اوزون درمانی ، یک روش جدید درمانی است که در آن از گاز اوزون به صورت تزریقی یا خوراکی برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. اوزون خواص مختلفی دارد که از بین آن‌ها می‌توان به ضد درد و ضد التهاب بودن و اثرات ترمیمی آن اشاره کرد. اوزون تراپی در درمان بسیاری از بیماری‌ها، خصوصا بیماری‌های مفصلی و عضلانی کاربرد دارد و یکی از درمان‌های اصلی محسوب می‌شود. در این بخش به معرفی اوزون درمانی پرداخته و در مورد کاربردهای آن در علم پزشکی، مزایا و معایب آن اطلاعاتی را در اختیارتان قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.
فهرست مقالات
اوزون درمانی چیست؟
اوزون درمانی، که به آن اوزون تراپی نیز گفته می‌شود، نوعی درمان غیر تهاجمی است که از طریق تزریق گاز اوزون به بدن انجام می‌شود. اوزون یک گاز بی‌رنگ است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. این گاز به ندرت در اتمسفر یافت می‌شود، اما در مراکز درمانی و از طریق منابع اکسیژن تولید شده و با توجه به صلاح‌دید پزشک مقدار مشخصی از آن به بیمار تزریق می‌گردد.
اوزون تراپی بیش از 100 سال قدمت دارد و در بسیاری از کلینیک‌های کشورهای اروپایی و آمریکایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. گاز اوزون خواص ضد درد و ضد التهابی دارد، از این رو اغلب توسط متخصصین فیزیوتراپی برای بیماری‌های مفصلی و ماهیچه‌ای و دردهای ارتوپدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اوزون درمانی یکی از اصلی‌ترین درمان‌های دیسک گردن و کمر است. متخصصین عفونی نیز از این ماده برای کنترل عفونت و زخم استفاده می‌کنند و معمولا نتایج مثبتی نیز دریافت می‌نمایند. در ادامه در موارد کاربرد اوزون تراپی را معرفی می‌کنیم.
موارد کاربرد اوزون تراپی
اوزون درمانی برای گروهی از بیماری‌ها و مشکلات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبارتند از:
مشکلات تنفسی: اوزون درمانی یکی از درمان‌های مشکلات تنفسی است. همان‌طور که می‌دانید مشکلات تنفسی از اختلال ریه‌ها حاصل می‌شوند و ریه‌ها نیز مسئولیت تامین اکسیژن موردنیاز خون را برعهده دارند. در این بیماران تزریق گاز اوزون باعث افزایش سطح اکسیژن بدن شده و فشار روی ریه‌ها را کاهش می‌دهد. البته به این نکته توجه داشته باشید که استنشاق گاز اوزون باعث آسیب به ریه‌ها می‌شود و این مورد در افراد مبتلا به مشکلات تنفسی عمق بیشتری دارد، اما تزریق این ماده در خون باعث بهبود کیفیت زندگی بیماران ریوی شده و استرس ناشی از بیماری را در آن‌ها کاهش می‌دهد.
درمان زخم پا در بیماران دیابتی: ایجاد زخم و عفونت یکی از اصلی‌ترین مشکلات بیماران دیابتی است. اوزون تراپی به بسته شدن سریع زخم کمک کرده و خطر بروز عفونت را در این افراد کاهش می‌دهد.
اختلالات ایمنی: اوزون درمانی برای افراد مبتلا به اختلالات ایمنی، مانند بیماری اچ آی وی نیز بسیار مفید است. بر اساس تحقیقات انجام شده ترکیب گاز اوزون با خون و تزریق آن به بیماران مبتلا به اچ آی وی، باعث کاهش سطح ویروس در بدن آن‌ها شده و وضعیت آن‌ها را بهبود می‌بخشد. البته این موضوع نیاز به تحقیقات بیشتری دارد، اما در هر حال اوزون تراپی باعث تحریک سیستم ایمنی بدن شده و از این طریق باعث بهبود اختلالات ایمنی بدن می‌گردد.
