زردی یا آیکتز به زردی در پوست و غشای صلبیه چشم خبر از بالا بودن بیلی روبین در خون را خواهد داد. زردی پوست عارضه ای است که برخی از افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند و به دنبال درمان آن هستند. زردی پوست ممکن است علل مختلفی داشته باشد. ممکن است علت زردی پوست بی خطر و گاهی نیز پرخط باشد. با مجله زیبا بمان همراه باشید تا درباره علت زردی پوست ، تشخیص و درمان آن بیشتر بدانید!
علت زردی پوست
علت زردی پوست در نوزادان و کودکان : بالا بودن بیلی روبین در خون موجب زردی پوست به خصوص در نوزادان تازه متولد شده می شود. این عامل ممکن است در کودکان نیز دیده شود. در صورت نبود مشکل خاصی به تدریج با افزایش سن زردی کودک برطرف خواهد شد.
زردی ژنتیکی : این عارضه ممکن است به صورت ژنتیکی و ارثی در فرد وجود داشته باشد. افرادی هستند که از ابتدا تولد پوست زرد داشته که در این افراد زردی پوست بدن و ملتحمه چشم و حتی زیر زبان نیز شایع است. با انجام آزمایش در فرد علائمی از بیماری دیده نمی شود. برخی از نژادها وجود دارند (نژاد کشورهای شرق دور) که رنگ پوستشان زرد است و به علت ژنتیکی بودن غیر قابل تغییر است.
برخی بیماری های ژنتیکی : بیماری های ژنتیکی وجود دارند که ممکن است باعث ایجاد زردی شود. مانند ژیلبرت باعث زردی می شود که البته بی خطر است.
کم خونی : افرادی که به کم خونی مبتلا هستند عموما رنگ پوستشان مایل به زرد است و این حالت در کم خونی های داسی شکل بیشتر است.
نارسایی قلبی : افراد مبتلا به نارسایی قلبی عموما دچار نوعی از تنگی نفس (سیانوز) هستند که در این موارد ممکن است رنگ پوست فرد زرد شود.
مصرف داروها : مصرف برخی از داروها می تواند موجب زردی پوست شود. این دارو ها از قبیل استامینوفن، داروهای استروییدی، ضد بارداری و غیره می باشد.
تغذیه : مصرف برخی از غذاها می تواند موجب زردی پوست شود. مصرف زیاد غذاهایی که حاوی کاروتن که در سبزیجاتی مثل هویج دیده می شود موجب زردی پوست می شود. ممکن است این رنگدانه در پوست وجود داشته باشد و تجمع آن در پوست نیز ژنتیکی بوده و با مصرف غذاهایی که کاروتن دارند بیشتر شود. غذاهایی که حاوی کاروتن هستند شامل : زیاده روی در مصرف گوجه فرنگی، کلم، هویج، نخود سبز و … موجب زردی پوست خواهد شد.
ضربه به پوست : در صورت ضربه به پوست، پوست دچار خون مردگی می شود که در این حالت رنگ پوست قرمز رنگ، کبود مایل به آبی تیره و زرد در خواهد آمد. که در این حالت زردی پوست کم کم بهبود می یابد.
عمل جراحی : بعد از جراحی برخی از افراد ممکن است زردی پوست را تجربه کنند. به خصوص در جراحی های مربوط به کبد.
سرطان های مربوط به گوارشی : از جمله علل زردی در پوست که می توان به آن اشاره کرد سرطان کبد و سرطان کیسه صفرا می باشد. البته باید گفت که این بیماری ها تنها یک علت ندارند و علائم دیگری همچون : دردهای شکمی، تب و لرز، کاهش وزن، خارش، بی اشتهایی، دفع مدفوع چرب، ضایعات پوست و غیره را به همراه زردی پوست دارند.
سیروز کبدی : فرد مبتلا به این بیماری پوستش باعث زردی خفیف تا متوسط خواهد شد. علائم این بیماری ضعف و خستگی، تورم در پاها، خارش در پوست، بزرگی شکم به علت آب آوردن، تهوع و استفراغ و در مراحل شدید کاهش سطح هوشیاری. این بیماری باید جدی گرفته شود و سریعا فرد باید آن را کنترل کند. خیلی از افراد از خارش پوست خود شکایت داشته که می توان با تجویز لوسیون های مخصوص و کرم های ضد خارش می توان آن را کاهش داد.
علائم زردی پوست
این امکان وجود دارد که افراد مبتلا به زردی هر یک از علائم زیر را داشته باشند:
تورم و بزرگ شدن شکم به علت جمع شدن مایع در زیر شکم، خارش در پوست، تورم پاها، مدفوع کم رنگ، ادرار تیره حالت تهوع و استفراغ و اسهال، کاهش اشتها، خون ریزی رکتال، کاهش وزن، سردرد، لرز همراه است.
