سرطان دهانه رحم یا همان سرطان سرویکس یک سرطان با پیش روندگی تدریجی است که معمولاً توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود. یک بیماری که از راه مقاربت های جنسی منتقل می شود. به طور کلی تا مراحل پیشرفته سرطان سرویکس متاسفانه علائمی ایجاد نمی شود، اما نگران نشوید، قبل از بروز هر گونه علائم می توان آن ها را با تست پاپ اسمیر یا به وسیله بیوپسی تشخیص داد. درمان در مراحل اولیه شروع بیماری بسیار موثرتر است و می تواند شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی باشد.
سرطان رحم یکی از انواع قابل پیشگیری سرطان ها می باشد. خوشبختانه استراتژی هایی وجود دارند که می توان به کمک آن ها از ابتلا به این بیماری پیشگیری نمود. این استراتژی ها شامل رابطه جنسی به صورت محافظت شده، واکسیناسیون HPV و آزمایش پاپ اسمیر منظم است که می توان به وسیله آن تغییرات اولیه قبل از سرطان را شناسایی نمود.
انجمن سرطان آمریكا تخمین می زند كه هر ساله بیش از 13000 مورد جدید از سرطان مهاجم دهانه رحم تشخیص داده می شود و سالانه تقریباً 4000 مورد مرگ ناشی از سرطان دهانه رحم در ایالات متحده رخ می دهد.
علائم سرطان رحم
عفونت HPV و سرطان دهانه رحم به طور معمول هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. با این حال، چند علامت و نشانه وجود دارد که می توانید مراقب آن ها باشید، به خصوص اگر از قبل می دانید که به ویروس HPV آلوده شده اید. بد نیست بدانید که سرطان دهانه رحم در مراحل پایانی و پیشرفته بیشتر از مرحله اولیه سرطان باعث بروز علائم می شود.
علائم سرطان رحم از یک خانم به خانم دیگر متفاوت بوده و در صورت بروز، می توانند شامل موارد زیر باشند:
- زگیل های تناسلی : اگرچه آن ها می توانند یک نماد و نشانه خطر باشند که آلودگی به عفونت HPV را نشان می دهند، که پیش درآمد و زمینه ایجاد سرطان دهانه رحم است، اما بیشتر زنان مبتلا به HPV یا زگیل های تناسلی به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی شوند.
- خونریزی غیرطبیعی : شایع ترین علامت اولیه سرطان دهانه رحم است. این خونریزی می تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از جمله خونریزی غیرطبیعی از واژن شامل خونریزی بین دوره های قاعدگی، خونریزی بیش از حد و طولانی قاعدگی، خونریزی بعد از یائسگی و خونریزی بعد از رابطه جنسی.
- درد لگن : به شکل دردی مبهم و یا شامل دردهای تیز، درد ممکن است متناوب یا مداوم باشد و به طور معمول در حین یا بعد از مقاربت بیشتر است.
- ترشحات واژن : این ترشحات ممکن است بی رنگ یا قهوه ای مایل به قرمز، بدون بو و یا بو دار باشند.
- کمردرد : یکی از علائم نادر که در اثر توسعه سرطان و فشار بر اعصاب و عروق ایجاد می شود. این درد ممکن است به پاها نیز کشیده شود.
- تورم پا : اگر تومور به غدد لنفاوی یا وریدها فشار وارد کند، تورم در یک یا هر دو پا ممکن است ایجاد شود.
- علائم مرتبط با روده و مثانه، مانند درد همراه با دفع ادرار یا مدفوع، بی اختیاری ادرار یا مدفوع و وجود خون در ادرار.
- علائم متاستاز (تهاجم و دست اندازی سلول های سرطانی به سایر ارگان های بدن)، مانند تنگی نفس، گیجی و شکستگی استخوان.
به یاد داشته باشید که اگرچه آزمایش های غربالگری در تشخیص تغییرات پیش سرطانی بسیار خوب عمل می کنند، اما 100 درصد موثر نیستند. بنابراین بدن خود و نشانه های غیر طبیعی را به خوبی بشناسید تا با بروز هر چیز خارج از روند معمول، آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
علل ایجاد سرطان رحم
سرطان رحم بیشتر در زنانی با سنین 45 تا 65 سال دیده می شود. حدود 15٪ از سرطان های دهانه رحم در زنان بالای 65 سال تشخیص داده می شود. این سرطان به ندرت در زنان زیر 20 سال ایجاد می شود.
در ایالات متحده، زنان با نژاد اسپانیایی تبار بیشتر به سرطان دهانه رحم مبتلا می شوند و پس از آن ها دو رگه های آفریقایی-آمریکایی و بعد از آن آسیایی ها و قفقازی ها قرار دارند. در مقابل، بومیان آمریکا کمترین خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را در ایالات متحده دارند.
