دانه‌ی کنجد از گیاه کنجد بدست می‌آید که یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین گیاهان روغنی در جهان است. دانه‌ی کنجد گلابی شکل و کوچک است و بسته به تنوع گیاه آن، در رنگ‌های سفید، زرد، قهوه‌ای مایل به قرمز یا سیاه یافت می‌شود. دانه‌ی کنجد سرشار از کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، منگنز، مس، روی و انواع ویتامین‌هاست. از دانه‌ی کنجد می‌توان ارده‌ی کنجد و روغن کنجد را تهیه کرد. در این مقاله قصد داریم به معرفی روغن کنجد و خواص آن بپردازیم. با ما در “زیبا بمان” باشید تا با اسرار شگفت‌آور روغن کنجد آشنا شوید.
ارزش غذایی روغن کنجد
روغن کنجد منبع عظیمی از کلسیم، منیزیم، مس، منگنز، فسفر، آهن، سلنیوم و روی است و یک آنتی اکسیدان مهم به شمار می‌رود. همچنین، این روغن سرشار از ویتامین‌ها، فیبر و فولات است و کلسترول ندارد.
خواص روغن کنجد برای سلامتی
کاهش چربی و فشار خون
روغن کنجد سرشار از ویتامین E است و مصرف آن کلسترول مضر خون را کاهش و نوع مفید آن را افزایش می‌دهد. اسیدهای چرب غیراشباع آن نیز یک عامل کنترل کننده‌ی چربی خون است و مصرف روزانه‌ی این روغن توسط کسانی که چربی خون و فشار خون بالا دارند توصیه می‌گردد.
بهداشت دهان و دندان
برای داشتن دندان‌هایی سالم و دهانی خوشبو، از روغن کنجد استفاده کنید تا مقدار باکتری‌های مضر دهان کاهش یافته و سلامت دندان و لثه تامین گردد. بدین منظور کافیست روزی یک بار، یک قاشق از روغن کنجد را به مدت 5 دقیقه، در دهان ریخته و آن را بچرخانید.
تقویت استخوان‌ها
کلسیم، آهن و زینک موجود در روغن کنجد به تراکم استخوان‌ها و تقویت و سلامت آن‌ها کمک می‌کند و ماساژ مفاصل در سنین میانسالی و کهنسالی توسط این روغن توصیه می‌گردد.
سلامت دستگاه گوارش
یکی از مزایای روغن کنجد این است که مواد موجود در روده را به حرکت درمی‌آورد و از بروز یبوست جلوگیری می‌کند. استفاده‌ی یک قاشق غذاخوری روغن کنجد در طول روز کمک می‌کند تا روده چرب شده و دچار یبوست نشود.
سلامت سیستم عصبی
مصرف مرتب روغن کنجد، اضطراب را کاهش داده و مانع اختلالات عصبی می‌گردد. این روغن هوشیاری ایجاد می‌کند، نشاط آور و آرامش‌بخش است.
جوانسازی
روغن کنجد سرشار از آنتی‌اکسیدان است که با از بین بردن رادیکال‌های آزاد، می‌تواند روند پیری و تخریب در سلول‌ها را به تعویق انداخته و باعث جوانسازی می‌شود.
سلامت پوست و مو
زینک موجود در روغن‌کنجد به تولید کلاژن کمک می‌کند و مصرف موضعی آن، باعث لطافت پوست می‌شود. همچنین، روغن‌کنجد از پوست در برابر اشعه‌ی فرابنفش خورشید و در برابر کلر موجود در آب استخر محافظت می‌کند. از روغن‌کنجد برای درمان بیماری‌های خفیف پوستی مانند ترک‌های پوستی، اگزما، آکنه و جراحت‌های سطحی می‌توان استفاده کرد. علاوه بر این، ویتامین‌های B و E، منیزیم، کلسیم و فسفر موجود در روغن‌کنجد، مواد مغذی مو و پوست کف سر است. برای داشتن موهایی پرپشت و درخشان، مقداری روغن‌کنجد را به ریشه‌ی مو و کف سر بمالید، ماساژ دهید و بعد از 30 دقیقه، آن را با شامپویی ملایم و آب ولرم بشویید.
جلوگیری از بروز بیماری‌ها
مواد با ارزش موجود در روغن‌کنجد برای جلوگیری از بروز برخی بیماری‌ها مانند سرطان سینه، سرطان پروستات، سرطان‌های دستگاه گوارش، سکته قلبی، تصلب شرایین، آب مروارید، پارکینسون، آرتروز، آلزایمر و … مفید است.
مضرات روغن کنجد
هر 5 گرم روغن‌کنجد که معادل یک قاشق چایخوری از آن است، حدود 45 کیلوکالری انرژی دارد. پس از آن بیش از اندازه استفاده نکنید تا دچار اضافه وزن و مشکلات ناشی از آن شوید.
در دوران بارداری از مصرف خودسرانه‌ی داروهای گیاهی و طبیعی هم خودداری کنید؛ زیرا ممکن است سلامت جنین به خطر بیفتد. این خطرات به خصوص در سه ماهه‌ی اول بارداری به مراتب بیشتر است. بنابراین، برای مصرف روغن‌کنجد یا هر نوع محصول گیاهی دیگر، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
افرادی که معده‌ی ضعیف دارند، در مصرف روغن‌کنجد احتیاط کنند؛ زیرا سنگین و دیر هضم است.
در صورت استفاده از روغن‌کنجد و بروز واکنش‌های منفی در بدن، مصرف آن را متوقف کنید.
انواع روغن کنجد
روغن‌کنجد را می‌توان در دو شکل روغن کنجد معمولی و روغن کنجد بو داده یافت. شکل معمولی روغن‌کنجد، زرد رنگ است که در پخت و پز و به طور مستقیم در سالاد می‌توان از آن استفاده کرد. شکل بو داده‌ی روغن‌کنجد را از دانه‌های بو داده‌ی آن تهیه می‌کنند که تیره رنگ است و برای افزودن طعم آجیلی و دودی به غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اکنون به توضیح کوتاهی درباره‌ی روش تهیه و روش نگهداری روغن‌کنجد بسنده می‌کنیم:
روش تهیه: برای تهیه‌ی روغن‌کنجد، دانه‌های کنجد را شسته، آن‌ها را آسیاب کرده و با کمک آب خمیر می‌کنند. با تحت فشار قرار دادن این خمیر، روغن‌کنجد را از آن جدا می‌کنند.
روش نگهداری: روغن‌کنجد را در ظرف شیشه‌ای دربسته و دور از رطوبت و نور و در محلی تاریک و خنک نگهداری کنید. یخچال محیط مناسبی برای نگهداری از این روغن است.
دیدگاه کاربران