بیماران مبتلا به آسم: استرس اکسیداتیو یکی از عوامل ایجاد بیماری است. بیماری آسم یک بیماری التهابی است که در اثر ایجاد استرس اکسیداتیو رخ می‌دهد. بر اساس تحقیقات انجام شده، اوزون تراپی با کاهش سطح التهاب خون، باعث تنظیم استرس اکسیداتیو می‌گردد و در نهایت با بهبود سیستم ایمنی بدن، با التهاب ناشی از بیماری آسم مقابله می‌کند.
کاهش تعداد حملات قلبی: بیمارانی که دچار حملات قلبی می‌شوند، احتمال تکرار دوباره حمله و انفارکتوس قلبی یا آریتمی قلبی را دارند. اوزون درمانی پس از حمله قلبی، مانع از تکرار حمله شده و از بروز عواقب ناشی از آن پیشگیری می‌کند. البته زمان اوزون تراپی بسیار مهم است و باید هرچه سریع‌تر انجام گیرد.
فعال‌سازی و ترمیم سلول‌های بنیادی: سلول‌های بنیادی از جمله حیاتی‌ترین عناصر بدن هستند که به طور مداوم در حال فعالیت می‌باشند. این سلول‌ها وظیفه ساخت و تولید سلول‌های جدید بخش‌های مختلف بدن از جمله مغز، قلب، خون، اعصاب و … را برعهده دارند. هرچه سلول‌های بنیادی فعال‌تر باشند، بدن در وضعیت بهتری بوده و سالم‌تر خواهد بود. اوزون درمانی تاثیر بسیار بالایی در فعال‌سازی سلول‌های بنیادی و ترمیم آن‌ها دارد.
ترمیم بافت‌ها: پس از سکته مغزی، تعدادی از سلول‌ها دچار کمبود اکسیژن شده و آسیب می‌بینند. بهترین راه برای ترمیم این سلول‌ها، جبران اکسیژن از دست رفته آن‌هاست که با استفاده از اوزون تراپی انجام می‌شود. برای این کار ترکیبی از اکسیژن و گاز اوزون برای این افراد استفاده می‌شود. هیپوکسی یا کمبود اکسیژن ممکن است در دیگر بافت‌های بدن مانند ریه‌ها نیز رخ دهد. در این صورت برای بیمارانی که دچار حملات شدید ریوی شده‌اند نیز اوزون درمانی انجام می‌شود.
خواص ضدالتهابی: اوزون یک آنتی‌اکسیدان قوی است که آسیب اکسیداتیو را کاهش داده و خطر وقوع بیماری‌ها را بر طرف می‌سازد.
تومورهای هیپوکسیک: اوزون درمانی بر روی تومورهای هیپوکسیک که در اثر شیمی‌درمانی یا پرتو درمانی ایجاد می‌شوند نیز تاثیر دارد. در واقع اوزون تراپی باعث می‌شود تا بدن اکسیژن بیشتری در اختیار داشته باشد و فقدان اکسیژن باعث رشد سلول‌های سرطانی نگردد.
تسکین درد: کاهش درد یکی از مهم‌ترین فواید اوزون تراپی است که معمولا در بیماران مبتلا به کمردرد از آن استفاده می‌شود.
دندان‌پزشکی: از دیگر کاربردهای گاز اوزون، استفاده از آن در دندان‌پزشکی است. گاز اوزون حساسیت عاج دندان را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، از ترکیب گاز اوزون و آب برای عفونت‌زدایی در حین انجام کارهای دندان‌پزشکی مانند عصب‌کشی یا ترمیم ریشه استفاده می‌شود.
روش‌های اوزون درمانی
اوزون درمانی روش‌های مختلفی دارد که پزشک با توجه به نوع بیماری و شرایط بیمار یکی از آن‌ها را انتخاب می‌کند. روش‌های اوزون تراپی عبارتند از:
- تزریق مستقیم در بافت: در صورتی که از اوزون درمانی برای بهبود زخم‌های بزرگ استفاده شود، اوزون به صورت مستقیم در بافت تزریق می‌گردد.
- تزریق درون وریدی: زمانی که اوزون تراپی برای حل مشکلات داخلی مانند بیماری‌های عفونی و … استفاده شود، گاز اوزون با خون ترکیب شده و تزریق درون وریدی انجام می‌شود.
- تزریق درون عضلانی: روش سوم تزریق درون عضلانی است که برای انجام این کار گاز اوزون با اکسیژن ترکیب می‌گردد.
