اختلال دو قطبی یا افسردگی شیدایی به نوسانات خلقی شدید گفته می‌شود. این بیماری را با نام های مانیک-دپرسیو، شیدایی، بایپولار نیز ممکن است شنیده باشید. به طور کلی این اختلال در بین حالت شیدایی و افسردگی در حال نوسان است این حالت ها فاز شادی، شعف، شیدایی، شیفتگی و فاز افسردگی هستند. در بین این دوره ها دوره سلامت نیز وجود دارد.
نسبت ابتلا به این بیماری 1 به 100 می‌باشد. این اختلال معمولا در سن نوجوانی برای فرد اتفاق می‌افتد و مردان و زنان به یک اندازه در معرض ابتلا به این اختلال قرار خواهند گرفت.
انواع اختلال دو قطبی
اختلال دو قطبی اول
خلق شیدا که در آن فرد احساس شادی و ناامیدی زیاد می‌کند. یک دوره شیدایی به مدت حداقل یک هفته وجود دارد. بیشتر بیماران افسردگی را نیز تجربه می‌کنند اما برخی تنها این دوره را تجربه می‌کنند.
اختلال دو قطبی دوم
خلق افسرده که در آن فرد احساس افسردگی شدید می‌کند. در این نوع اختلال شدت شیدایی کم است که به آن شیدایی خفیف نیز می‌گویند.
دو قطبی با تناوب سریع یا اختلال دو قطبی پیش رونده
بیشتر از 4 بار نوسان روحی در مدت زمان یکسال وجود دارد.
اختلال خلق ادواری یا سایکلوایمیا Cyclothymia
شدت نوسان آن به اندازه اختلال دو قطبی نیست اما زمان آن طولانی خواهد بود و این حالت می‌تواند تبدیل به اختلات دو قطبی شود.
علل اختلال دو قطبی
ارث و ژنتیک بر این اختلال تاثیرگذار است. این امکان وجود دارد که مشکل فیزیکی در بخشی از مغز وجود دارد که کنترل حالات روحی را برعهده دارد، به این علت است که این اختلالات با دارو قابل درمان خواهد بود. علاوه بر ارثی بودن این نوع اختلال ممکن است نوسانات خلقی به علت استرس و بیماری به وجود بیاید.
علائم
افسردگی
- روحی: از لحاظ روحی فرد غمگین است و بدون هیچ دلیلی تمایل به گریه کردن دارد. رغبت و تمایل به همه چیز را از دست می‌دهد. فرد از چیزهایی که قبلا لذت میبرده الان لذت نمیبرد، احساس بیقراری و آشفتگی، عدم اعتمادبنفس، احساس بی ارزش بودن، زودرنجی، فکر خودکشی مواردی است که با آن درگیر است.
- فکری: از لحاظ فکری نیز شخص تمرکز، قدرت تصمیم گیری و افکار مثبت خود را از دست می‌دهد.
- جسمی: از لحاظ جسمی فرد دچار یبوست، خستگی، اختلال در خواب، کم شدن اشتها و کاهش وزن می‌شود.
- رفتاری: دوری از اجتماع و مواجهه با افراد، گریه کردن یا احساس نیاز به آن و یا عدم توانایی گریستن، مشکل شروع یا تمام کردن کارهای روزمره.
شیدایی یا هیجان
- روحی: حس برتر بودن، بسیار شاد و مهیج، عصبی شدن از کسانی که در خوش بینی شما شریک نمیشوند.
- فکری: پر از ایده های مهیج، شنیدن صداهایی که دیگران نمیشوند، پریدن از یک ایده به ایده دیگر
- جسمی: اختلال در خواب، پرانرژی ، افزایش تمایل به رابطه جنسی
- رفتاری: فعال و پرجنب جوش، ولخرج، احساس صمیمیت زیاد، بروز احساسات بیش از اندازه، حرف زدن سریع، گرفتن تصمیمات عجولانه، برنامه ریزی های بلندپروازانه و غیرواقعی
علائم جنون
در صورت جدی بودن حالت جنون یا افسردگی شما ممکن است دچار حالت افسردگی شوید.
- حالت شیدایی: خود بزرگ بینی و اینکه در مسئولیت انجام یک ماموریت بزرگ برعهده شماست.
- حالت افسردگی: احساس بدترین بودن و یا حتی وجود نداشتن، احساس گناه شدید.
علاوه بر این علائم فرد دچار توهم می‌شود و چیزهایی را می‌بیند، می‌بوید و لمس می‌کند که وجود خارجی ندارد.
درمان اختلال دو قطبی
تجویز دارو برای تثبیت کردن حالت روحی
چندین دارو وجود دارد که برای درمان صرع نیز به کار می‌رود. اما بین آنها لیتیون که نوعی نمک معدنی است تاثیر بسزایی دارد.
- ليتيوم، سديم والپروت، اولانزاپين معمولا براي درمان طولاني مدت تجويز مي‌گردند.
- کارمازپين براي مواقعي که نوسان خلق سريعتر و متناوب تري داريد پيشنهاد مي‌گردد.
- ترکيب دارويي
البته اینکه کدام دارو مناسب است به شما بستگی دارد. ممکن است یک دارو با بدن یک فرد سازگار باشد ولی با فرد دیگری خیر.
روشهاي درماني روانشناسي برای اختلال دوقطبی
در فاصله بين دوره هاي شيدايي يا افسردگي، درمانهاي روانشناسي مي‌تواند موثر باشد. اين درمانها بايد حدود 16 جلسه يک ساعته به مدت 6 تا 9 ماه باشند.
- تربيت رواني(Psycho education)- دانستن بيشتر در مورد اختلالات دو قطبي
- تحت نظر داشتن حالت روحي- کمک کردن به شما براي شناخت زمانهاي تغيير حالت روحي
- استراتژي خلقي- کمک کردن براي جلوگيري از تغيير حالت روحي به شيدايي يا افسردگي کامل
- کمک براي افزايش مهارتهاي سازگاري
- شناخت و رفتار درماني(CBT) براي افسردگي
متوقف کردن نوسانات خلقی از طریق خود درمانی
شناخت خود: سعی کنید نشانه های تغییر رفتار خود را بشناسید. نوشتن حالات روحی روزانه می‌تواند به شما کمک کند.
کسب اطلاعات: سعی کنید درباره بیماری خود و و راه های درمان آن کسب کنید.
از استرس دوری کنید: از شرایطی ه موجب استرس شما می‌شود دوری کنید.
روابط اجتماعی خود را بهبود ببخشید: در زمان افسردگی یا شیدایی شما ممکن است موجب رنجش اطرافیان خود شده باشید. بعد از گذراندن آن دوره می‌توانید روابط خود را بازسازی کنید.
تعادل در انجام امور: در زندگی، کار، استراحت، روابط خود تعادل ایجاد کنید. مطمئن باشید که زمان کافی برای استراحت دارید.
ورزش کردن: 3 بار در هفته 20 دقیقه ورزش کردن می‌تواند تاثیر زیادی بر روحیه شما بگذارد.
تفریح کردن: کارهایی را انجام دهید کخ موجب شادی شما می‌شود.
دیدگاه کاربران