دندان درد ، علت ها و راه های درمان

دندان درد ، یکی از رایج ترین دردهاست که تقریبا تمامی افراد از کودک و نوجوان گرفته تا بزرگسال به آن دچار بوده و برای یک بار هم که شده آن را تجربه کرده اند. درد دندان تنها شامل پوسیدگی مینای دندان یا آسیب دیدگی آن نیست! بلکه ممکن است به دلایل دیگری چون عفونت لثه، خوردن نوشیدنی های گرم یا سرد، پرکردن دندان، ایمپلنت و … ایجاد شود. شاید بتوان دردهای خفیف دندان را تا حدی تحمل کرد، اما گاهی اوقات با دندان دردهای شدیدی مواجه می شوبم که تحمل آن تا زمان ملاقات با دندانپزشک، بسیار سحت و طاقت فرساست. اگر علت دندان درد را بدانید می توانید راه حلی برای درمان آن اندیشیده و تا زمان دیدن دندانپزشکتان درد را کنترل کنید. برای آشنایی با علت های دندان درد و راه های درمان آن، ادامه مطلب را دنبال نمایید.

دلایل دندان درد

پوسیدگی دندان: یکی از شایع ترین دلایل دندان درد، پوسیدگی دندان است. پوسیدگی دندان در سطوح مختلفی رخ می دهد. پوسیدگی های سطحی دندان که تنها بخش مینای دندان را در برمی گیرد، درد چندانی ندارد. درد از جایی آغاز می شود که مینای دندان سوراخ شده و پوسیدگی به عاج برسد. در این حالت دندان بسیارحساس شده و درد را به همراه دارد. اگر به دندانپزشک مراجعه نکنید، این پوسیدگی عمیق تر شده و به لایه های زیرین دندان که پالپ نامیده می شود، می رسد. هرچه پوسیدگی به لایه های داخلی تر نفوذ کند، درد شدیدتر و غیر قابل تحمل تر می شود.

دندان عقل نهفته: گاهی اوقات دیده می شود که دندان های عقل به دلیل نداشتن جای کافی از لثه بیرون نمی آیند و به صورت نهفته باقی می مانند. این دندان های نهفته از دیگر دلایل دندان‌درد هستند که به صورت ظاهری چیزی را نشان نمی دهند و تنها در عکس برداری از دندان نمایان می شوند. فشارهایی که دندان عقل در هنگام بیرون آمدن از لثه به دندان های کناری خود وارد می کند نیز درد را به همراه دارد. دندان هایی که به صورت کامل بیرون نمی آیند یا به صورت کج رشد می کنند، محلی برای جمع شدن مواد غذایی هستند و با توجه به این که تمیز کردن این دندان ها بسیار سخت است، اغلب دچار عفونت دندان و لثه شده و باعث دندان‌درد می شوند.

شکستگی دندان: اگر دندان شما در اثر یک ضربه، مانند سقوط از بلندی، زمین خوردن یا حوادث رانندگی، بشکند یا ترک ببیند نیز موجب دندان‌درد می شود. گاهی اوقات ترک دندان آن قدر ریز است که دیده نمی شود، اما به مرور باعث تجمع باکتری ها و پلاک دندان در آن ناحیه شده و پوسیدگی و دندان‌درد را به دنبال دارد. اگر ترک عمیق بوده و به عصب دندان برسد، درد شدیدتر خواهد شد.

ترک های مخفی: سندرم دندان ترک برداشته از دیگر دلایل دندان درد است. در این حالت دندان شما دچار ترک می شود اما این ترک آن قدر ظریف است که حتی در عکسبرداری نیز خود را نشان نمی دهد. در این شرایط حالت هایی چون بد جویدن غذا، ضعیف شدن دندان، ضربه زدن به دندان، به هم ساییدن دندان ها و مانند آن، باعث درد می شود.

بیماری های لثه: دلیل دیگری که ممکن است درددندان را به همراه داشته باشد، بیماری لثه است. دقت داشته باشید که بیماری لثه با قرمزی، تورم و خونریزی لثه همراه است. اما اگر این بیماری پیشرفته تر شود، دندان ها را نیز تحت تاثیر قرار داده و باعث درددندان می گردد. 

دندان قروچه: به عمل ساییده شدن دندان ها بر روی هم، دندان قروچه یا بروکسیم گفته می شود. این اتفاق در اغلب موارد در خواب رخ می دهد و فرد به هیچ عنوان متوجه آن نمی شود. ساییده شدن دندان ها بر روی هم باعث ایجاد فشار بر روی بافت نگهدارنده دندان ها شده و درد را به دنبال دارد.

ارتودنسی:  ارتودنسی یا سیم کشی دندان به منظور مرتب کردن دندان ها انجام می گیرد. تنظیم سیم دندان یا محکم کردن آن، گاهی باعث درددندان می شود که در اغلب مواقع به زودی رفع می گردد.

مرتب نبودن دندان ها: دندان های نامرتب نیز از دیگر دلایل درددندان هستند. در این شرایط دندان ها دچار فشارهای زیاد شده و در نتیجه، التهاب اعصاب و درد را به همراه دارند.

مسواک زدن نادرست: مسواک زدن یکی از راه های تمیز کردن دهان و دندان و مراقبت از آن ها می باشد، اما در صورتی که این کار را به صورت اصولی و درست انجام دهیم. انجام غلط این کار مشکلاتی چون عقب نشینی لثه را به همراه دارد که باعث آسیب دیدن دندان ها و درد در این ناحیه می شود. عقب نشینی لثه باعث جداشدن دندان ها از لثه و روباز شدن ریشه دندان می گردد. در این حالت دندان ها به سرما، گرما، غذاهای شیرین و ترشی ها حساس شده و درد می گیرند.

