مانیپولاسیون ، نوعی درمان دستی است که برای بیماریهای مرتبط با ستون فقرات و مفاصل به کار میرود. پزشک با استفاده از این روش، جابجاییهایی را در سیستم اسکلتی و عضلانی بدن انجام میدهد تا آسیب ایجاد شده را اصلاح نماید. مانیپولاسیون یک روش درمانی غیر جراحی است که در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از پزشکان در نقاط مختلف دنیا قرار گرفته و به سرعت نیز در حال گسترش است. در این بخش در مورد مانیپولاسیون صحبت میکنیم و اطلاعاتی را در مورد این روش درمانی در اختیارتان قرار میدهیم. با مجله “زیبا بمان” همراه باشید.
فهرست مقالات
مانیپولاسیون چیست؟
مانیپولاسیون (Manipulation)، نوعی درمان دستی است که ناراحتی و مشکل ایجاد شده برای بیمار را با حرکات دست و اصلاح وضعیت ساختاری و عملکرد طبیعی ستون فقرات و مفاصل دیگر بدن، برطرف میکند. هدف از این درمان برگرداندن سیستم اسکلتی و عضلانی بدن به حالت عادی است که این کار از طریق جابجایی با دست انجام میشود.
دلیل ایجاد علم مانیپولاسیون
شاید درمان دستی آنهم در دنیای پیشرفته امروز به نظر کمی عجیب برسد. اما، قبل از اینکه بخواهید قضاوتی در مورد این روش داشته باشید، بهتر است دلیل شکلگیری آن را بدانید.
ستون فقرات بدن انسان دارای یک ساختار پیچیده است که چالشهای متعددی را برای پزشکان و متخصصان این عرصه ایجاد میکند. نکتهای که در این بخش از بدن دیده میشود این است که یک اختلال بسیار کوچک در ستون فقرات، سایر نواحی، مهرهها، دیسکها، تاندونها و … را تحت تاثیر قرار داده و مشکلات شدید و گسترده ای را برای بیمار به وجود میآورد. تا جایی که گاهی اوقات بیمار به دلیل مشکل ایجاد شده به پزشک مراجعه میکند، اما متوجه اختلال بزرگ تری در بخش دیگری از ستون مهرههای خود میشود. همین مسئله باعث شده تا ستون فقرات به صورت یک واحد یکپارچه در نظر گرفته شود و برای درمان جزء به جزء آن بررسی گردد. گاهی اوقات تنها یک جابجایی کوچک در ستون فقرات بیمار باعث بهبودی و از بین رفتن تمامی دردهای او خواهد شد و بیمار سلامتی خود را به دست خواهد آورد. این جابجایی کوچک توسط یک پزشک متخصص و به صورت دستی انجام میشود که به آن مانیپولاسیون میگویند. در این جا متخصص طب فيزيكي، تغییر موجود در مهرهها را شناسایی کرده و با یک حرکت سریع، آن را به جای درست خود برمیگرداند.
کاربردهای مانیپولاسیون
مانیپولاسیون اغلب بر روی دردهای ناحیه کمر و گردن، مانند دیسک و سیاتیک، انجام میشود، اما موارد دیگری را نیز امل میشود که عبارتند از:
- دردهای مزمن گردن و سردردهای ناشی از آن
- میگرن گردنی
- گردن دردهایی که به طور مکرر رخ میدهند.
- گردندردهایی که به طور ناگهانی اتفاق میافتند و شدت بسیار بالایی نیز دارند.
- دردهایی که از گردن شروع شده و به کتف، شانهها، بازوها و در نهایت دستها میرسند.
- دردهای مزمن ستون فقرات که در بخش پشتی قفسه سینه بروز پیدا میکند.
- دردهای بین دو کتف که به صورت ناگهانی اتفاق میافتند و شدت بالایی نیز دارند.
- رگ به رگ شدن دندهها
- کمردرد حاد و مزمن
- کمردردهایی که به علت بیرونزدگی دیسک اتفاق میافتد.
- درد سیاتیک در قسمت پشت ران و دردهای عصبی بخش جلویی ران
- بیحسی که در ناحیه جلو و کنار ران ایجاد میشود.
- خوابرفتگی اندامهای فوقانی
- درد دنبالچه
- دردهای جلوی قفسه سینه که منشا آن ستون فقرات میباشد.
- دردهایی که در آرنج، مچ دست و مفاصل کف دست ایجاد میشوند.
- دردهایی که در ران، زانو، مچ پا و کف پا ایجاد میشود.
در این موارد پزشک میتواند با توجه به شرایط بیمار از درمان دستی مانیپولاسیون استفاده نماید. این درمان گروه سنی خاصی ندارد، اما در مورد کودکان و افراد سالخورده باید احتیاط بیشتری شود. علاوه بر موارد مربوط به مفاصل و ستون فقرات، مانیپولاسیون برای رفع مشکلات دیگری نیز مورد استفاده قرار میگیرد که عبارتند از:
- آسم
- سردرد و میگرن
- انواع حساسیتها
- قاعدگیهای دردناک
- قلنج در نوزادان
- فشارخون بالا
- اختلالات گوارشی
- مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب
موارد منع استفاده از مانیپولاسیون
تا اینجا در مورد کاربردهای مانیپولاسیون و نتایج فوقالعاده و معجزه آسای آن صحبت کردیم و گفتیم که این درمان در برطرف کردن مشکلات ستون فقرات، دیسک کمر و گردن، سیاتیک و … بسیار مفید است. اما استفاده از درمان دستی محدودیتهایی نیز دارد و برای هر مشکلی مناسب نمیباشد. افرادی که دارای پوکی استخوان شدید، روماتیسم مفصلی، سابقه شکستگی مهره، عفونت یا تومور ستون فقرات و شلی مفصلی شدید هستند، نباید از مانیپولاسیون برای درمان بیماری خود استفاده نمایند.
