بیماری روزاسه چیست ، عوامل ، انواع و راه های درمان آن

بیماری روزاسه (Rosacea)،  نوعی عارضه پوستی است که باعث قرمزی، پوسته زدن و متورم شدن پوست شده و در ناحیه صورت، گوش‌ها، قفسه‌ سینه و کمر ایجاد می گردد. افرادی که پوست روشن دارند و یا سفید پوست هستند بیشتر از افراد دارای پوست تیره احتمال مبتلا شدن به این آرزو را دارند.

این بیماری بسیار شایع است در سراسر جهان وجود دارد و بیشتر در افراد بالای ۳۰ سال و عمدتاً زنان بروز می کند. این بیماری همان طور که گفته شد همراه با لکه های قرمز و خارش نمایان شده و نوعی مشکل پوستی مزمن محسوب می شود.

در صورتی که بیماری درمان نشده و پیشرفت کرده باشد، به دلیل نبودن راه قطعی برای درمان آن، می تواند بسیار خطرناک و غیر قابل کنترل گردد.

علائم بیماری روزاسه

بیماری روزاسه دارای علائم و نشانه های گوناگون از بدن هر فرد به شکل  متفاوتی نمایان خواهد شد. اما به طور کلی از مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری عبارت است از:

برافروختگی صورت و بدن :

یکی از اولین نشانه های این بیماری بروز برافروختگی و قرمزی مکرر پوست است. این موارد در بازه های مختلف زمانی ایجاد شده و همراه با التهاب می باشد. البته در بسیاری از موارد ممکن است این نشانه ها با نشانه های قبل از قاعدگی در زنان اشتباه گرفته شود.

تورم رگ‌های خونی :

یکی دیگر از نشانه های بروز این بیماری تورم در رگ های خونی است و در زیر پوست به صورت خط های مارپیچ دیده می‌شوند.دیده شدن رگ های کوچک خونی در زیر پوست ممکن است با بیماری واریس اشتباه گرفته شود پس باید در شخیص آن بسیار دقت کرد.

خشک شدن سطح پوست :

در بسیاری موارد افراد بعد از شستن دست و صورت ماندن در هوای گرم احساس می کنند که پوست آنها خشک شده و شروع به خارش می کند. در چنین حالتی اگر با خاراندن پوست خود شاهد کنده شدن لایه های از پوست بوده و در آن منطقه خشکی بیش از حد احساس کرده اید، مبتلا به بیماری روزاسه هستید. همراه با خشک شدن پوست، احساس سوزش و سوزن سوزن شدن پوست نیز ممکن است برای شما رخ دهد.

از دیگر علائم بیماری روزاسه که احتمال بروز آن را بسیار کمتر است میتوان به تورم صورت، ایجاد برآمدگی های قرمز روی پوست،  سوزش یا خارش و قرمزی چشم، التهاب پلک ها و قرمز شدن و تورم بینی اشاره کرد.

انواع بیماری روزاسه

به طور کلی بیماری روزاسه به چهار دسته اصلی تقسیم می شود و برخی از آنها خود نیز دارای زیر شاخه هایی هستند. این چهار دسته عبارتند از:

اریتما توتلانژکتاتیک:

در این دسته از بیماری روزاسه، پوست فرد بیمار دچار برافروختگی و قرمزی شده و ممکن است فرد احساس سوزش و یا سوزن شدن را در پوست خود داشته باشد. همچنین مشاهده رگهای خونی زیر پوست و خشن شدن و پوست پوست شدن پوست بیمار، از دیگر نشانه های این دسته از بیماری روزاسه است.

پاپولوپوسچولار :

در این دسته از بیماری روزاسه، بیمار دچار جوش های متورم قرمز رنگ و شبیه به آکنه بر روی پوست صورت و بدن خود خواهد بود. همچنین قرمزی و سوزش نیز در پوست خود احساس خواهد کرد.

در برخی اوقات نیز همانند دسته اول، ممکن است ولی های خونی در زیر پوست مشاهده گردد. در برخی مواقع این دسته از بیماری روزاسه بسیار شبیه به آکنه ولگاریس میشود. طرح تفاوت بین آنها این است که شاهد جوش های سرسیاه کم و دور نخواهیم بود  مگر اینکه بیمار از قبل چنین روش هایی داشته باشد

فیماتوس :

بیماری روزاسه نوع فیماتوس در بیمار بافت‌های پوستی ناهموار ایجاد کرده و باعث ضخیم شدن پوست می شود. علاوه بر آن ممکن است بیمار شاهده متورم شدن و گوشتی شدن بینی خود باشد و رگهای خونی در زیر پوست مشاهده گردد.

چشمی :

این دسته همانطور که از نامش مشخص است چشم و نواحی اطراف چشم را درگیر خواهد کرد. در بیماری روزاسه چشمی، فرد بیمار دچار علائمی همچون اشکریزش چشم ، قرمز و پرخون شدن چشم، سوزش، خارش و قرمزی پلک، حساسیت به نور، تاری دید، گل مژه و احساس جسم خارجی در چشم خواهد شد.

روزاسه چشم معمولاً با دیگر دسته های روزاسه همراه بوده و بیمار علاوه بر درمان مشکلات چشم خود باید درمان موضعی نیز انجام دهد.

