بروز جوش و آکنه یکی از شایع‌ترین ویژگی‌های دوران بارداری است. اگرچه دستورالعمل‌های طبیعی و شیمیایی بسیاری برای درمان آکنه در بارداری وجود دارد، اما گاهی بی‌خطر بودن این روش‌ها برای بانوان چالش‌برانگیز می‌شود. در این مقاله دلایل بروز آکنه و جوش دوران بارداری را به همراه روش‌های درمان آن بررسی می‌کنیم.
فهرست مقالات
دلیل بروز آکنه در بارداری چیست؟
گاهی اوقات بارداری موجب درخشش و زیبایی بیش از پیش پوست افراد می‌شود. در مقابل، در عده‌ای دیگر منجر به بروز جوش و آکنه می‌گردد. معمولاً افرادی که قبل از بارداری دارای جوش‌های هورمونی بوده یا پوست چرب داشته‌اند، بیشتر در معرض بروز آکنه در بارداری قرار می‌گیرند.
دلیل بروز جوش در دوران بارداری هورمون‌ها هستند. در این دوران، بدن مادر دچار نوسانات هورمونی فراوانی می‌شود. در واقع، هورمون پروژسترون مسبب اصلی بروز آکنه در بارداری است. این هورمون رحم را برای نگهداری جنین آماده می‌کند.
با افزایش هورمون پروژسترون، غدد تولیدکننده چربی زیر پوست تحریک می‌شوند. در نتیجه، این غدد چربی بیشتری ترشح کرده و وارد منافذ پوست می‌کنند. در صورت تجمع چربی در منافذ پوست و چسبناک شدن آن، سلول‌های مرده و باکتری‌ها درون منافذ پوست تجمع می‌یابند. در نهایت این آلودگی منجر به بروز آکنه در بارداری می‌شود.
یکی دیگر از دلایل بروز جوش و آکنه در بارداری، استرس است. معمولاً مادران در دوران بارداری مقداری استرس و نگرانی را تجربه می‌کنند. این تنش‌ها نیز ممکن است منجر به بروز آکنه شوند، زیرا استرس دشمن پوست صاف محسوب می‌شود.
چرا برخی بانوان در دوران بارداری دچار جوش نمی‌شوند؟
در پاسخ باید گفت که افزایش ترشح پروژسترون و تولید چربی توسط پوست در تمام مادران باردار اتفاق می‌افتد. اما در برخی بانوان چربی ترشح‌شده ملایم و مرطوب‌کننده است، نه چسبناک و غلیظ. در نتیجه این افراد به جای دچارشدن به آکنه در بارداری، دارای پوست درخشان‌تر و زیباتری می‌شوند.
آکنه دوران بارداری چه مشخصات ظاهری دارد؟
آکنه در بارداری ممکن است به شکل‌های مختلفی بر روی پوست ظاهر شود. انواع جوش‌های دوران بارداری عبارت‌اند از:
- کومدون: ضایعات اولیه آکنه که هنوز التهابی نشده‌‌اند کومدون نامیده می‌شوند. اگر مقدار زیادی چربی و سلول مرده در فولیکول مو (منافذ باز پوست) تجمع یابد، منجر به بسته‌شدن آن می‌گردد. در نتیجه اولین ضایعات آکنه (کومدون) ایجاد می‌شود. کومدون‌ها دو نوع دارند؛ سرسیاه و سرسفید. لازم به ذکر است که که این نوع جوش، تنها با لایه‌برداری بهبود خواهد یافت.
- پاپول: جوش‌های قرمز با منشأ باکتریایی، پاپول نامیده می‌شوند. پاپول در حقیقت برآمدگی گنبدی‌شکل بر روی پوست است که به راحتی قابل تشخیص می‌باشد. اطراف این نوع جوش ملتهب، قرمز و برآمده است. این التهاب نشانه مبارزه گلبول‌های سفید بدن با باکتری‌ها می‌باشد.
