبیعی خود خارج می شود و فرد نسبت به نفس کشیدن خود آگاهی پیدا می کند در حالیکه  در مواقع معمولی یا هنگامی که انسان توجهی به آن ندارد متوجه سرعت نفس کشیدن خود نمی شود. اما چه مواردی باعث ایجاد تنگی نفس می شود؟ علائم ان چیست و چگونه باید ان را درمان کرد؟ در ادامه سعی می کنیم به این پرسش ها پاسخ دهیم.

دلایل ایجاد تنگی نفس

آسم: آسم بیماری شایعی است که طبق امار از هر 10 کودک 1 نفر به ان مبتلا می باشد. گفتن این جمله که آسم به صورت مادرزادی ایجاد می شود کاملا اشتباه است و ممکن است در هر دوره ای از زندگی ظهور پیدا کند. اکثر افرادی که در کودکی آسم داشته اند در سنین بالاتر نیز این مشکل را خواهند داشت اما به کمک اصلاح سبک زندگی و درمان های صحیح می توانند مانند تمام افراد جامعه به زندگی عادی خود بپردازند.

عوامل متعددی وجود دارد که باعث می شود آسم در فرد تشدید شود.این علائم همچون:  گرده گياهان، گرد و غبار خانه و پشم حيوانات ، خشم ، اضطراب و حتي خوشحالي زياد‌ و… می باشند.بنابر این افراد داری مشکل تنفس باید یک مقدار حساسیت خود را نسب به محیط اطرافشان بالاتر ببرند تا خطری جان ان ها را تهدید نکند.

آلرژی : افراد زیادی هستند که نسبت به مواردی همچون  گرده گیاهان، گرد مربوط به حیوانات خانگی ، گرد و غبار و… حساسیت دارند. حساسیت های ایجاد شده ممکن است موجب تنگی نفس در این افراد شود. همچون افراد دارای آسم که وجود این مواد در هوا می تواند باعث ایجاد حملات آسمی دران ها شوداین افراد نیز باید محیط اطراف خود را پیوسته ارزیابی کنند.

ترس و استرس: حتما دقت کرده اید زمانی که استرس زیادی دارید و نگران یک موضوع هستید یا به دلیل اینکه ترسیده اید نفس کشیدن شما سخت تر می شود. در این مواقع نفس کشیدن سریع تر شده و اغلب نفس ها بریده بریده می شود و به صورت کامل انجام نمی شود. تمرین های زیادی این مواقع وجود دارد که می توان به کمک آن تنفس را به الگوی صحیح خود بازگرداند که در ادامه نیز به چند مورد از ان اشاره کرده ایم.

مونواکسید کربن: گازی بی رنگ و بدون بو که هر ساله با سرد شدن هوا اخبار بیشتری در مورد ان می شنویم.این گاز بسیار خطرناک می باشد که درصورت دفع نادرست ان از محیط زندگی می تواند مشکلاتی ایجاد کند. تجمع گاز مونواکسید در فضای بسته باعث ورود بیش از اندازه این گاز به دورن ریه های شما می شود. درنتیجه باعث میشود انتقال اکسیژن توسط گلبول های قرمز سخت تر انجام شده که زمینه ساز تنگی نفس ،سرگیجه و حالت تهوع می باشد. تنفس بیش از اندازه این گاز به اندازه ای خطرناک است که می تواند موجب مرگ انسان شود. وسایلی همچون بخاری ، شومینه ، اتومبیل و آبگرم کن باعث تولید مونواکسید کربن می شوند.

کم خونی: در تعریف کم خونی هنگامی خون تعداد سلول های قرمز خود را از دست می دهد و به تعداد کافی این سلول را  ندارد باعث می شود اکسیژن به مقدار کافی به بافت های بدن نرسد . در نتیجه این عمل مواردی همچون افزایش ضربان قلب ، سرگیجه ، خستگی ، رنگ پریدگی و سردی بدن بوجود می آید.

علاوه بر موارد گفته شده در قسمت بالا عوامل مختلف دیگری نیز وجود دارند که به ذکر نام انها بسنده می کنیم .

