روزه گرفتن یکی از واجبات دین مبین اسلام است. اما برخی افراد از روزه گرفتن مستثنی هستند؛ مثلاً روزه بر افراد بیمار و کسانی که مشکلات سلامتی دارند واجب نیست. این قانون شامل بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نیز می‌شود. شمار مسلمانان مبتلا به دیابت به بیش از 150 میلیون نفر در جهان می‌رسد. برای بیماران دیابتی، روزه گرفتن تنها با صلاحدید پزشک مجاز است. در این مقاله از مجله زیبا بمان، به بررسی تاثیر روزه بر قند خون و خطرات آن برای دیابتی‌ها می‌پردازیم. همچنین راهکارهایی برای روزه‌داری بی‌خطر ارائه خواهیم داد. با ما همراه باشید.
فهرست مقالات
تاثیر روزه بر قند خون
حدود 8 ساعت پس از آخرین وعده غذایی، بدن فرد روزه‌دار شروع به مصرف ذخایر انرژی می‌کند تا گلوکز خون را در سطح متعادلی نگه دارد. این روند برای افراد معمولی خطرناک نیست؛ اما برای دیابتی‌ها می‌تواند خطرناک باشد.
افراد مبتلا به دیابت (به ویژه کسانی که داروی انسولین مصرف می‌کنند) با روزه گرفتن در معرض هیپوگلیسمی یا افت قند خون قرار می‌گیرند. همچنین ساعات طولانی تشنگی نیز ممکن است برای افراد دیابتی مشکل ایجاد کند. مسئله دیگری که رخ می‌دهد این است که به علت خوردن مقدار زیادی غذا قبل از سحر و بعد از افطار، امکان افزایش قند خون نیز وجود دارد.
افت قند خون، کم آبی و افزایش قند خون همگی برای افراد دیابتی عوامل خطر محسوب می‌شوند.
نکات ضروری روزه داری برای دیابتی ها
می‌دانیم که روزه یک تصمیم شخصی است. اما بر اساس کلام الهی، اگر روزه گرفتن برای فرد خطرناک باشد بر او واجب نخواهد بود. بنابراین پیش از آغاز ماه رمضان، شرایط خود را کاملاً سنجیده و حتماً با پزشک مشورت نمایید. اگر طبق نظر پزشک روزه گرفتن برای شما منعی ندارد، رعایت نکات زیر برای حفظ سلامتی در حین روزه‌داری ضروری خواهد بود.
قند خون خود را مرتباً بررسی کنید
پایش قند خون و تزریق انسولین روزه را باطل نمی‌کند؛ بنابراین آن‌ها را به هیچ وجه کنار نگذارید. این دو مورد نقش مهمی در مدیریت دیابت دارند. به دلیل تغییر در عادات غذایی و گرسنگی برای ساعات طولانی، لازم است به طور مرتب تاثیر روزه بر قند خون خود را بررسی نمایید.
اگر دیابت برایتان خیلی خطرناک نیست، روزی 1-2 بار قند خون را چک کنید. اما در صورتی که دیابت شدید دارید این مقدار را به 3-4 بار در روز افزایش دهید.
فعالیت بدنی داشته باشید
به طور روزانه تمرین‌های ورزشی سبک و متوسط انجام دهید. بی‌تحرکی می‌تواند تاثیر منفی بر قند خون داشته باشد. اما از انجام ورزش‌های سنگین در حین روزه‌داری خودداری نمایید؛ زیرا تشنگی را افزایش داده و موجب افت قند خون می‌شوند. برای آگاهی از حرکات ورزشی سبک و مفید می‌توانید با مربی‌های ورزش نیز مشورت کنید.
در صورت مواجه شدن با موارد زیر روزه خود را بشکنید
افراد مبتلا به دیابت در صورت مشاهده علائم زیر باید سریعاً روزه خود را شکسته و باطل کنند:
- قند خون پایین‌تر از 70 میلی گرم در دسی لیتر (3.9 میلی مول در لیتر)
- قند خون بالاتر از 300 میلی گرم در دسی لیتر (16.6 میلی مول در لیتر)
- علائم ناشی از افت قند خون، کم آبی شدید، بیماری‌های حاد و افزایش قند خون
پس از اتمام ماه رمضان نیز به پزشک مراجعه کنید تا برنامه مصرف داروهایتان را به حالت قبلی برگرداند.
چگونگی صرف غذا در افطار و سحر برای کاهش تاثیر روزه بر قند خون
سحری
در وعده سحری مصرف خوراکی‌های دارای کربوهیدرات نشاسته‌ای توصیه می‌گردد. برخی مواد غذایی حاوی کربوهیدرات نشاسته‌ای عبارت‌اند از:
- سیب زمینی
- برنج
- لبو
- نخود
- لوبیا
- عدس
- جو
- نان
- پاستا
به یاد داشته باشید که بیش از حد غذا نخورید و آب فراوان بنوشید. همچنین تا حد امکان از مصرف نوشیدنی‌های شیرین در وعده سحری خودداری کنید.
افطاری
در هنگام صرف افطاری، وعده غذایی را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید. هرگز به طور ناگهانی حجم زیادی از غذا (به خصوص غذاهای چرب و شیرین) را وارد معده خود نکنید. این عمل می‌تواند موجب نوسان قند خون شود. به طور کلی بهتر است از مصرف غذاهای سرخ شده، حاوی چربی فراوان و قند بالا خودداری نمایید. می‌توانید از یک متخصص تغذیه رژیم غذایی مناسب برای کاهش تاثیر روزه بر قند خون درخواست نمایید.
سخن آخر
در مجموع، روزه گرفتن برای دیابتی ها تنها با صلاح دید پزشک مجاز است. در صورتی که شرایط لازم برای روزه گرفتن را دارید، با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله می‌توانید تاثیر روزه بر قند خون را کنترل کرده و ماه مبارک رمضان را بی‌خطر سپری کنید.
بیشتر بخوانید آیا روزه گرفتن برای بدن ضرر دارد؟ | فواید و مضرات روزه چگونه در ماه رمضان لاغر شویم؟ | لاغری در ماه رمضان
دیدگاه کاربران