سندرم خشکی چشم هنگامی رخ می دهد که اشک بسیار سریع تبخیر شود یا غدد اشک در چشم ها مایعات کافی تولید نکنند. خشکی چشم ممکن است در یک یا هر دو چشم ایجاد شود و میتواند منجر به عفونت شود. سندرم خشکی چشم می تواند در هر سنی و در افرادی که از سلامت جسمی خوبی برخوردار هستند نیز اتفاق بیفتد. با این اوصاف در سنین بالاتر که چشم اشک کمتری میسازد و همچنین در خانمها نسبت به آقایان این قضیه شایع تر است. خشکی چشم در مناطقی که سوء تغذیه باعث کمبود ویتامین A میشود نیز، شایع تر است. محققان در حال بررسی امکان استفاده از اقدامات رژیم غذایی یا مکمل های ویتامین برای درمان خشکی چشم هستند. در ادامه با مجله “زیبا بمان” درباره ارتباط بین سلامت چشم ها و ویتامین ها اطلاعاتی را در اختیارتان قرار خواهیم داد.
فهرست مقالات
علائم همراه با خشکی چشم
- احساس سوزش
- قرمزی و خشکی چشم
- وجود شن و زخم در چشم
- دشوار بودن باز نگه داشتن چشم
- مواد چسبناک داخل یا اطراف چشم
- حساسیت چشم به دود یا باد
- خستگی چشم بعد از حتی مطالعهی کوتاه مدت
- تاری دید مخصوصا در انتهای روز
- حساسیت به نور
- ناراحتی هنگام استفاده از لنز
- دوبینی
- چسبیدن پلکها به هم هنگام بیدار شدن
عوارض خشکی چشم
- بدتر شدن قرمزی چشم
- حساسیت نسبت به نور
- افزایش درد چشم
- اختلالات بینایی
علت خشکی چشم
چشم های سالم همیشه در حال تولید اشک هستند و با یک لایه از مایع که صفحه اشکی نام دارد پوشیده شده اند و این لایه از خشکی چشم جلوگیری میکند. در صورتی که غدد اشکی اشک کمتری را تولید کنند صفحه اشکی به حالت ناپایدار در خواهد آمد. صفحه اشکی میتواند به سرعت تجزیه شود و نقاط خشک در سطح چشم ایجاد کند. اشک حاوی آب، پروتئین، چربی، الکترولیتها، موادی برای مبارزه با باکتریها و فاکتورهای رشد تشکیل شده است. این ترکیب سطح چشمها را تمیز و صاف نگه میدارد. خشکی چشم میتواند ناشی از عدم تناسب در مخلوط اشک و بنابراین تبخیر سریع آن یا تولید ناکافی اشک باشد.
سایر علل تاثیرگذار بر خشکی چشم
کاهش تولید اشک : با افزایش سن تولید اشک کاهش مییابد. زمانی که تولید اشک تا مقدار مشخصی کاهش یابد چشم خشک شده و به راحتی تحریک و دچار عفونت خواهد شد.
برخی از داروها : داروهایی وجود دارند که میتوانند باعث خشکی چشم شوند شامل این موارد میشوند : برخی از دیورتیکها، مهارکنندههای آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACEI)، ضداحتقانها، ضدحساسیتها، برخی قرصهای خواب آور، برخی داروهای آکنه، برخی داروهای کنترل بارداری، برخی ضد افسردگی ها، مخصوصا داروهای نوع ایزوترتینوئین، مسکنهای اپیوئیدی و مورفین.
بیماریهای زمینه ای : بیماریهایی نظیر زونا و فلج بل نیز میتوانند باعث خشکی چشم شوند.
مشکلات پلک : اغلب افراد تقریبا پنج بار در دقیقه پلک میزنند، هر بار که فرد پلک میزند، پلک لایه نازکی از اشک را روی سطح چشم پخش میکند. مشکلات پلک میتوانند در حرکات پلک زدن اختلال ایجاد کنند. مشکلات پلک میتوانند شامل اکتروپیون که پلک به سمت بیرون چرخیده یا انتروپیون که پلک به سمت داخل چرخیده، باشند. همچنین التهاب لبه پلک نیز میتواند یکی از اختلالات باشد.