بیماری ها: علاوه بر موارد عنوان شده، برخی از بیماری ها و عفونت در بخش هایی از بدن نیز باعث درددندان می شود. به عنوان مثال، عفونت سینوس ها یکی از دلایل درد در فک عقب و دندان های بالایی است.

دندان پرشده: سوراخ ها و ترک هایی که در دندان ها ایجاد می شود تحت درمان قرار گرفته و با موادی پر می شوند. گاهی پیش می آید که مواد داخل دندان های پرشده کم کم بریزد. در این صورت محافظ های دندان از بین رفته و دندان آسیب دیده خالی می شود. بخش های خالی دندان به باکتری ها، غذاها و نوشیدنی های گرم و سرد بسیار حساس هستند. نفوذ تکه های غذا و نوشیدنی به این نقاط باعث ایجاد درد بسیار شدید یا تیر کشیدن های ناگهانی می شود.

راه های درمان دندان درد

برای این که بتوانید از درددندان خلاص شوید، ابتدا باید علت آن را بدانید. اگر دندان دچار آسیب دیدگی هایی مانند پوسیدگی، شکستگی دندان و مانند آن شده باشد، باید حتما به دندان پزشک مراجعه کرده و با اقداماتی چون پر کردن دندان، عصب کشی و … آن را درمان نمایید. بیماری های لثه، دندان قروچه، سینوزیت یا دلایل دیگری که باعث دندان درد می شوند نیز با داروها و قرص هایی التیام می یابند که در ادامه برخی از آن ها را معرفی می کنیم.

مسکن ها: برای تسکین درددندان تا زمان مراجعه به پزشک می توانید از قرص های مسکن، مانند استامینوفن، استفاده نمایید. پزشکان برای دردهای شدیدتر داروهای قوی تری چون ایپوئید (Opioid) را تجویز می کنند. ایپوئیدها داروهای شبه مخدری هستند که شامل مواد طبیعی و شیمیایی می باشند. از جمله این مسکن ها می توان به مورفین و کدئین اشاره کرد.

آنتی بیوتیک ها: این نوع داروها در صورت عفونت دندان، التهاب پالپ، التهاب لثه، سینوزیت های میکروبی و مانند آن تجویز می شوند. آموکسی سیلین یکی از آنتی بیوتیک هایی است که در این مواقع توسط دندان پزشک پیشنهاد می گردد.

دهان‌شویه ها: کلرهگزیدین یک دهان‌شویه است که معمولا در صورت بروز بیماری های لثه یا آبسه دندان توسط پزشک تجویز می شود. دهان‌شویه های حاوی فلوراید نیز از جمله مواردی هستند که توسط دندانپزشکان مورد استفاده قرار می گیرند و معمولا برای تمیز کردن بخش خط لثه بکار می رود.

درمان های خانگی

اگر دچار درددندان شدید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید علت درد را پیدا کرده و راه حل مناسب برای برطرف کردن درد و درمان دندان آسیب دیده را با کمک پزشک پیدا کنید. اما ممکن است وقت گرفتن از دندانپزشک و مراجعه به مطب مدتی طول بکشد. در این فاصله شما می توانید کارهایی را برای کاهش موقتی درد انجام دهید که در ادامه به آن اشاره می کنیم.

دهانتان را به آرامی با آب سرد بشویید و با نخ دندان غذاهای گیرکرده را از لای دندان ها خارج کنید. برای کاهش درد می توانید از خمیردندان های بی حس کننده برای شستشو استفاده کنید.

قرص های مسکن یکی از راه های تسکین درددندان هستند. دندان دردهای خفیف معمولا با مسکن های معمولی التیام پیدا می کنند. اما اگر درد شدید باشد، مسکن های قوی تری نیاز است. خانم های باردار باید مراقب استفاده از مسکن ها باشند.

اگر دچار ورم لثه هستید، بهتر است مقداری آب نمک غرغره کنید.

قرار دادن کمپرس آب یخ تا حدی درددندان شما را کاهش می دهد. کمپرس آب یخ را از بیرون بر روی دندانی که درد می کند قرار دهید.

لیدوکائین یک اسپری بی حس کننده موضعی است که برای کاهش درد به صورت موقت مورد استفاده قرار می گیرد. البته دقت داشته باشید که این اسپری ممکن است آلرژی زا باشد. پس در صورت استفاده و دیدن علائمی چون تورم لب، تنگی نفس، خارش، بی حالی و … حتما به پزشک مراجعه نمایید.

روغن میخک از جمله داروهای گیاهی است که می توانید از آن برای التیام درد خود استفاده نمایید. مقداری پنبه را به روغن آغشته کرده و بر روی دندان مورد نظر قرار دهید. سپس با دندان دیگر به آن فشار وارد کنید.

سیر یک آنتی بیوتیک طبیعی است که از آن برای برطرف کردن عفونت دندان و کاهش درد استفاده می شود. مقداری سیر رنده شده را با نمک و خمیردندان مخلوط کرده و بر روی دندان موردنظر بگذارید.

توجه داشته باشید که درمان های عنوان شده به صورت موقتی مورد استفاده قرار می گیرند. برای درمان قطعی و رفع آسیب دیدگی دندان حتما در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه نمایید.