نحوه انجام مانیپولاسیون ستون فقرات
همانطور که گفتیم، مهمترین کاربرد مانیپولاسیون، استفاده از آن برای رفع مشکلات ستون فقرات است. در این جا متخصص طب فیزیکی از دستان خود به طور مستقیم استفاده کرده و با اعمال فشار بر روی عضلات، مفاصل و استخوانهای بیمار، درمان خود را انجام میدهد. قبل از شروع درمان دستی، پزشک از بیمار میخواهد تا لباس خود را درآورد و بر روی تخت دراز بکشد تا او به راحتی به ناحیه آسیبدیده دسترسی داشته باشد. کارهایی که متخصصین در این زمان انجام میدهند شامل موارد زیر میباشد:
- پزشک در این مواقع برای بهبود دامنه حرکتی بیمار و کاهش محدودیتهای مفصلی، فشار شدیدی را به صورت ناگهانی به ستون فقرات وارد میکند.
- در مرحله بعد، پزشک برای کاهش گرفتگی مفاصل، به آرامی آنها را در موقعیتهای مختلف حرکت میدهد.
- در ادامه روند درمان، کشیدن عضلات در جهات مختلف باعث تقویت آنها شده و دامنه حرکتیشان را بهبود میبخشد.
مانیپولاسیون معمولا بدون درد است و هیچگونه ناراحتی را برای بیمار ایجاد نمیکند. در برخی مواقع ممکن است در حین انجام عمل، صداهایی از ستون مهرهها به گوش برسد که کاملا طبیعی است و به دلیل وجود حبابهای گاز اطراف مفاصل ایجاد میشود. جلسات درمانی مانیپولاسیون معمولا بین 15 تا 30 دقیقه طول میکشد.
فواید روش درمانی مانیپولاسیون
مانیپولاسیون، معمولا به همراه ماساژ، نکات تغذیهای و حرکات ورزشی برای بیمار انجام میشود که به مجموعه این موارد کایروپراکتیک گفته میشود. متخصصین کایروپراکتیک علاوه بر درمان دستی، به شناسایی عامل ایجاد درد پرداخته و با در نظر گرفتن سن بیمار، شرایط زندگی و کار، عوامل ژنتیکی و … بهترین روش را برای درمان در نظر میگیرند. در برخی مواقع ممکن است مانیپولاسیون به همراه درمانهای دیگری چون گرمادرمانی و سرمادرمانی، تحریک الکتریکی، حرکات توانبخشی و مکملهای غذایی انجام شود تا نتیجه بهتر و سریعتری داشته باشد. فواید روش درمانی مانیپولاسیون عبارتند از:
- تسکین سریع درد : بیمارانی که از جلسات درمانی مانیپولاسیون خارج میشوند، معمولا احساس بهتری دارند و نتیجه درمان را از همان ابتدا مشاهده میکنند.
- افزایش تحرکپذیری مفاصل : برخی از مشکلات ستون فقرات باعث فشار بر اعصاب و قفل شدن مفاصل میشوند. از این رو، بیمار از همان ابتدا با دردهای شدید و گاها غیر قابل تحمل مواجه میگردد. یکی از فواید مانیپولاسیون تحرکپذیری مفاصل میباشد که باعث شل شدن عضلات و بازگرداندن آنها به حالت طبیعی خود میشود.
- افزایش تواناییهای بدن : مانیپولاسیون و درمانهای دستی محدود به بخش خاصی از بدن نیستند، بلکه بر روی تمامی نقاط تاثیر داشته و تواناییهای بدن را به طور کلی افزایش میدهند.
- کاهش استرس : درد و ناراحتی که از اختلالات ستون فقرات ناشی میشود، بیمار را در انجام فعالیتهای روزانه ناتوان کرده و باعث فشار بر روی اعصاب و روان او میگردد و در نهایت مشکلاتی چون استرس، بیخوابی و افسردگی را به دنبال دارد. مانیپولاسیون با تسریع فرآیند بهبودی بیمار، احساسات منفی را از بین برده و علاوه بر رفع اختلالات ستون فقرات، سلامتی روانی بیمار را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
- درمان آسیبهای قدیمی : مانیپولاسیون علاوه بر رفع دردهای جدید، دردهای مزمن و آسیبهایی که از گذشته به بیمار رسیده است را نیز بهبود میبخشد. در واقع این نوع درمان باعث سلامتی عمومی بیمار شده و تواناییها گذشته را نیز به او برمیگرداند.
در این مقالع در مورد مانیپولاسیون صحبت کردیم و اطلاعاتی را در این زمینه در اختیارتان قرار دادیم. مانیپولاسیون، یک روش فوق تخصصی در طب فیزیکی است که باید توسط متخصصین این رشته و با آگاهی کامل از بیومکانیک بدن انسان انجام شود. در نتیجه تنها افرادی این کار را انجام میدهند که دورههای آموزشی تئوری و عملی را طی کرده و دارای مدارک معتبری باشند. البته نقش تجربه را نیز نمیتوان در این مورد نادیده گرفت. از این رو، در صورتی که از روش مانیپولاسیون برای درمان استفاده میکنید، انجام این کار را به یک متخصص حرفهای و با تجربه بسپارید تا نتیجه قابلقبولی را از درمان خود دریافت نمایید.
دیدگاه کاربران