- پوسچول: این نوع جوش نیز منشأ باکتریایی دارد و به رنگ قرمز دیده می‌شود. اما تفاوت آن با پاپول این است که درون آن مایع چرکی زرد یا سفید رنگ نیز وجود دارد. این مایع سفید یا زرد رنگ، حاوی گلبول‌های سفید مرده خون است که برای مبارزه با باکتری به آن ناحیه از پوست فرستاده شده بودند.
- ندول: آکنه‌های گرهک یا ندول، بزرگ و دردناک بوده و نوع شدیدی از آکنه به شمار می‌روند. ندول‌ها معمولاً به شکل برآمدگی‌های عمیق و بزرگ در زیر پوست ظاهر می‌شوند. گاهی نیز این نوع آکنه‌ها به شکل توده‌های سفت بر روی پوست پدیدار می‌شوند. ندول‌ها ممکن است قرمز یا رنگ پوست باشند. این نوع جوش برای درمان معمولاً به دارو نیاز دارد.
- کیست: آکنه‌های کیستیک بسیار شبیه ندول‌ها هستند اما وخیم‌ترین نوع آکنه به شمار می‌روند. کیست به شکل کیسه‌ای بزرگ و دردناک حاوی ضایعات چرکی مانند چربی، سلول‌های مرده و باکتری ظاهر می‌شود. تشخیص آکنه کیستیک و ندول از هم کمی دشوار است و برای تشخیص باید به پزشک مراجعه کرد.
ماندگاری جوش دوران بارداری چقدر است؟
اگرچه آکنه ممکن است هر زمانی سراغتان بیاید، اما معمولاً احتمال بروز آن در چهارده هفته اول بارداری بیشتر است. همچنین در این چهارده هفته، امکان بروز جوش‌های التهابی قرمز و سرسفید بیشتر از جوش‌های سرسیاه می‌باشد.
جوش‌های دوران بارداری در بیشتر بانوان در طول چهارده هفته دوم از بین می‌رود. البته گاهی ممکن است مادر در چهارده هفته سوم بارداری دوباره دچار آکنه شود. خبر خوب این است که آکنه‌های بارداری اغلب پس از تولد نوزاد خود به خود از بین می‌روند. بنابراین، بیشتر متخصصان پوست به مادران توصیه می‌کنند که برای رفع جوش‌ها، تا تولد نوزاد صبر کنند.
آکنه در بارداری چگونه درمان می‌شود؟
همواره برای درمان آکنه روش‌های متعدد طبیعی و غیرطبیعی وجود داشته است. اما آیا می‌توان همه آن‌ها را در دوران بارداری امتحان نمود؟ پاسخ منفی است؛ زیرا استفاده از برخی داروها و تکنولوژی‌ها در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. در این بخش علاوه بر روش‌های بی‌خطر درمان آکنه در بارداری، موارد پرهیز را نیز بیان می‌کنیم.
دستورالعمل‌های درمانی طبیعی
سرکه سیب
ابتدا مقداری سرکه سیب و آب را با نسبت 3 به 1 ترکیب کنید تا سرکه رقیق شود. سپس پنبه را به آن آغشته کرده و روی پوست خود بکشید تا چربی جذب شود. این محلول یک پاک‌کننده طبیعی حاوی آنزیم و آلفا هیدروکسی اسیدها است. به خطر داشته باشید که هرگز پوست را به سرکه رقیق‌نشده آغشته نکنید، زیرا خاصیت اسیدی داشته و ممکن است منجر به سوختگی و خشکی پوست گردد.
جوش شیرین
مقداری جوش شیرین و آب را به نسبت 1 به 1 ترکیب کنید. سپس خمیر به دست‌آمده را روی جوش‌ها بمالید. به خاطر داشته باشید که نباید از جوش شیرین برای سرتاسر پوست استفاده نمود، زیرا ممکن است چربی‌های مفید را نیز از بین ببرد.
