اختلالات خواب ممکن است به دلایل مختلف از جمله استرس، بیماری، مسافرت و … باشد که ممکن است باعث بی خوابی موقت شوید. گاهی ممکن است خوابیدن شما با مشکل روبرو شود طبیعی است، اما اگر در طول روز احساس خواب آلودگی کنید و شب ها مرتبا از خواب بیدار شوید این طبیعی نیست. اختلال در خواب شب باعث می‌شود که صبح احساس خستگی و کم انرژی بودن کنید و با وجود خستگی زیاد توانایی خوابیدن را ندارید.
شما نباید ساده از اختلالات خواب خود بگذرید زیرا ممکن سلامتی شما را به خطر بیندازد. مشکلات جسمی مانند افزایش وزن و … و مشکلات روحی مانند تنش در روابط و مشکل حافظه و … است.
انواع اختلالات خواب
بی خوابی: بی خوابی در شب می‌تواند به علت وضعیت سلامتی و داروهایی که مصرف می‌کنید، استرس، جت لگ، یا مصرف قهوه باشد. همچنین می‌تواند به علت اضطراب یا افسردگی نیز باشد.
خواب زدگی یا پرخوابی: در این حالت فرد بیش از حالت طبیعی (بیش از 9 ساعت) می‌خوابد. وقتی هم بیدار می‌شوید احساس می‌کنید به اندازه کافی نخوابیده اید و با بیدار شدن در صبح مشکل دارید و در طول روز نیز احساس خستگی می‌کنید.
حمله خواب: یکی از انواع خواب زدگی که بر دو نوع است و این اختلال عصبی به علت اختلالات مغزی است که درمان قطعی آن هنوز پیدا نشده است. این نوع اختلال با احساس خواب آلودگی در طول روز همراه می‌باشد. از علائم آن می‌توان به حملات خواب در طول روز و فلج خواب می‌باشد.
ناهنجاری خواب: به رفتارهای غیرطبیعی در هنگام خواب می‌گویند. این ناهنجاریها شامل:
- اختلال حرکتی REM (مرحله ای از خواب با حرکت سریع چشم): فرد در طول خواب حرکت می‌کند و یا فریاد می‌زند.
- راه رفتن در خواب: فرد در طول خواب nREM (مرحله ای از خواب با حرکت غیرسریع چشم) بیدار و شروع به راه رفتن می‌کند.
- سندرم انفجار سر: به محض خوابیدن فرد یک صدای ناگهانی و بلند می‌شنود و بیدار می‌شود.
- فلج خواب: در این حالت فرد هوشیار است اما نمی‌تواند در طول خواب یا بیداری حرکت کند.
- ترس شبانه: در این حالت فرد بین حالت nREM و REM بوده و ناگهانی بیدار می‌شود و وحشت زده فریاد می‌زند.
آپنه خواب: در این اختلال تنفس شما در طول خواب قطع می‌شود و موجب اختلال در خواب شما می‌شود. البته ممکن است به یاد نیاورید که بیدار شده اید اما در طول روز احساس خستگی، افسردگی و کاهش عملکرد خود می‌کنید. این اختلال بسیار جدی بوده و حتما باید به پزشک کعالج مراجعه کنید.
سندروم پاهای بی قرار: RLS یا سندروم پاهای بی قرار به حرکت پاها در طول شب می‌گویند. در این نوع سندروم تمایل فرد به حرکت کردن در زمان استراحت است. این امر به علت درد، ناراحتی، سوزن سوزن شدن پاها می‌تواند باشد.
نارکولپسی: این امر به علت اختلال در مکانیسم مغز است و کنترل کننده خواب و بیداری است. این امر موجب خواب آلودگی غیر قابل کنترل و بیش از اندازه در طول روز می‌باشد. در صورت مصرف مواد مخدر ممکن است در وسط حرف زدن، کارکردن و یا حتی رانندگی این حالت را تجربه کنید.
اختلالات خواب در ریتم شب و روز: همه افراد دارای یک ساعت بیولوژیکی هستند که به وسیله آن خوابشان تنظیم می‌شود. ریتم شبانه روزی نور یعنی شب هنگام زمانی که نور کمتری وجود دارد مغز با ترشح هورمونی با نام ملاتونین موجب خواب آلودگی شما خواهد شد و در هنگام صبح مغز به بدن دستور بیدار شدن می‌دهد. اختلال در این ریتم موجب احساس ناراحتی و بی نظمی در خواب و خواب آلودگی و در مواردی اختلال دو قطبی و … شما می‌شود.
