واریس عارضه‌ای است که منجر به پدیدار شدن سیاهرگ‌های بزرگ، متورم و پیچ‌خورده در اندام‌ها می‌شود. رگ‌های واریسی را اغلب در ناحیه پا می‌توان مشاهده کرد. واریس هنگامی رخ می‌دهد که دریچه‌های موجود در سیاهرگ‌ها از تغییر جهت خون و تجمع آن جلوگیری نکنند. این بیماری شایع‌ترین بیماری عروقی در جهان بوده و حدود 23 درصد از بزرگسالان جهان به آن مبتلا هستند.
در ادامه این مقاله از مجله زیبا بمان، به بررسی علل بروز واریس و روش درمان و پیشگیری از آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
فهرست مقالات
واریس به چه دلایلی رخ می دهد؟
دریچه‌های موجود در رگ‌ها جریان خون را یک طرفه می‌کنند. اگر دیواره رگ کشیده شود یا خاصیت ارتجاعی خود را از دست بدهد، ممکن است دریچه‌های موجود در آن ضعیف شوند. در پی ضعیف شدن دریچه‌ها خون می‌تواند به عقب برگردد و در رگ تجمع یابد. در نتیجه رگ بزرگ و متورم شده و واریس رخ می‌دهد.
هرچه رگ‌ها از قلب دورتر باشند، احتمال واریسی شدن آن‌ها بیشتر است. زیرا خون در اندام‌هایی مانند پا برخلاف جاذبه حرکت می‌کند تا به قلب برسد. بنابراین فشار روی دریچه‌ها بیشتر خواهد بود. در واقع هر شرایطی که به شکم فشار بیاورد، می‌تواند به واریس منتهی شود. از عواملی که به شکم فشار وارد می‌کنند می‌توان به حاملگی، یبوست و در موارد نادر تومورها اشاره نمود.
اگرچه نمی‌توان دلیلی قطعی برای بروز واریس نام برد، اما عوامل زیر احتمال واریسی شدن رگ‌ها را افزایش می‌دهند:
احتمال ابتلا به واریس در بانوان باردار بیشتر از هر فرد دیگری است. زیرا بانوان باردار خون بیشتری در بدن خود دارند؛ و این امر فشار بیشتری به رگ‌ها وارد می‌کند.
چه روش هایی برای درمان واریس وجود دارد؟
به طور معمول، اگر واریس منجر به درد، زخم و تورم در اندام نشود و ظاهر آن برای فرد آزردگی ایجاد نکند، نیازی به درمان آن نیست. اما اگر واریس شدید باشد و برای فرد ناراحتی ایجاد کند می‌توان آن را با روش‌های متعددی درمان کرد. این روش‌ها عبارت‌اند از:
عمل جراحی
اگر رگ واریسی بزرگ باشد، می‌توان آن را با جراحی برداشت. این عمل معمولاً تحت بیهوشی انجام می‌شود. اغلب افرادی که این جراحی را انجام می‌دهند همان روز به خانه بر می‌گردند. اما در صورتی که فرد هر دو پای خود را جراحی کند، ممکن است یک شب در بیمارستان بماند.
برش و بستن (لیگاسیون و استریپینگ)
در این روش دو برش بر روی پا ایجاد می‌شود. یک برش در نزدیکی کشاله ران و بالای رگ واریسی مورد نظر، و برش دیگر در نواحی پایین پا مانند زانو و مچ پا صورت می‌گیرد. ابتدا قسمت بالایی رگ واریسی بسته می‌شود و سپس یک سیم نازک و انعطاف پذیر از قسمت پایین رگ به درون آن وارد می‌شود. با بیرون کشیدن سیم، رگ واریسی نیز از بدن خارج می‌شود. اگرچه این روش به بستری شدن در بیمارستان نیازی ندارد، اما ممکن است با کبودی، درد و خونریزی همراه باشد. همچنین دوره نقاهت این عمل حدود 1-3 هفته است.
اسکلروتراپی
در این روش محلولی شیمیایی به رگ‌های واریسی کوچک تا متوسط تزریق می‌شود؛ که منجر به تخریب و بسته شدن آن می‌گردد. در نتیجه، خون تغییر جهت داده و درون رگ‌های سالم‌تر جریان پیدا می‌کند. پس از مدتی رگ بسته شده توسط بدن جذب می‌گردد و واریس درمان می‌شود. ممکن است برخی رگ‌های واریسی به چند جلسه تزریق نیاز داشته باشند. همچنین این روش احتیاجی به بی‌حسی نداشته و فرد تنها ورود سوزن به پوست را حس خواهد کرد.
امواج رادیویی (RF)
این روش اغلب برای سیاهرگ‌های واریسی بزرگ انجام می‌شود. برای درمان واریس به کمک RF، دو برش کوچک در بالا و پایین زانو ایجاد می‌گردد. ابتدا به کمک اسکن امواج، یک لوله نازک به درون رگ واریسی هدایت شده و سپس میله‌ای به درون آن وارد می‌شود. این میله با ساطع کردن امواج رادیویی و اعمال حرارت، رگ را تخریب کرده و می‌بندد. این مراحل تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شوند.
لیزر درمانی
این روش معمولاً برای رفع رگ‌های واریسی کوچک و عنکبوتی توصیه می‌گردد. در لیزر درمانی بدون ایجاد هرگونه برش، به رگ واریسی پرتوهای لیزر تابانده می‌شود. انرژی ناشی از لیزر به گرما تبدیل شده و رگ را تخریب می‌کند. در نتیجه، پس از چند جلسه لیزر درمانی رگ واریسی بسته شده و واریس درمان می‌شود.
فلبکتومی ترانس ایلومینیشن
در این روش دوربین یا اندوسکوپ مخصوص به کمک برشی کوچک به زیر پوست وارد می‌شود تا پزشک بتواند رگ‌های واریسی را مشاهده کند. سپس رگ‌های واریسی بریده شده و با دستگاه ساکشن از طریق برش ایجاد شده بیرون کشیده می‌شوند. این روش تحت بیهوشی یا بی‌حسی صورت می‌گیرد. همچنین ممکن است بیمار مقداری کبودی و خونریزی را تجربه کند.
چگونه از واریسی شدن رگ ها پیشگیری کنیم؟
دلایل مختلفی برای ابتلا به واریس وجود دارد؛ و یکی از آن‌ها ژنتیک است. به همین علت نمی‌توان هیچگونه راهکار 100 درصد قطعی برای پیشگیری از آن ارائه داد. اما رعایت نکات زیر می‌تواند نقش موثری در پیشگیری از واریسی شدن رگ‌ها داشته باشد:
- به طور مرتب ورزش کنید. بهترین ورزش برای پیشگیری از واریس پیاده روی است.
- وزن خود را در محدوده مناسب و ایده‌آلی نگه دارید.
- از سرپا ایستادن بیش از حد خودداری نمایید. اگر شغلتان ایستادن طولانی مدت را ایجاب می‌کند، هر 30 دقیقه کمی حرکت کنید.
- سعی کنید در هنگام خوابیدن و نشستن زیر پاهای خود بالش قرار دهید.
در مجموع می‌توان گفت که واریس بیماری خطرناکی نبوده و بسیار شایع است. همچنین برای درمان آن راهکارهای متعددی وجود دارد. اگر رگ‌های واریسی شما دردناک و بزرگ نیستند، به جای روش‌های درمانی پزشکی می‌توانید از راهکارهای خانگی مانند استفاده از کرم‌های موضعی درمان واریس و جوراب‌های فشاری نیز استفاده نمایید.
دیدگاه کاربران