میوه‌های دارای اسید سیتریک
میوه‌هایی مانند لیمو، پرتقال و گریپ فروت میوه‌های دارای اسید سیتریک به شمار می‌روند. با مالیدن آب این‌گونه میوه‌ها به پوست، منافذ پوست باز شده و سلول‌های مرده تخلیه می‌شوند. در واقع خاصیت ضد باکتریایی میوه‌های دارای اسید سیتریک، برای پوست مانند لایه‌بردار عمل می‌کند.
عسل
عسل نیز یک ضد باکتری و نرم‌کننده طبیعی محسوب می‌شود. برای درمان جوش‌ها، ابتدا صورت خود را با آب ولرم شسته و سپس عسل را مستقیماً روی ناحیه دارای آکنه بمالید. 20 الی 30 دقیقه صبر کنید و سپس صورت خود را با آب ولرم شستشو دهید.
آلوورا
آلوورا دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی بوده و در درمان آکنه در بارداری بسیار موثر است. ابتدا مقداری ژل را از آلوورای طبیعی خارج کنید. سپس این ژل را به نواحی دارای آکنه بر روی پوست بمالید. در نهایت پس از 20 الی 30 دقیقه آن را شستشو دهید.
دستورالعمل‌های درمانی شیمیایی
برخی داروها چه به صورت خوراکی و چه به صورت موضعی به هیچ وجه نباید توسط زنان باردار مصرف شوند. این داروها عبارت‌اند از:
- ایزوترتینوئین
- رتینوئید
- تتراسایکلین
- تازاروتن
- اسپیرونولاکتون
- سالیسیلیک اسید
در مقابل، مصرف موضعی برخی داروها منعی ندارد، اما بایستی از آن‌ها با مشورت پزشک استفاده نمود. اسامی این داروها به شرح زیر است:
- آزلائیک اسید
- بنزوئیل پروکسید
- اریترومایسین
- گلیکولیک اسید
چگونه می‌توان در دوران بارداری از بروز آکنه پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از بروز آکنه در بارداری، نیاز به مراقبت روزانه از پوست خود دارید. مراقبت روزانه از پوست دشوار نبوده و هزینه زیادی را نیز به همراه ندارد. برای داشتن پوستی درخشان و شفاف در دوران بارداری، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
- جوش‌های دوران بارداری را دستکاری نکنید. این عمل ممکن است به عفونت یا باقی ماندن اسکار (جای جوش) بیانجامد.
- برای حفظ رطوبت و آبرسانی مناسب به پوست، هر روز آب کافی بنوشید.
- از مصرف نوشیدنی‌های گازدار و دارای کافئین پرهیز کنید.
- رژیم غذایی مناسب و کاملی را در پیش بگیرید. روزانه به مقدار کافی میوه و سبزیجات مصرف کنید.
- از استرس و نگرانی دوری کنید.
- حوله و روبالشی خود را مرتباً تعویض نمایید.
- تا حد امکان صورت خود را با دست لمس نکنید. زیرا باکتری‌های دست به پوست صورت منتقل شده و منجر به بروز آکنه می‌گردند.
- همواره از محصولات آرایشی مناسب و بدون چربی استفاده کرده و قبل از خواب آرایش خود را پاک کنید.
- پوست خود را روزانه با شوینده‌های مخصوص صورت بشویید تا چربی پوست کنترل شود.
- استفاده از مرطوب‌کننده را از یاد نبرید.
به طور کلی می‌توان گفت که بروز آکنه در بارداری خطرناک نیست. اما به دلیل وجود جنین در رحم مادر، باید مصرف برخی داروها را محدود نمود. به خاطر داشته باشید که بروز جوش‌های پوستی امری تقریباً شایع بوده و نباید از وجود آن‌ها شرمسار شوید. توصیه ما این است که همواره پیش از مصرف هرگونه ماده شیمیایی در دوران بارداری، ابتدا با پزشک مشورت کنید.
دیدگاه کاربران