تشخیص زردی در بزرگسالان
ابتدا باید تاریخچه پزشکی فرد توسط پزشک بررسی شود. سپس پزشک آزمایش خون اولیه و در صورت نیاز آزمایش های زیر را توصیه می کند:
- آزمایشات بیلی روبین، سطح بالایی از بیلی روبین را در مقایسه با سطح بیلی روبین کونژوگه اندازه گیری می کند.
- شمارش کامل خون (CBC)، میزان گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت در خون را اندازه گیری می کند.
- آزمایشات هپاتیت A، B و C، این آزمایش برای تایید و یا رد کردن طیف وسیعی از عفونت های کبدی انجام می شوند.
اگر پزشک به انسداد مشکوک باشد، ساختار کبد را بررسی می کند. برای ارزیابی بیماری های کبدی، کیسه صفرا و لوزالمعده، آزمایشات تصویر برداری گرفته می شود. این تصویربرداری ها شامل :
- سونوگرافی شکمی
- توموگرافی اشعه ایکس
- تصویربرداری رزونانس (MRI)
- Cholescintigraphy و یا اسکن HIDA
روش های تهاجمی مانند کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) یا بیوپسی کبد ممکن است بر روی فرد انجام شود. بیوپسی کبد می تواند التهاب، سیروز، سرطان و کبد چرب را بررسی و شامل قرار دادن یک سوزن به داخل کبد برای به دست آوردن نمونه بافت بوده و سپس نمونه زیر میکروسکوپ بررسی خواهد شد.
درمان زردی در بزرگسالان
درمان زردی به علت آن وابسته است. بعد از تشخيص، مي توان دوره مناسب درمان را شروع كرد. درمان بر اساس علت آن می باشد :
- مصرف مواد مخدر و الکل : زردی اگر به علت مصرف مواد مخدر و الکل باشد باید ترک شود.
- کم خونی : تزریق خون در افراد مبتلا به کم خونی
- آنتی بیوتیک ها برای علل عفونی زردی مانند کولانژیت لازم و ضروری می باشد.
- سیروز کبدی، هپاتیت الکلی یا پانکراتیت : افراد مبتلا باید مصرف الکل خود را قطع کنند.
- سرطان : بسته به نوع و میزان سرطان درمان متفتوت خواهد بود.
- سیروز : باید داروهای ادرار آور و لاکتولوز مصرف کنند.
- بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند. سایر افراد مبتلا به نارسایی کبد و یا سیروز کبدی احتمالا نیاز به پیوند کبد دارند.
چه زمانی باید با پزشک مراجعه کنید ؟
در صورت داشتن زردی در پوست و ملتحمه چشم سریعا به پزشک مراجعه کنید. این امکان وجود دارد که زردی علت خاصی نداشته باشد. با انجام آزمایش های تخصصی مانند تست های کبدی، سنجش سطح آنزیم های بدن، سونوگرافی و غیره می توان علت زردی پوست را کشف کرد.
سوالاتی که درباره زردی پوست باید از خود بپرسید!
- زردی پوست شما از چه زمانی شرو شده است ؟
- آیا رنگ مدفوع و ادرار شما تغییر کرده است ؟
- آیا زردی با خارش پوست همراه است ؟
- خستگی و تب و لرز دارید ؟
- آیا سابقه ابتلا به بیماری های بدخیم، کبد، کیسه صفرا، هپاتیت و سنگ های صفراوی دارید ؟
- به بیماری های ریوی، گوارشی و قلبی مبتلا هستید ؟
- سابقه مصرف دارو و الکل و کاهش وزن زیاد طی ماه های اخیر داشته اید؟
سخن آخر
با گرفتن شرح حال از بیمار پزشک متوجه علت زردی خواهد شد. برخی از شرایط وجود دارد که افراد به صورت گذرا دچار زردی می شوند به طور مثال به هنگام گرسنگی و تشنگی. کم آبی موجب زردی پوست نخواهد شد کاهش درخشش پوست، تیرگی، خشکی و بد رنگی می شود. و در کسانی که زردی از نوع ژنتیکی دارند این قضیه بولدتر خواهد شد. در صورت تشخیص بیماری برای از بین بردن زردی حتما باید بیماری درمان و کنترل شود، اما در مورد زردی های ژنتیکی نمی توان کار زیادی برای انجام داد. این تصور وجود دارد که فردی که زردی پوست دارد، به هپاتیت مبتلاست، در حالی که این گونه نبوده و علت زردی باید پیدا شود.
دیدگاه کاربران