عوامل محیطی : فاکتورهای آب و هوا شامل آب و هوای خشک، خورشید، باد، و سایر انواع آب و هوای داغ و خشک مانند کابین هواپیما، میشود. ارتفاع بالا، سیگار کشیدن، و استفاده از لنزهای تماسی نیز جز ریسک فاکتور هستند.
استفادهی زیاد از چشم ها : استفاده از مانیتور کامپیوتر، خواندن یا رانندگی وسایل نقلیه که با افزایش تمرکز بینایی باعث کاهش سرعت پلک زدن میشوند نیز میتوانند باعث خشک شدن چشم شوند.
ویتامین های سندرم خشکی چشم
در صورتی که افراد رژیم غذایی متعادل و سالم دارند و مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز بدن خود را دریافت میکنند، ممکن است به برخی از مکمل ها نیاز داشته باشند که با تایید و نظر پزشک باید از آن استفاده کنند. در مورد نقش ویتامین ها برای درمن خشکی چشم مطالعات گسترده ای صورت نگرفته است. البته ارتباط ویتامین ها و مواد معدنی با سلامت چشم تا حدودی مشخص شده است اما در حال حاضر پاسخ واضحی وجود ندارد و نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه است. افراد قبل از استفاده از هر مکملی برای درمان خشکی چشم باید با پزشک مشورت کنند. برخی از بررسی ها نشان می دهد مصرف برخی ویتامین ها و مواد معدنی از جمله تیامین (ویتامین B1) می تواند از فرد در برابر خطر ابتلا به آب مروارید محفاظت کند.
ویتامین A
کمبود ویتامین A با خشکی چشم ارتباط دارد. سو تغذیه میتواند یکی از علت های اصلی کمبود ویتامین A باشد که عمدتا در جوامع فقیر رخ می دهد. در برخی از مناطق جهان ، تا 50 درصد از کودکان پیش دبستانی به اندازه کافی ویتامین A دریافت نمی کنند. در صورتی که افراد بیماری هایی داشته باشند که روده از جذب مواد مغذی غذاها امتناع میکند و بیماری هایی که بر سیستم گوارش تاثیر میگذارند ممکن است با کمبود ویتامین A مواجه شوند.
قطره چشم دارای ویتامین A برای درمان خشکی چشم تجویز میشود. این ویتامین تاثیر بسزایی در سلامت فرد نیز دارد. ویتامین A میتواند باعث کاهش نقصان بینایی و التیام زخم شبکیه در افراد مبتلا به بیماری اشتارگارت همچنین دیستروفی سلولهای مخروطی شبکیه و سایر بیماریهای شبیکهای ناشی از تغییرات ژنتیکی خاص شود. بیماری تخریب شبکیه بیماری ژنتیکی است که توسط ژن مغلوب دارای این ژن است ایجاد میشود. این بیماری به این صورت است که شکبیه فرد به تدریج دچار تخریب شده و فرد بینایی خود را از دست میدهد و در تاریکی نیز مشکل در دید پیدا خواهد کرد. مصرف ویتامین A میتواند به کند شدن سرعت تخریب کمک کند.
البته مصرف بیش از حد این ویتامین عوارضی همچون معده درد، سردرد، حالت تهوع ایجاد میکند. مصرف بیش از حد ویتامین A موجب بدتر شدن علائم و تاری دید خواهد شد.
ویتامین D
خشکی چشم و اختلال در عملکرد غدد اشکی گاهی در افرادی که دچار کمبود ویتامین D هستند دیده میشود. ویتامین D نقش محافظتی در بروز خشکی چشم به وسیله پیشرفت عواملی که با پوشش حفاظتی اشک ها که جلوی چشم را پوشش میدهد ارتباط داشته باشد. این قضیه ممکن است موجب کاهش التهاب در سطح چشم شود. ایتفاده از مکمل ویتامین D میتواند به رفع علائم خشکی چشم مانند خستگی، قرمزی، تاری در دید و حساسیت به نور کمک کند.
مصرف بیش از حد ویتامین D میتواند موجب تجمع کلسیم در خون شود. این امر منجر به کاهش اشتها، تهوع و استفراغ میشود.از دیگر عوارض آن تکرر ادرار، مشکلات کلیه و ضعف را میتوان نام برد.