چگونگی انجام اوزون تراپی
اوزون درمانی یک روش غیر تهاجمی است که در برخی از بیماری‌ها، از جمله بیماری‌های مربوط به مفاصل و عضلات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع پزشک قبل از این‌که جراحی را به بیمار پیشنهاد کند، اوزون درمانی را امتحان می‌کند.
برای انجام اوزون تراپی یک سوزن بسیار باریک به محل درد وارد می‌شود و مقادیری از اوزون، با توجه به تشخیص پزشک، به محل موردنظر تزریق می‌گردد. در این‌جا نیازی به برش پوست یا حتی بستری شدن در بیمارستان نیست. اوزون تراپی یک درمان سرپایی است که مزیت‌های بسیاری برای بیمار دارد.
خطرات اوزون درمانی
همان‌طور که در بالا عنوان شد، اوزون درمانی یک درمان غیر جراحی است که معمولا نیز نتایج خوبی به دنبال دارد. اما این درمان نیز مانند سایر درمان‌ها دارای عوارضی می‌باشد که گاها خطراتی را برای بیمار ایجاد می‌کند.
- یکی از عوارض اوزون درمانی، غیر معمول بودن اتم‌ها و ناپایداری گاز اوزون است که باعث رفتارهای غیر قابل پیش‌بینی آن می‌شود. البته پزشک تمامی این موارد را در نظر گرفته و اقدامات ایمنی برای مقابله با رفتارهای غیرمعمول را انجام می‌دهد.
- میزان استفاده از گاز اوزون و عدم استنشاق آن نیز بسیار مهم است. گاز اوزون یک آلاینده هوا محسوب می‌شود و نباید وارد ریه شود. در صورتی که این گاز از طریق تنفس وارد بینی، دهان یا چشم شود، مشکلاتی چون سوزش، سرفه، حالت تهوع و سردرد را به دنبال خواهد داشت. در واقع تنفس گاز اوزون باعث تحریک ریه و جمع شدن مایعات در آن می‌شود و هرچه میزان آن بیشتر باشد، آسیب جدی‌تری را به ریه وارد می‌کند.
- مورد دیگری که در برخی از بیماران اتفاق می‌افتد، واکنش یاریش- هرکس هایمر (Jarisch-Herxheimer-Reaktion) پس از اوزون درمانی است. در این واکنش بیمار از یک تا 24 ساعت پس از تزریق دچار مشکلاتی چون تب، سردرد و دردهای عضلانی می‌شود که شرایط او را کمی سخت خواهد کرد.
- برخی مواقع اوزون درمانی از طریق رکتوم یا مقعد انجام می‌شود که در این صورت ممکن است عوارضی چون پیچش شکم یا دفع گاز را برای بیمار به دنبال داشته باشد. البته این عوارض کاملا موقتی هستند و به زودی رفع می‌شوند.
خلاصه و جمع بندی
در این مقاله در مورد اوزون تراپی صحبت کردیم و کاربرد آن در درمان انواع بیماری‌ها را بیان نمودیم. سوالی که معمولا بیماران در مورد این روش درمانی مطرح می‌کنند این است که آیا اوزون درمانی نتیجه مثبتی دارد و می‌تواند وضعیت بیمار را بهبود بخشد؟ تحقیقات مختلفی در مورد اوزون تراپی انجام شده است که برخی از آن‌ها نتایج بسیار خوبی به دنبال داشته و برخی دیگر نیز هم‌چنان در دست بررسی هستند.
تحقیقات نشان داده است که اوزون درمانی در بیماران مبتلا به آرتروز تا حدود بسیار زیادی موفق بوده و نتایج خوبی را نیز در بیماران مبتلا به رماتیسم مفصلی، کمردرد ، دیسک کمر و … داشته است. از طرف دیگر استفاده از این درمان در بیماری‌های قلبی، التهابات و … هم‌چنان در دست بررسی است و روزانه اطلاعات جدیدی در مورد آن به دست می‌آید. در هر حال، اگر قصد استفاده از اوزون تراپی را دارید، بهتر است از قبل در مورد آن با پزشک متخصص مشورت کنید و از تمامی نتایج خوب یا بد آن کاملا مطلع شوید تا بتوانید بهترین تصمیم را برای درمان بیماری خود بگیرید.
دیدگاه کاربران