عمل بای پس معده نوعی جراحی کاهش وزن بوده که با انجام آن معده از حالت طبیعی کوچک‌تر می‌شود. معمولاً افرادی برای انجام این جراحی مناسب هستند که بیش از 45 کیلوگرم اضافه وزن داشته یا شاخص توده بدنی (BMI) آن‌ها بیش از 40 باشد. افراد پس از عمل بای پس معده نیازمند مراقبت‌های ویژه غذایی و ورزشی می‌باشند. این مراقبت‌ها و عادات جدید موجب اثربخشی بهتر جراحی می‌شوند. تصور کنید که برای انجام عمل بای پس معده در بیمارستان بستری بوده و اکنون مرخص شده‌اید. شما حالا معده کوچکتری دارید، پس طبیعتاً باید تغییراتی را در سبک زندگی خود اعمال کرده و مراقبت‌های خاصی را اجرا نمایید. در این مقاله از مجله “زیبا بمان” به مراقبت های بعد از عمل بای پس معده می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
تغذیه بعد از عمل بای پس معده
تغدیه می‌تواند از ارکان اصلی مراقبت های بعد از عمل بای پس معده باشد. بعد از جراحی باید یک رژیم غذایی سه مرحله‌ای را طی کنید. اینکه هر مرحله چقدر طول می‌کشد و در هر مرحله چه چیزهایی باید بخورید توسط پزشک به شما گفته می‌شود. این سه مرحله به بهبودی سریع‌تر شما بعد از عمل کمک می‌کنند.
به طور معمول بعد از عمل بای پس معده، به مدت 2 تا 3 هفته باید تنها مایعات یا غذاهای پوره شده میل نمایید. سپس غذاهای نرم و بعد از آن غذاهای معمولی به رژیم شما اضافه خواهند شد. به خاطر داشته باشید که لقمههای کوچک برداشته و آن‌ها را به طور کامل بجویید.
مرحله اول: مایعات
در این مرحله تنها مجاز به نوشیدن مایعات هستید. نوشیدن مایعات موجب رسیدن مواد معدنی به بدنتان شده و معده را از خالی بودن می‌رهاند. همچنین رژیم غذایی مایع به جلوگیری از برخی عوارض عمل بای پس معده کمک می‌کند.
برای چند روز اول بعد از عمل، تنها باید مایعات صاف شده مصرف کنید. مایعات صاف عبارت‌اند از:
- قهوه و چای بدون کافئین
- سوپ رقیق و صاف شده
- آب
- آبمیوه بدون پالپ
- شربت
پس از گذراندن این مرحله و تأیید توسط پزشک، می‌توانید مایعات کامل نیز مصرف کنید. مایعات کامل خوراکی‌های زیر را در بر می‌گیرند:
- شیر
- ماست
- آب گوجه فرنگی یا سبزیجات
- فرنی
- آب پرتقال یا لیمو شیرین
- شیر برنج
- ژله
مرحله دوم: پوره
هنگامی که پزشک آمادگی شما را تشخیص دهد، می‌توانید به مرحله دوم بروید. در مرحله دوم مصرف غذاهای پوره شده نیز مجاز می‌شود. این نوع غذاها را می‌توان به سادگی در خانه و با استفاده از مخلوط کن آماده کرد. ادویه های تند ممکن است باعث تحریک معده شوند، بنابراین از مصرف آن‌ها پرهیز کنید. همچنین از خوردن میوه‌هایی که دانه‌های زیادی دارند (مانند توت فرنگی و کیوی) نیز خودداری نمایید.
بهتر است مواد غذایی که به سختی تبدیل به مایع می‌شوند (مانند کلم بروکلی و گل کلم) را مصرف نکنید. در عوض، غذاهایی را انتخاب کنید که به خوبی مایع و مخلوط شوند. مانند:
- کمپوت
- موز
- هلو
- آب گوجه فرنگی
- هویج
- اسفناج
- لوبیا سبز
- ماست
- گوشت گاو
- مرغ
- بوقلمون
- نیمروی هم زده
لازم به ذکر است که همراه پوره نباید هیچ‌گونه نوشیدنی میل نمود.
مرحله سوم: غذاهای نرم
پس از آنکه به مدت چند هفته پوره مصرف کردید، پزشک از شما خواهد خواست که به مرحله بعدی رژیم غذایی بروید. در مرحله سوم می‌توانید خوردن غذاهای نرم (که آسان جویده می‌شوند) را نیز آغاز کنید. این غذاها شامل مورد زیر است:
- تخم مرغ آب پز نرم
- گوشت چرخ کرده
- ماهی سفید پخته شده
- انواع کمپوت
خوردن غذا با لقمههای کوچک بسیار حائز اهمیت است. همچنین نباید به طور ناگهانی مقدار زیادی غذا وارد معده کنید. بهتر است که وعده‌های غذایی را به بخش‌های کوچکتری تقسیم نمایید.
