دندان عقل نهفته: علائم، خطرات، روش درمان

هر انسان به طور طبیعی دارای 32 عدد دندان بوده که 4 عدد از آن‌ها دندان عقل نامیده می‌شوند. دندان عقل سومین دندان آسیاب بزرگ است و در عقب دهان جای می‌گیرد. این دندان معمولاً در بازه زمانی 18 تا 25 سال رشد می‌کند؛ و در صورتی که در فک فضای کافی موجود نباشد به دندان عقل نهفته تبدیل می‌گردد. دندان عقل نهفته بیشتر از دیگر دندان‌ها مستعد بیماری و پوسیدگی است.

در ادامه این مطلب از مجله «زیبا بمان» با ما همراه باشید تا با علائم، خطرات و روش درمان دندان عقل نهفته آشنا شوید.

علائم دندان عقل نهفته چیست؟

گاهی دندان عقل نهفته هیچگونه علائمی در فرد ایجاد نمی‌کند. در مقابل، ممکن است عده‌ای دیگر با علائم ناشی از آن رو به رو شوند. در صورتی که دندان عقل دچار عفونت، پوسیدگی یا دیگر بیماری‌ها شده باشد؛ احتمال مشاهده علائم زیر وجود دارد:

•  تورم یا قرمزی لثه
•  احساس درد در ناحیه فک
•  تنفس بد
•  احساس مزه ناخوشایند در دهان
•  دشواری در باز کردن دهان
•  دردناک بودن یا خونریزی لثه

چرا دندان عقل دچار نهفتگی می شود؟

اصلی‌ترین دلیل نهفتگی دندان عقل، نبود فضای کافی برای رشد است. در بسیاری از افراد دندان عقل نیز مانند دیگر دندان‌ها رشد کرده و سر جای خود قرار می‌گیرد. اما در برخی دیگر به علت کوچک بودن فک یا پر شدن کامل فضا با دیگر دندان‌ها، دندان عقل زیر لثه به دام افتاده و نهفته می‌شود.

گاهی ممکن است مقداری از دندان عقل رشد کرده و از لثه بیرون بزند. در این صورت، فرد با دندان عقل نیمه نهفته مواجه است. صرف نظر از اینکه دندان کاملاً نهفته یا نیمه نهفته باشد، ممکن است هر یک از موارد زیر رخ بدهد:

 نهفتگی افقی: این نوع نهفتگی درد بیشتری نسبت به دیگر انواع نهفتگی دارد. در نهفتگی افقی، دندان عقل به صورت افقی در زیر لثه قرار گرفته و به دندان مجاور خود فشار وارد می‌‌کند.

 نهفتگی به سمت عقب دهان: این نوع نهفتگی زیاد شایع نیست. این حالت زمانی رخ می‌دهد که دندان عقل به سمت عقب دهان زاویه داشته باشد.

 نهفتگی عمودی: در این نوع نهفتگی، دندان عقل تقریباً به حالت قائم درون لثه قرار گرفته می‌گیرد. دندان عقل با نهفتگی عمودی ممکن است به دندان همسایه خود نزدیک شده یا با آن تماس پیدا کند. این نوع دندان معمولاً پس از مدتی به حالت طبیعی رشد کرده و بیرون می‌زند. به همین دلیل، در بیشتر اوقات نیازی به جراحی این نوع دندان عقل نیست.

 نهفتگی به سمت جلوی دهان: این حالت شایع‌ترین نوع نهفتگی دندان عقل می‌باشد. در این نوع نهفتگی، دندان عقل به سمت جلوی دهان زاویه دارد.

دندان عقل نهفته چه خطراتی به همراه دارد؟

تمیز کردن دندان عقل کمی دشوار است. به همین علت، غذا در آن به دام افتاده و منجر به بروز مشکلات متعددی می‌گردد. دندان عقل نهفته می‌تواند مشکلات زیر را در دهان ایجاد کند:

آسیب به دندان‌های دیگر: اگر دندان عقل به دندان مجاور خود (آسیاب بزرگ دوم) فشار وارد کند، احتمال آسیب به بافت، ساختار و نحوه قرارگیری آن و حتی عفونت نیز وجود دارد. این فشار ممکن است ترتیب دندان‌های دیگر را نیز بهم بزند؛ در نتیجه فرد به ارتودنسی احتیاج خواهد داشت.

کیست: دندان عقل در کیسه‌ای درون استخوان فک رشد می‌کند. این کیسه ممکن است با مایعی پر شده و تبدیل به کیست شود. این کیست می‌تواند به استخوان فک، اعصاب و دندان‌ها آسیب برساند. در موارد بسیار نادر نیز ممکن است یک تومور خوش خیم (غیر سرطانی) تشکیل شود؛ که نیاز به جراحی خواهد داشت.

پوسیدگی: دندان عقل به علت جایگاه خود، کمتر در دسترس مسواک قرار می‌گیرد. به همین دلیل احتمال پوسیدگی دندان عقل نسبت به دیگر دند‌ان‌ها بیشتر است. به طور کلی دندان عقل نیمه نهفته بیشترین احتمال پوسیدگی را دارد؛ زیرا مواد غذایی و باکتری‌ها به راحتی بین لثه و قسمت رشد کرده آن پنهان می‌شوند.

بیماری‌های مربوط به لثه: اگر دندان عقل (به خصوص نوع نیمه نهفته آن) به خوبی تمیز نشود، ممکن است لثه ملتهب و دردناک شده و بیماری‌های نظیر پریکرونیت رخ دهد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

به محض اینکه علائم دندان عقل نهفته را مشاهده کردید، به دندان ‌پزشک مراجعه کنید. تشخیص نوع نهفتگی دندان شما و میزان آسیب‌رسانی آن تنها توسط دندان ‌پزشک انجام می‌شود. او ابتدا دندان‌هایتان را معاینه کرده و سپس با اشعه ایکس از آن عکس‌برداری می‌کند. این عکس علاوه بر کمک به تعیین نوع نهفتگی، آسیب‌دیدگی احتمالی دندان‌ها را نیز قابل تشخیص می‌سازد.

اگر دندان ‌پزشک تشخیص دهد که دندان عقل نهفته برایتان مشکل‌ساز نیست، جراحی آن کاملاً بستگی به نظر شما و توصیه‌های دندان ‌پزشکتان دارد. برخی از دندان ‌پزشکان معتقدند که اگر دندان عقل برای فرد مشکل‌ساز نباشد، نیازی به از بین بردن آن نیست. اما عده‌ای دیگر از دندان‌ پزشکان عقیده دارند که دندان‌های عقل حتماً باید کشیده و جراحی شوند تا از بروز آسیب در آینده پیشگیری گردد.

اگر تصمیم گرفتید که دندان عقل خود را نگه دارید، باید در مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نهایت نظم و دقت را به خرج دهید. همچنین هر 6 ماه یک بار باید جهت معاینه به دندان‌ پزشک مراجعه نمایید.

کلام آخر

جالب توجه است که پیشگیری از نهفتگی دندان عقل میسر نیست. دندان عقل نهفته ممکن است هیچ مشکلی برایتان ایجاد نکند. اما اگر علائم ذکرشده در این مقاله را مشاهده کردید، احتمالاً جراحی دندان عقل ضروری خواهد بود. به خاطر داشته باشید که هرچه زودتر برای جراحی دندان عقل مشکل‌ساز به دندان پزشک مراجعه کنید؛ شاهد نتیجه بهتری خواهید بود.