استامینوفن چیست و موارد مصرف آن

استامینوفن یکی از دارویی هایی است که معمولا برای درد و تب از آن استفاده می شود. از این دارو برای درمان انواع مختلف دردها از جمله دردهای عضلانی، کمر ، سردرد و … استفاده می شود. این نکته قابل ذکر است که استامینوفن جزو داروی ضد التهاب محسوب نشده و اثرات ضد التهابی بسیار کمی دارد.

استامینوفن را چگونه مصرف کنیم ؟

اگر از استامینوفن برای کنترل درد استفاده می کنید، باید به محض شروع درد آن را مصرف کرده و نگذارید درد شما تشدید شود. به طور کلی داروهای ضد درد زمانی که درد شما تشدید شده باشد و از زمان شروع درد مدت زمانی گذشته باشد، دیگر تاثیر زیادی نخواهند داشت.

مواردی هم دیده شده که پزشک به بیمار توصیه می کند که این دارو را مرتب و در بازه های زمانی خاصی مصرف کند.

اگر در این شرایط قرار گرفتید و فراموش کردید یک وعده از دارو را استفاده کنید، به محض اینکه یادتان آمد باید این دارو مصرف شود همان موقع باید آن وعده را مصرف کنید. ولی اگر زمان مصرف وعده بعدی یادتان آمد که یک وعده را فراموش کردید، دیگر آن وعده را مصرف نکرده و دوز مصرفی را دو برابر نکنید.

استامینوفن را هم میتوان همراه غذا و هم  بدون آن مصرف کرد. اگر جزو افرادی هستید که با مصرف استامینوفن معده درد می شوید، می تواند برای کاهش درد آن را با غذا مصرف کنید.

میزان مصرف استامینوفن 

مصرف بیش از حد و بدون کنترل استامینوفن می تواند موجب آسیب رسیدن به کبد شود و در بعضی کشورها این دارو یکی از شایع‌ترین علت های آسیب کبد است. این دارو معمولا بدون نسخه پزشک و در داروخانه های مختلف قابل دسترس بوده و به صورت قرص، کپسول، قرص جویدنی، شربت، شیاف و تزریقی مصرف می شود.

قرص و کپسول های این دارو در مقادیر ۳۲۵ و ۵۰۰ و ۶۲۵ میلی گرمی و شربت آن به صورت ۵۰۰ میلی گرمی در هر ۱۵ سی سی توزیع می شود. این دارو باید در دمای اتاق و دور از رطوبت و گرما نگه داری شود.

در افراد بالغ مقدار مصرف استامینوفن ۱۰۰۰-۳۲۵ میلی گرم و به مدت هر شش ساعت یا چهار ساعت یکبار است. البته کودکان هم می توانند از استامینوفن استفاده کنند.

عوارض مصرف بیش از حد از استامینوفن

استامینوفن به طور کلی عارضه آنچنانی ندارد، اما مصرف دوز های بالا آن ممکن است علائمی به همراه داشته باشد. این علائم می توانند نشانه اوردوز Overdose استامینوفن باشند که در صورت مشاهده آن باید به پزشک مراجعه کنید.

• حالت تهوع و کاهش اشتها
• تعریق و تحریک پذیری
• درد ناحیه شکمی به خصوص نزدیک کبد
• اسهال شدن
• زردی پوست و چشم
• نارسایی کبد و نارسایی کلیه
• ایجاد مشکلات قلبی
• رفتن به کما
• تشنج
• در طولانی مدت باعث ایجاد سرطان خون می شود

تداخل دارویی و عوارض استامینوفن چیست ؟

همانطور که گفتیم از استامینوفن برای کاهش درد و تب استفاده می شود. با این حال مصرف آن می تواند مثل هر دارویی دیگری یکسری عوارض احتمالی داشته باشد.

این داروها عبارتند از:

• کاربامازپین (تگرتول)
• ایزونیازید
• باربیتورات ها مانند فنوباربیتول
• ریفامپین

عوارض استامینوفن چیست ؟

استامینوفن بسیار کم عارضه بوده و در صورت استفاده از آن دوزهای معمولی عارضه آنچنانی ندارد. این دارو همانند آسپیرین خون را رقیق نکرده و حتی در مواردی که فرد مشکلات انعقادی دارد می تواند بدون نگرانی از این دارو استفاده کند.

استامینوفن درست مثل داروهای ضد التهاب دیگر مانند  ایبوپروفن یا دیکلوفناک، کمتر موجب تحریک معده می شود. اما مصرف طولانی مدت و روزانه آن خطرناک بوده و می تواند خونریزی معده را به دنبال داشته باشد.

از آنجایی که استامینوفن در کبد متابولیزه می شود (تبدیل به مواد شیمیایی دیگر برای دفع شدن از بدن)، می تواند برای کبد سمی باشد. این تاثیر بد روی کبد در افرادی که مصرف الکل آن ها بالا بوده یا از قبل آسیب کبدی داشته‌اند بیشتر می باشد.

مصرف این دارو در دروان بارداری بی ضرر است، اما تحقیقات اخیرا نشان داده شده که مصرف آن در دوران بارداری احتمال عقیم شدن جنین متولد شده یا زمانی که جنین به سنین بلوغ می رسد را افزایش دهد.

از مدت ها قبل مصرف آسپیرین در درمان تب کودکان ممنوع شده ولی استفاده از استامینوفن در این موارد مجاز است.

گاهی مصرف این دارو می تواند موجب بروز آلرژی در فرد شود. این آلرژی ایجاد شده معمولا به خاطر حساسیت فرد به مواد دیگر است که با مصرف استامینوفن در آن زمان، علائم حساسیت بروز داده شده است.

در صورت بروز این علائم از جمله قرمزی و خارش پوست، گیجی و در موارد جدی تر تنگی نفس حتما به پزشک مراجعه کنید.

نکاتی که نیاز است بدانید:

• استامینوفن نباید در در افراد بالغ بیشتر از ده روز و در کودکان بیشتر از پنج روز مصرف شود. مگر در شرایطی که پزشک صلاح دیده و آن را تجویز کرده باشد.
• اگر از استامینوفن برای رفع تب مصرف می کنید، مدت زمان مصرف آن را فقط تا سه روز ادامه داده و در صورتی که تب رفع نشده و همچنان ادامه داشت به پزشک مراجعه کنید.
• داروی کلستیرامین موجب کاهش جذب استامینوفن از روده می شود. در نتیجه استامینوفن باید یک ساعت قبل و یا ۴-۳ ساعت بعد از مصرف کلستیرامین استفاده شود.
• مصرف بیش از ۲ گرم استامینوفن در روز می تواند اثر رقیق کنندگی خون وارفارین را افزایش دهد.
• این دارو را می توان برای کنترل درد ساییدگی مفاصل مصرف کرد. چرا که اثر این دارو در کاهش درد آرتروز زانو چشمگیر بوده و با اثر ایبوپروفن قابل مقایسه است.