مرحله چهارم: غذاهای جامد
در مرحله چهارم رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده، می‌توانید شروع به مصرف غذاهای جامد نمایید. این مرحله معمولاً 2 ماه پس از عمل آغاز می‌شود. با این حال، هنوز هم باید غذای خود را تکه تکه و خرد کنید، زیرا معده شما کوچک‌تر از گذشته است. بلعیدن تکه‌های بزرگ غذا ممکن است منجر به انسداد معده گردد.
به آرامی شروع به خوردن غذاها کرده و از میل کردن چند نوع غذای مختلف در یک وعده خودداری نمایید، زیرا معده شما باید دوباره به این غذاها عادت کند. پس از صرف هر وعده غذایی به واکنش‌های معده خود دقت کنید و ببینید که هضم کدام یک از غذاها به سختی صورت می‌گیرد. به این ترتیب، می‌توانید غذاهای مشکل‌ساز را شناسایی نمایید. از خوردن دوباره هر غذایی که منجر به استفراغ، حالت تهوع و دل درد می‌شوند خودداری کنید.
جالب توجه است که در مرحله چهارم نیز باید از برخی خوراکی‌ها پرهیز کرد. این خوراکی‌ها عبارت‌اند از:
- سبزیجات فیبری و رشته‌ای، مانند غلاف نخود فرنگی
- ذرت بو داده
- نوشیدنی‌های گازدار
- گوشت سفت
- غذاهای سرخ شده
- خوراکی‌های ترد مانند آجیل
- میوه خشک
- نان و فراورده‌های آن، مانند کلوچه
حدود 4 ماه پس از عمل بای پس معده، می‌توانید مانند گذشته غذا خوردن عادی را از سر بگیرید. با این حال، باید همواره وعده‌های غذایی خود را کنترل و از پرخوری پرهیز کنید. سعی کنید که بیشتر رژیم غذایی خود را با میوه، سبزیجات، پروتئین و کربوهیدرات‌های سالم پر نمایید. همچنین خوردن غذاهای چرب و شیرین را به حداقل برسانید. با رعایت یک رژیم غذایی مناسب، می‌توانید وزن خود را در محدوده ایده‌آل نگه دارید.
عادات غذایی مهم
در خوردن و آشامیدن عجله به خرج ندهید.
وعده‌های غذایی خود را به طور مناسب و متعادل تقسیم‌بندی کنید.
به بدن خود توجه کنید. اگر خوردن غذای خاصی معده‌تان را اذیت می‌کند، آن را از برنامه غذایی خود حذف کنید.
از خوردن غذاهای چرب و شیرین خودداری نمایید.
از نوشیدن مایعات در حین صرف وعده‌های غذایی پرهیز کنید.
روزانه آب کافی بنوشید تا بدنتان کم آب نشود.
غذا را به لقمههای کوچک تقسیم کرده و هر لقمه را کامل بجوید.
مصرف مکمل‌ها و ویتامین‌هایی را که پزشک تجویز می‌کند از یاد نبرید.
فعالیت های روزمره و ورزش بعد از عمل بای پس معده
پس از گذشت دوره استراحت بعد از عمل بای پس معده، کم کم انجام فعالیت‌های آسان را شروع کنید. انجام فعالیت‌های سبک به بهبودی سریع‌تر شما کمک می‌کند.
در طول هفته اول سعی کنید پیاده روی را از سر بگیرید. در خانه و اطراف آن به آرامی قدم بزنید. اگر پس از انجام فعالیتی در بدن خود احساس درد کردید، آن را متوقف کنید.
اگر لاپاراسکوپی کرده باشید، برای از سر گرفتن فعالیت‌های روزمره خود به تقریباً 2 تا 4 هفته زمان نیاز دارید. در صورتی که جراحی باز داشته‌اید این مدت تقریباً 12 هفته خواهد بود. تا سپری شدن زمان‌های ذکر شده، بایستی از انجام فعالیت‌های زیر خودداری کنید:
- اجسام سنگین‌تر از 5 الی 7 کیلوگرم را بلند نکنید.
- فعالیت‌هایی که با کشیدن یا هل دادن همراه هستند را انجام ندهید.
- از انجام ورزش‌های سنگین خودداری نمایید.
- اگر برای تسکین درد از مسکن‌ها استفاده می‌کنید، رانندگی نکنید. زیرا این داروها موجب خواب‌آلودگی می‌شوند.
در مقابل، انجام فعالیت‌های زیر می‌تواند مفید باشد:
- پیاده روی کنید و به جای آسانسور از پله استفاده نمایید.
- اگر در ناحیه شکم خود درد دارید، کمی قدم بزنید. ممکن است موثر باشد.
- در هنگام استحمام مراقب باشید که سُر نخورید. مطمئن شوید که احتمال زمین خوردنتان در خانه کم است.
به طور کلی، بعد از عمل بای پس معده پس از مدتی استراحت می‌توانید به فعالیت‌های سبک بپردازید. پیاده روی را فراموش نکنید و رژیم غذایی مناسب را رعایت نمایید. همچنین تمیز کردن زخم و درمان آن را از یاد نبرید. اگر شرایط غیرعادی برایتان رخ داد، حتماً با پزشک خود تماس بگیرید.
دیدگاه کاربران