علت بروز روزاسه

متاسفانه هنوز متخصصان نتوانستند علت اصلی بروز این بیماری را تشخیص دهند اما عواملی وجود دارند که می‌تواند زمینه بروز این بیماری را تشدید کند. بیشتر این عوامل به صورت ارثی و یا محیطی هستند. از اصلی ترین این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اختلال در رگ‌های خونی صورت
• رنگ روشن پوست
• افزایش انگل دمودكس فولیكولاروم
• هلیکوباکتر پیلوری
• سابقه‌ی خانوادگی

علاوه بر این ها خوردن و یا نوشیدن برخی از مواد و همچنین قرار گرفتن در شرایط خواص ممکن است باعث بروز و یا تجدید شدن این بیماری شود. از مهمترین آنها عبارتند از:

• نوشیدنی‌و غذاهای تند
• کافئین، غذاهای ادویه دار و لبنیات
• مصرف الکل
• هوای گرم
• نور خورشید، رطوبت یا باد
• ورزش شدید
• حمام داغ و سونا
• داروهایی مانند کورتیکو استروئیدها (کورتون)
• فشار خون بالا و داروهای درمان فشار خون بالا
• شرایط پزشکی حاد مثل سرماخوردگی شدید، سرفه یا تب
• استرس ، اضطراب و عصبانیت

روش های درمان روزاسه

همانطور که گفته شد عوامل و علت های بروز بیماری روزاسه به طور دقیق مشخص و اثبات نشده است. در نتیجه هنوز درمان قطعی برای رفع این بیماری وجود ندارد و روش های موجود تنها علائم و نشانه های آن را کاهش داده و تا حدود بیماری را کنترل خواهند کرد. از کارآمد ترین این روش ها می توان موارد زیر را عنوان کرد:

استفاده از داروهای موضعی:

استفاده از داروهای موضعی یکی از اولین راه هایی است که برای درمان بیماری روزاسه تجویز میشود. نوع و زمان استفاده از این داروها تنها باید توسط پزشک متخصص تعیین شده و در طول درمان حتما باید زیر نظر پزشک متخصص این کار انجام شود.

بیشترین دارو ها به منظور کاهش التهاب، قرمزی و رفع لکه های پوستی استفاده شده و نمی توانند بیماری را به طور قطعی رفع کنند.

از جمله داروهایی که برای این کار استفاده می‌شوند می‌توان به مترونیدازول، بنزوئیل پراکسید، بنزوئیل پراکسید، کلیندامایسین، آزلائیک اسید، سولفاستامید ۱۰% و سولفور ۵% اشاره کرد که باید به طور مداوم و روزی یک یا دو بار از آنها استفاده نمود.

ایزوترتینوئین:

در صورتی که بیماری روزاسه شدید باشد یا استفاده از روش های دیگر مفید واقع نشده باشد، پزشک داروی خاصی به نام ایزوترتینوئین را برای بیمار تجویز خواهد کرد. این دارو برای بیماران کم سن و سال و مبتلایان به روزاسه دسته فیما توس بسیار موثر خواهد بود.

آنتی بیوتیک‌های خوراکی:

یکی دیگر از داروهای مورد استفاده جهت کاهش اثرات بیماری روزاسه، استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی است. آنتی بیوتیک های خوراکی معمولاً سریع‌تر از داروهای پوستی و موضعی عمل کرده و بیماری را سریع تر بهبود خواهند بخشید.

از مهمترین این آنتی بیوتیک ها، آنتی بیوتیک داکسی سایکلین است که می تواند بسیار مفید واقع شود اما در دراز مدت نمی توان از آن استفاده کرد.

استفاده از لیزر درمانی:

استفاده از لیزر درمانی یکی دیگر از روش هایی است که می توان برای درمان بیماری روزاسه استفاده کرد. در واقع در این روش متخصص پوست با استفاده از دستگاه حجم لیزر رگ های خونی منقبض و همچنین سرخی و سایر علائم بیماری را کاهش میدهد. استفاده از لیزر درمانی می تواند با درد نیز همراه باشد اما نیازی به داروهای بی حسی نیست.

ریفاکسیمین:

بر اساس تحقیقات، باکتریهای روده کوچک که به آنها سبو میگویند، یکی از عوامل تشدید بیماری روزاسه هستند که در هنگام ابتلا به این بیماری تعداد آنها نیز بسیار بیشتر از افراد معمولی خواهند بود. از این رو پزشک برای کاهش تعداد این باکتری ها در روده کوچک و کاهش اثرات بیمارژ روزاسه، از دارویی به نام ریفاکسیمین استفاده خواهد کرد.

این دارو نوع آنتی بیوتیک بسیار قوی است که باکتری ها را به طور کلی از بین برده و ریشه کن می کند. در نتیجه اثرات بیماری روزاسه نیز بسیار کاهش خواهد یافت.

عوامل موثر در پیشگیری و درمان بیماری روزاسه

• یکی از مواردی که باید در هنگام بیرون رفتن از خانه به آن توجه شود، استفاده از کرم های ضد آفتاب مناسب در روزهای گرم و آفتابی است.
• قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب یکی از مواردی است که می‌تواند باعث تحریک پوست و شروع بیماری روزاسه شود.
• بهترین نوع این کرم ها محصولات است که ضد حساسیت و دارای ترکیب زینک اکساید بوده و فاقد عطر میباشد.
• یکی دیگر از راه های پیشگیری از بیماری روزاسه استفاده از محصولاتی است که باعث تحریک پوست نمی شوند.
• استفاده از محصولاتی مانند صابون های عطری، محصولات حاوی سدیم لوریل سولفات، لوسیون های منقبض کننده منافذ پوست و تونرها ممکن است که پوستتان را تحریک کرده و یا بسوزاند.
• به این نکته نیز توجه داشته باشید که رعایت بهداشت فردی و روزانه حمام کردن می تواند باعث پیشگیری از بیماری روزاسه شده و در درمان آن بسیار موثر باشد.