شپش سر را چگونه از بین ببریم ؟

مرکز معتبر کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)  تخمین می زند که هر ساله حدود 6 تا 12 میلیون مورد شپش سر در میان کودکان ۳ تا ۱۱ ساله در ایالات متحده شناسایی می شود.
از آنجا که شپش فقط می تواند به مدت 24 ساعت در خارج از سر شما بخزد و زنده بماند ، بیشترین آلودگی های این مورد از تماس مستقیم سر به سر می باشد. اگر کسی را می شناسید که شپش دارد، احتمالاً آن را از یکی از دوستان، اعضای خانواده یا غریبه ای که با او ارتباط نزدیک داشته است، گرفته است. استفاده از کلاه یا برس افراد مبتلا نیز می تواند انتقال شپش را تسهیل کند.

شرایط متداولی که می توانند منجر به انتقال شپش شوند عبارتند از:

• حضور کودکان در مدرسه
• نشستن در مجاورت دیگران
• خوابیدن در تخت خواب های دیگران (در میهمانی ها یا هتل)
• استفاده از شانه ، برس یا حوله ی فرد مبتلا

عوارض جانبی احتمالی درمان شپش عبارتند از:

1. شوره زدن سر
2. احساس سوزش در جایی که دارو را استفاده می کنید.
3. قرمزی چشم
4. تحریک پوست، پوست سر و چشم.

درمان هایی بدون نیاز به نسخه پزشک

اگر به دنبال داروهای بدون نسخه (OTC) درمان شپش هستید ، می توانید از موارد زیر استفتده کنید:

پیرِترین ها: ترکیب عصاره ای طبیعی از گل های داوودی و محمدی، عصاره پیرِترین ها را به وجود می آورد. این مورد برای کودکان 2 ساله و بالاتر بی خطر است. اما این ماده فقط شپش های زنده را از بین می برد نه تخم ها را. اگر شپش از تخم های موجود خارج شده باشد ، پس از 9 تا 10 روز به درمان دوم نیاز خواهید داشت. این مواد را نباید افرادی که به گل های داوودی یا گل محمدی حساسیت دارند استفاده کنند.

لوسیون پرمترین ، 1 درصد (Nix) : پرمترین در درمان شپش و گال به کار می‌رود. هم شپش زنده را از بین می برد و هم لکه ها را. پرمترین همچنین باقیمانده ای بر روی موها ایجاد می نماید که برای از بین بردن شپش های تازه موثر اند. شامپوها و نرم کننده ها ممکن است در اثربخشی این باقی مانده تداخل ایجاد کنند ، بنابراین در صورت مشاهده شپش زنده ممکن است لازم باشد پس از 9 الی 10 روز درمان دوم را انجام دهید. پرمترین برای کودکان 2 ماه به بالا بی خطر است. اگر بعد از درمان کامل باز هم شپش دیدید با پزشک صحبت کنید. او می تواند موارد قوی تر را برای شما تجویز نماید.

استفاده از روغن ها : به موها یا شانه روغن زیتون، بادام، مایونز یا وازلین بزنید و شانه کنید و بعد از آن با آب بشویید  خشک کنید. شانه و حوله باید مرتبا با آب داغ شسته و خشک شوند.

روغن های اکالیپتوس، دارچین، رازیانه چای و جوز هندی نیز در درمان شپش می توانند بسیار موثر باشند. در صورت تمایل برای استفاده از این موارد 1 قاشق غذاخوری روغن زیتون را با 20 قطره از هر یک از روغن های مورد نظرتان مخلوط کرده و پس از مالیدن به پوست کف سر، 24 ساعت صبر کنید و بعد از آن مو ها را با آب و شامپو بشویید.

داروهای دیگر

مالاتیون 0.5 درصد : تاثیر این دارو بر کودکان زیر 6 سال بررسی نشده است و برای نوزادان و شیرخواران زیر 1 سال توصیه نمی شود. هم تخم شپش (رشک) و هم خود شپش را از بین می برد. این دارو به صورت لوسیون و فقط با تجویز پزشک در اختیار اشخاص قرار داده می شود.

اسپینوزاد : این دارو نیز در دوز 0.9 درصد در داروخانه ها با دریافت نسخه از پزشک، در اختیار افراد قرار می گیرد.

درمان های بدون نسخه (OTC) برای بچه ها

کودکان زیر 2 سال نباید از اکثر محصولات رفع شپش سر OTC استفاده کنند ، بنابراین سعی کنید وقتی موهای فرزندتان خیس است، از یک شانه دندانه ریز یا یک شانه مخصوص نیتر استفاده نمایید. شانه های فلزی موثرتر از پلاستیکی ها هستند. این شانه زدن را هر سه الی چهار روز و حداقل دو هفته تکرار کنید. از پزشک اطفال بپرسید که آیا باید از شانه زدن همراه با سایر روش های درمانی برای کودک خردسال شما استفاده شود یا خیر.

بعد از درمان چه باید کرد ؟

پس از هر بار درمان ، باید موها را جهت از بین رفتن تخم ها یا شپش بررسی کنید.

به یاد داشته باشید که:

8 تا 12 ساعت پس از درمان با هر کدام از موارد بالا، شپش های مرده یا زنده را با یک شانه دندانه ریز از بین ببرید

یک تا دو روز بعد از استفاده از مواد دارویی، از شامپوی معمولی استفاده نکنید

بررسی 2 تا 3 هفته ای وجود تخم ها و شپش ها را ادامه دهید

شانه ها و برس ها را به مدت 5 تا 10 دقیقه در آب جوش خالی یا همراه با سرکه خیس کنید

نکات مهم

• در صورت تهیه ی دارو و شامپوهای ضد شپش، فقط به میزانی که توصیه شده است، از آن ها استفاده کنید و افراط نکنید.
• اگر پس از 2 مرتبه مصرف از دارو، تاثیری ندیدید، دآن را تغییر دهید.
• داروهای ذکر شده (به جز روغن ها) خاصیت سمی و حشره کشی دارند، بنابر این نباید آن ها را بخورید یا وارد چشمتان نمایید.

اگر درمان جواب نداد چه کنید؟

گاهی اوقات درمان موثر نیست زیرا شپش مقاوم است. دلیل دیگرش این است که به دقت دستورالعمل ها را دنبال نکرده باشید. همچنین ممکن است فرد دوباره به شپش آلوده شده باشد. اگر دوره درمانی را کامل انجام داده اید و جواب نگرفتید با یک پزشک مشورت نمایید. آن ها می توانند به شما در تجویز داروی هایی متفاوت کمک کرده و نکات پیشگیری را به شما توصیه کنند.

آیا درمان های خانگی و طبیعی جواب می دهند؟

برای افرادی که به درمان های خانگی علاقه مند هستند ، گزینه های زیادی وجود دارد. اکثر درمان های جایگزین مانند روغن زیتون ، سس مایونز یا کره ، شواهد کافی برای اثبات عملکردشان جهت خفه کردن شپش ندارند. برخی از درمان ها مانند درمان با روغن درخت چای نوید بخش است، اما ممکن است به زمان بیشتر و برنامه های مکرر تری نیاز داشته باشد.

تراشیدن موهای سر

تراشیدن موهای سر باعث خلاص شدن از شر شپش سر می شوند، اما مانع ظهور مجدد آن نمی گردند.