بین سرطان رحم و HPV ارتباط قوی وجود دارد. HPV یک ویروس شایع منتقل شونده از راه تماس جنسی است که بسیاری از افراد در برخی از مراحل زندگی خود در معرض ابتلا به آن هستند.
بیش از 95٪ از کل موارد تشخیص سرطان دهانه رحم با HPV در ارتباط است، بنابراین تشخیص زود هنگام این ویروس از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
سایر خطرات مرتبط با شیوع و پیشرفت سرطان دهانه رحم عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- ژنتیک
- مواجهه با دی اتیل استیل بسترول (DES)
- داشتن چندین شریک جنسی
- شروع فعالیت جنسی در سنین جوانی
- استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی
- بارداری قبل از 20 سالگی
- ضعف سیستم ایمنی بدن، مانند زنانی که آلوده به ویروس HIV هستند.
با وجود اطلاعات غلط در مورد تامپون ها، هرگز ثابت نشده است که تامپون نقشی در سرطان دهانه رحم داشته باشد.
دیسپلازی دهانه رحم
سرطان رحم، به رشد غیر طبیعی و غیرقابل کنترل سلول های دهانه رحم گفته شده که می تواند به سایر قسمت های بدن گسترش یابد. این بیماری به آرامی پیشرفت می کند و اغلب سال ها طول می کشد تا به وضعیت وخیم برسد.
قبل از توسعه سلول های سرطانی و تومورها، سرویکس دچار تغییرات غیرعادی به نام دیسپلازی سرویکس یا دیسپلازی دهانه رحم خواهد شد، که می تواند به عنوان یک هشدار اولیه از بدخیمی باشد.
دیسپلازی دهانه رحم به عنوان تغییرات غیر طبیعی در پوشش دهانه رحم تعریف می شود. در حالی که دیسپلازی دهانه رحم گاهی اوقات می تواند منجر به سرطان دهانه رحم شود، اما عامل اصلی تشخیص سرطان محسوب نمی شود.
روند تشخیص سرطان رحم
سرطان دهانه رحم با معاینه نمونه ای که از دهانه رحم گرفته می شود، تشخیص داده می شود. روش های مختلفی برای بدست آوردن نمونه در دست هستند که پاپ اسمیر متداول ترین روش است.
اگر احتمال گسترش سرطان دهانه رحم وجود داشته باشد، یا اگر علائمی در سایر مناطق بدن دیده شود، ممکن است برای تعیین میزان متاستاز (گسترش سرطان) به آزمایشات تصویربرداری نیز نیاز باشد.
روش های مورد استفاده برای تشخیص سرطان دهانه رحم عبارتند از:
معاینه فیزیکی: پزشک معاینه لگن را انجام می دهد تا بتواند تغییرات ظاهری واژن و گردن رحم (سرویکس) و همچنین مناطق اطراف آن را ارزیابی کند و ضایعات یا زگیل های تناسلی را شناسایی نماید. کولپوسکوپی، که یک معاینه با استفاده از دستگاهی است که دهانه رحم را از نظر بصری بزرگ می کند ، می تواند به دکتر شما کمک کند تا نگاه دقیق تری به دهانه رحم داشته باشد.
پاپ اسمیر: پاپ اسمیر مفیدترین راه برای تشخیص دیسپلازی دهانه رحم است. با استفاده از یک برس مخصوص، پزشک شما می تواند سلول ها را از دهانه رحم برای بررسی زیر میکروسکوپ نمونه برداری کند. این آزمایش می تواند تغییرات ناخوشایند را بسیار زود هنگام شناسایی کند، یعنی در زمانی که هنوز می توان بافت غیر طبیعی را قبل از سرطانی شدن به طور کامل از بین برد.
بیوپسی: در این نمونه برداری، مقدار بیشتری از بافت نسبت به آنچه که در طی آزمایش پاپ اسمیر برداشت می شد، جمع آوری می شود. در صورت تشخیص ناهنجاری در آزمایش پاپ اسمیر، انجام بیوپسی می تواند اندازه و درجات سرطان دهانه رحم یا دیسپلازی را تعیین کند.
بررسی های تصویربرداری: اگر مبتلا به سرطان رحم باشید که ممکن است از ناحیه کوچکی از دهانه رحم گسترش یابد، ممکن است لازم باشد آزمایشات تصویربرداری مانند عکس برداری با اشعه ایکس، سی تی اسکن، سونوگرافی یا MRI از ناحیه لگن یا سایر مناطق بدن که ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند را انجام دهید. حتی اگر سرطان دهانه رحم برای شما تشخیص داده نشده باشد اما آزمایش های اولیه احتمال دهند که بیماری شما ممکن است فراتر از دهانه رحم باشد، ممکن است به آزمایشات تصویربرداری نیاز داشته باشید،
دیسپلازی دهانه رحم بر اساس میزان ناهنجاری سلول هایی که از آن ها نمونه برداری می شود، طبقه بندی می شود. طبقه بندی ها، به ترتیب از درجه پایین (فقط اندکی متفاوت با سلول های طبیعی) تا درجه بالا (ناهنجاری هایی که به شدت سرطان را نشان می دهند) شاملASCUS ، AGUS ، LGSIL و HGSIL است.