اختلال خواب در افرادی که دارای شغل های شیفتی هستند: این اتفاق زمانی اتفاق میافتد که برنامه کاری شما و ساعت بیولوژیکی بدنتان در تداخل هستند. کمبود خواب موجب کاهش عملکرد شما و ممکن است مغز شما دچار آسیب دیدگی شود.
برای مقابله با اختلال خواب که با شغل های شیفتی به وجود می‌آید شما می‌توانید با استراحت منظم این تغییرات را به حداقل برسانید. می‌توانید بیداری خود را به وسیله افزایش نور در محل کار و در هنگام خواب کم کردن نور با استفاده از چشم بند و کشیدن پرده ها و روش های دیگر که اجازه نمی‌دهد نور وارد اتاق شما شود به خوبی استراحت کنید.
تاخیر در خوابیدن و بیدار شدن: این اختلال به این شکل است که ساعت بیولوژیکی بدن شما دچار تغییر شده است. شما در به خواب رفتن مشکل دارید و دیر به خواب می‌روید و البته در این زمان بیدار شدن هم برای شما سخت خواهد بود و از همه دیرتر بیدار خواهید شد. این افراد هر چقدر که تلاش کنند نمی‌توانند زوتر از ساعت 2 الی 6 صبح بخوابند. این نوع اختلال بیشتر در نوجوانان وجود دارد که با رشد بیشتر بهبود پیدا می‌کنند.
برای درمان این افراد از روش هایی مانند نوردرمانی و کرونر درمانی استفاده می‌شود.
جت لگ: این اختلال در زمان سفر به مناطقی که اختلاف ساعت وجود دارد اتفاق میافتد و علائم آن بیخوابی، خستگی، سردرد، خواب آلودگی روزانه، مشکلات معده است.
برای اختلال خواب چه کارهایی باید انجام دهیم؟
ابتدا برای درمان اختلال خواب خود می‌توانید علائم و الگوهای خواب خود را شناسایی و یادداشت کنید. این یادداشت ها شامل اطلاعاتی از قبیل زمان خوابیدن و بیدارشدن، ساعت خواب کامل و کیفیت خوابتان، وقتی از خواب بیدار شدید چه کارهایی انجام دادید، چه مواد غذایی، مایعات، کافئین یا الکل را در چه ساعتی مصرف کرده اید، احساسات قبل از خواب، مصرف هر گونه دارویی و اطلاعات کامل درباره دوز و زمان مصرف آن را یادداشت کرده و سپس این اطلاعات را در اختیار پزشک خود قرار دهید.
چه کارهایی برای بهبود خواب باید انجام دهیم؟
دارو درمانی: برخی از اختلالات خواب را می‌توان با دارو درمان کرد. داروهایی متفاوتی از قبیل ریتالین، مکمل های ملاتونین و … تجویز می‌شود. قبل از مصرف حتما عوارض آن این داروها را کنترا کنید.
سعی در بهبود عادت های خود مانند داشتن یک برنامه ثابت برای خواب، ورزش منظم، محدود کردن مصرف کافئین، الکل و… و همچنین در صورت داشتن استرس مدیریت آن می‌تواند باعث خواب بهتر شما شود.
محیط را برای خواب خود آماده کنید: محل خوابتان باید ساکت، تاریک با دمای متعادل باشد.
قبل از خواب به خصوص در هنگام شب باید از خوردن غذاهای سنگین و مایعات بپرهیزید.
دوش آب گرم، همچنین گوش کردن به موسیقی های بی کلام و آرامش بخش می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. در هنگام خواب گوشی خود را به حالت ایر مد درآورید.
در هنگام شب اگر از خواب بیدار شدید و به سختی به خواب می‌روید می‌توانید روی تنفس خود کار کنید، مدیتیشن ، یوگا و … برای به آرامش رسیدن خد استفاده کنید. اگر در زندگی خود مسئله ای نگران کننده وجود دارد تصمیم بگیرید آن مسئله را به روزی دیگر موکول کنید.
دیدگاه کاربران