امگا 3
اسیدهای چرب امگا ۳ ممکن است در درمان خشکی چشم مفید باشند. با این حال شواهد کافی برای تایید اثر بخشی فرمول خاصی از مکمل اسیدهای چرب امگا ۳ وجود ندارد. مکملهای امگا ۳ یا منابع غذایی اسیدهای چرب امگا ۳ ممکن است سوزش چشم در افراد مبتلا به خشکی چشم را کاهش دهد.
اسیدهای چرب امگا ۳ DHA و EPA بخصوص ممکن است به ما کمک کنند. این نوع از امگا ۳ در غذاهای زیر موجود است:
- تن
- ماهی حلوا سفید
- آنچوی
- سالمون
- ساردین
در تحقیقی نشان داده شده است که ارتباطی میان مصرف امگا ۳ و افزایش خطر سرطان پروستات وجود دارد. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بیان کرد که مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ EPA و DHA بیش از ۳ گرم در هر روز از طریق غذا و مکملها، به مدت طولانی مناسب نیست.
برای افرادی که اخیرا اختلالات خونریزی داشتهاند، مصرف زیاد امگا ۳ منجر به افزایش خونریزی میشود. امگا ۳ ممکن است بر میزان خون اثر بگذارد که میتواند عواقبی برای اشخاص مبتلا به دیابت یا هیپوگلیسمی داشته باشد و ممکن است موجب کاهش فشار خون شود. قبل از مصرف امگا ۳ برای سندرم خشکی چشم حتما با پزشک مشورت کنید.
برخی از تحقیقات نشان میدهد که مکملها ممکن است در سالمندانی که به دلیل مشکلات گوارشی دچار سو تغذیه ویتامین هستند، مفید باشند. در این موارد آنتی اکسیدانهای ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E و ماده معدنی روی به پیشگیری از بیماریهایی همچون تخریب جسم زرد یا دژنراسیون ماکولا (AMD) ناشی از سن جلوگیری میکند. تخریب جسم زرد بیماری میباشد که دید در جسم زرد را کاهش میدهد و بخشی از چشم میباشد که دید مرکزی را کنترل میکند. جسم زرد باعث دیدن جزئیات جسم میشود.
درمان خشکی چشم
در اکثر موارد استفاده از قطره ها چشمی بدون نسخه برای درمان خشکی چشم کمک کننده باشد. این قطره یک یا چند بار در روز میتوانید استفاده کنید.
داروهایی که توسط پزشک تجویز میشود شامل موارد زیر است:
- داروهایی برای کاهش التهاب یا آنتی بیوتیک ها
- داروهایی برای تحریک اشکها
- تجویز قطره چشم یا قطرههای کورتیکو استروئید
- محلولهای چشم برای روان سازی چشم
- قطره سرم خونی اتولوگ
فرایندهایی که ممکن است برای درمان خشکی چشم استفاده شوند:
- انسداد غدد چربی
- درمان نوری و ماساژ پلک
- بستن جزئی یا کامل مجاری اشکی
- گذاشتن لنزهای تماسی مخصوص
درمان خانگی رفع خشکی چشم
- از اشک های مصنوعی ، ژل ها و پمادها استفاده کنید.
- از عینک یا عینک آفتابی استفاده کنید. استفاده از عینک سرعت تبخیر اشک از سطح چشم را کند می کند.
- چشم ها را از باد ، هوای گرم ، دود و گرد و غبار محافظت کنید.
- از تصفیه هوا در خانه برای فیلتر کردن ذرات گرد و غبار استفاده کنید.
- استراحت دادن به چشمها به هنگام انجام کارهایی که نیازمند استفاده از چشمها به مدت طولانی دارند، مانند استفاده از کامیپوتر.
- از کمپرسهای گرم بر روی چشمانتان استفاده کنید تا به بهبود عملکرد غدد اشکی شما کمک کند.
- چشمان خود را با پارچه گرم و مرطوب و تمیز تمیز کنید.
- طب سوزنی
دیدگاه کاربران
سلام مورد چسبندگی شدیدپلک ها هنگام بیدار شدن صبح از خواب دارم .و ازقطرهای آیاوت و اشک چشم هم استفاده میکنم .ولی باز مایع براثر خمیازه و یا فشار پلک بیرون میاید.سنم ۵۷ و نمره عینک نزدیک بینی ۳ و روزانه ۳ساعت با موبایل مشغول هستم و شبها ۱۲میخوابم تا ۷صبح ..لطفا راهنمایی و مشکل و درمانی برایم بگوئید. خیلی ممنونم .و منتظرم