• شعله ور شدن COPD
• حمله قلبی
• ذات الریه
• انسداد مجاری هوایی، (انسداد در گلو)
• نارسایی قلبی
• ضربان قلب غیر طبیعی
• لخته شدن خون در ریه ها

چه وقت باید به پزشک مراجعه کنیم ؟

اگر در تنفس خود مشکلی را احساس می کنید ولی نمی دانید این ضعف  مربوط به کدام دلیل گفته شده می باشد بهترین کار مراجعه به پزشک است. پزشک به کمک علائم گفته شده توسط شما و معاینه می تواند دلیل تنگی نفس شما را بیابد. حتی در صورتی که نیاز باشد تشخیص بیماری با دقت بالاتری انجام شود می تواند از آزمایش هایی همچون سی تی اسکن کمک بگیرد. در نهایت با مشخص شدن دلیل بوجود آمدن تنگی نفس می توان با درمان های موجود و اصلاح سبک زندگی جلوی گسترش ان را گرفت تا به زندگی عادی فرد لطمه ای وارد نشود.

چند نمونه تمرین تنفسی

تنفس دیافراگم

برای انجام این تمرین که با نام تنفس شکمی یا تنفس عمیق نیز شناخته می شود باید مراحل زیر را دنبال کنید.

• روی زمین دراز بکشید ، ماهیچه های خود را آرام نگهدارید و دستان خود را روی شکمتان بگذارید.
• هوا را از طریق بینی وارد بدن کنید.
• شکم خودار به داخل بکشید و سپس ریه ها را از هوا پرکند.
• برای چند ثانیه نفس خود را نگهدارید.
• هوا را از طریق دهان و به ارامی به بیرون منتقل کنید.

این تمرین را برای 5 الی 10 دقیقه در طول روز انجام دهید.

تنفس لب غنچه ای

این تمرین برای بازیابی حالت طبیعی تنفس انجام می شود. زمانی که استرس زیاد باعث شده است تنفس شما از حالت طبیعی خارج شود این تنفس می تواند به شما بسیار کمک کند تا تنفس طبیعی خود را بازیابی کنید.

• بنشینید ، عضلات گردن و شانه خود را آرام کنید و بدن را در حالتی راحت قرار دهید.
• لب های خود را غنچه کنید.
• برای مدت چند ثانیه از طریق بینی نفس کشیدن را انجام دهید
• بعد از انکه تا 4 شمردید از طریق دهان و با شکل غنچه شده لب ها هوا را به بیرون منتقل کنید.

انجام این کار برای مدت 10 دقیقه می تواند برای شما بسیار مفید باشد. هنگامی که الگوی تنفسی شما دچار مشکل شد این تمرین می تواند به شما کمک کند تا الگوی تنفسی خود را اصلاح کنید.

خوراکی هایی که برای تنگی نفس خوب است

قهوه : نوشیدن یک فنجان قهوه برای اصلاح تنفس شما و بازگرداندن ان به شکل صحیح می تواند کمک کند. البته حتما به خاطر داشته باشد که نباید در مصرف قهوه زیاده روی کنید.

زنجبیل : هر روز چای زنجبیل مصرف کنید. برای تهیه چای زنجبیل باید یک قاشق غذاخوری زنجبیل را به یک لیوان آب جوش اضافه کند سپس اجازه دهید ده دقیقه بگذرد. بعد از آن به کمک یک صافی دانه های درشت زنجبیل را از ان جاده کنید و کمی عسل به ان اضافه کنید. چای به دست آمده را نوش جان کنید.

سیر : سیر حاوی روغن آلیسین است که می تواند هوا را تمیز کند و حجم ریه ها را افزایش دهد . این کار باعث می شود تنفس شما به حالت طبیعی خود بازگردد. بعضی از تنگی نفس ها به خاطر مشکلات قلبی به وجود می آید که لازم است به شما بگوییم سیر برای تقویت قلب نیز بسیار مفید است. درصورتی که علاقمند هستید از این گیاه در غذاهای خود بیشتر استفاده کنید پیشنهاد می کنیم حتما فواید دیگر ان را در اینترنت بخوانید چراکه سیر دارای فواید بسیار زیادی است.