سرطان رحم نیز بر اساس میزان پیشرفت بیماری مرحله بندی می شود.
مراحل از I تا IV متغیر است. مرحله اول ضایعه بسیار کوچکی را نشان می دهد که به دهانه رحم حمله کرده است، اما فقط با میکروسکوپ قابل مشاهده است. افرادی که به این مرحله از سرطان مبتلا هستند، در صورت انجام اقدامات درمانی، 95 درصد احتمال بقا در طی یک دوره 5 ساله از زندگی وجود دارد. در مقابل، مرحله IV به عنوان سرطان دهانه رحم تعریف شده است که به اندام های دوردست گسترش یافته و تنها 15 الی20 درصد شانس زنده ماندن در طی پنج سال آتی برای فرد وجود خواهد داشت.
درمان
در صورت عدم درمان، دیسپلازی دهانه رحم از حالت خفیف به دیسپلازی متوسط تبدیل می شود و پس از آن ممکن است به دیسپلازی شدید تبدیل شود و در نهایت به سرطان دهانه رحم تبدیل خواهد شد.
اگر به سرطان دهانه رحم مبتلا هستید، وحشت نکنید، اما باید مطمئن شوید که در اسرع وقت درمان جراحی یا پزشکی مناسب را انجام می دهید.
درمان سرطان دهانه رحم می تواند شامل یک روش ساده برای از بین بردن بافت درگیر باشد. اگر پزشکان شما تأیید کنند که کل تومور برداشته شده و گسترش نیافته است، ممکن است نیازی به ادامه درمان نداشته باشید.
از طرف دیگر، اگر سرطان پیشرفته شده باشد یا به نظر برسد گسترش یافته است، ممکن است لازم باشد که شما جراحی، شیمی درمانی و یا پرتو درمانی انجام دهید، که می تواند زندگی شما را در طول دوره درمان تحت تأثیر قرار دهد.
گزینه های جراحی شامل روش برش الکترو با حلقه (LEEP) ، کرایوسرجری (نابودی بافت درگیر با نیتروژن مایع)، کونیزیشن، تراکلکتومی (برداشتن دهانه رحم) یا هیسترکتومی (برداشتن رحم) است.
پیش گیری
معاینات منظم پزشکی بهترین روش برای شناسایی عوامل خطر سرطان رحم یا علائم اولیه دیسپلازی است. شما می توانید از نظر HPV آزمایش شوید و همچنین ممکن است پزشک بتواند زگیل های دستگاه تناسلی یا سایر ضایعات را رویت کند که ارزیابی دقیق تری را به دنبال دارد.
انجام تست های منظم پاپ اسمیر براساس توصیه های مربوط به سن شما بهترین پیشگیری در برابر سرطان دهانه رحم محسوب می شود و این معاینات می تواند به شما کمک کند تا به برنامه غربالگری خود پایبند باشید. در صورت مشاهده دیسپلازی دهانه رحم، غربالگری منظم باید انجام شود و اطمینان حاصل کنید که درمان در اسرع وقت قبل از تبدیل شدن به سرطان آغاز می شود.
فراتر از آن، جلوگیری از عفونت HPV امری کلیدی است. ویروس HPV یک عفونت منتقله از راه رابطه جنسی است و اگر تعداد شرکای جنسی کمی داشته باشید و با استفاده از کاندوم رابطه جنسی ایمن داشته باشید، کمتر در معرض آن خواهید بود.
بیش از 100 نوع مختلف HPV وجود دارد و Gardasil 9 از کسانی که به احتمال زیاد باعث سرطان دهانه رحم می شوند محافظت نمی کند.
سیگار کشیدن با سرطان دهانه رحم ارتباط زیادی دارد، احتمالاً به دلیل سموم سرطان زایی است که وارد بدن می کند و در سراسر بدن گردش می کند. ترک سیگار می تواند احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را کاهش دهد، به خصوص اگر به ویروس HPV آلوده شده باشید.
رژیم غذایی ضد سرطان را حفظ کنید: رژیم غذایی غنی از سبزیجات ممکن است به مبارزه با سرطان کمک کند. البته این جایگزینی برای درمان پزشکی نیست.
و در انتها به یاد داشته باشید که:
سرطان دهانه رحم یکی از رایج ترین انواع سرطان در زنان است. روش های درمانی موثری برای سرطان دهانه رحم وجود دارد و خوشبختانه در صورت ابتلا به این بیماری میزان امید به بهبودی بسیار بالایی است. سرطان دهانه رحم نوعی سرطان قابل پیشگیری است، بنابراین در مورد غربالگری ها سخت گیر و پیگیر باشید به بدن خود توجه کنید و هر آنچه را که می توانید برای محافظت از خود انجام دهید.
دیدگاه کاربران