نور خورشید علاوه بر فواید بسیاری که برای انسان دارد، باعث ایجاد مشکلات پوستی زیادی نیز می‌شود که یکی از آن‌ها لکه‌های تیره روی پوست است. شاید شما از جمله افرادی باشید که این لکه‌ها یا حتی چین وچروک پوستی را ناشی از بالارفتن سن می‌دانند، اما همیشه هم این‌طور نیست. اگر بدون کرم ضدآفتاب زیر نور خورشید می‌روید یا حتی بدون رعایت نکات ایمنی به قصد برنزه شدن آفتاب می‌گیرید، شما در معرض خطر ابتلا به لکه های پوستی ناشی از آفتاب هستید. در این بخش در مورد اشعه‌های مضر نور خورشید صحبت کرده و راه‌های پیشگیری و درمان آن را بیان می‌کنیم.
فهرست مقالات
لایه های پوستی
پوست از سه لایه تشکیل شده است:
اپی‌درم: خارجی‌ترین لایه پوست
درم: لایه میانی
هیپودرم: داخلی‌ترین لایه پوست
لایه میانی پوست حاوی کلاژن‌ها و الاستین‌ها برای محافظت از پوست است. این عناصر در حفظ طراوت و شادابی پوست بسیار مفید بوده و به جوان‌سازی پوست کمک می‌کنند. از این رو، باید به شدت مورد مراقبت قرار گیرند تا بتوانند به درستی وظایف خود را انجام دهند. در واقع کلاژن‌ها و الاستین‌ها در مقابل نور خورشید بسیار آسیب‌پذیر بوده و در صورت عدم مراقبت، صدمه می‌بینند.
اشعه های مضر نور خورشید
آیا می‌دانید زمانی که شما به فکر برنزه کردن خود هستید، چه اتفاقی می‌افتد؟ نور خورشید دارای اشعه‌های زیان‌بخشی است که یکی از آن‌ها اشعه فرابنفش می‌باشد. این اشعه بیشترین آسیب را به لایه میانی وارد می‌کند و به DNA پوست صدمه می‌زند. در این‌جا سلول‌های DNA برای محافظت از خود و جلوگیری از نفوذ بیشتر اشعه، رنگ‌دانه‌هایی را در لایه خارجی پوست تولید می‌کنند که همین رنگ‌دانه‌ها باعث برنزه شدن شما می‌شود.
اشعه فرابنفش دارای طول موج‌های مختلفی است که بخشی از آن به زمین می‌رسد و هرکدام از آن‌ها با نفوذی که در پوست ایجاد می‌کند، به آن آسیب می‌زند. هرچه طول موج یک اشعه بلندتر باشد، شدت نفود آن بیشتر است. اشعه‌هایی که به پوست آسیب وارد می‌کنند شامل:
اشعه UVA: این اشعه دارای طول موج بلندتری می‌باشد و قدرت نفوذ بیشتری دارد. از این رو، به لایه‌های عمیق‌تر نفوذ کرده و باعث آسیب رسیدن به لایه میانی پوست می‌شود. در نتیجه، تولید الاستین و کلاژن پوست را دچار اختلال می‌کند. اشعه UVA یکی از مهم‌ترین عوامل چین و چروک و پیری پوست است.
اشعه UVB: این اشعه طول موج کوتاه‌تری داشته و قدرت نفوذ آن کمتر از اشعه UVA است. از این رو به لایه سطحی پوست آسیب رسانده و در واقع باعث آفتاب سوختگی پوست می‌شود.
غیر از اشعه فرابنفش، اشعه‌های دیگری نیز در نور خورشید وجود دارند که باعث ایجاد لکه‌های پوستی، چین وچروک و پیری زودرس می‌شوند. بنابراین، اولین قدم برای داشتن پوستی سالم و شاداب، محافظت از آن در برابر نور خورشید است. مسئله‌ای که معمولا به آن توجهی نداریم یا به آن اهمیت کمی می‌دهیم.
مشکلات پوستی ناشی از نور خورشید
بسیاری از افراد فکر می‌کنند نور خورشید و اشعه‌های مضر آن تنها باعث آفتاب سوختگی می‌شود، اما این‌طور نیست. نور خورشید علاوه بر آفتاب‌سوختگی مشکلات دیگری نیز بر روی پوست شما ایجاد می‌کند که عبارتند از:
آفتاب سوختگی: آفتاب سوختگی دو درجه دارد. درجه اول آن که خفیف تر است تنها لایه بیرونی را درگیر کرده و باعث ایجاد سوزش بر روی پوست می‌شود، اما نوع دوم آن به لایه‌های عمیق‌تر و حتی عصب انتهایی پوست نیز آسیب رسانده و مشکلات بیشتری برای انسان ایجاد می‌کند.
برنزه شدن پوست : شاید شما برنزه شدن در آفتاب را به حساب زیبایی پوست بگذارید، اما این‌طور نیست. برنزه شدن در زیر اشعه‌های مضر خورشید باعث آسیب به لایه خارجی پوست می‌شود. در واقع لایه خارجی اشعه UV موجود در نور خورشید را جذب کرده و از این طریق روند پیری پوست را افزایش می‌دهد و باعث بالا رفتن احتمال ابتلا به سرطان پوست خواهد شد.
کک و مک : کک و مک بیشتر بر روی پوست‌های خیلی روشن یا افرادی که دارای موهای بور هستند، دیده می‌شود. اگر دقت کنید کک و مک را بیشتر بر روی پوست صورت، پوست گردن و سینه می‌بینید. زیرا این بخش‌های بدن بیشتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند.
ناهمگونی پوست : اشعه‌های مضر خورشید بر روی رنگ پوست نیز تاثیر داشته و بخش‌هایی از پوست را به رنگ تیره یا قرمز درمی‌آورد.
چین و چروک : اشعه ماوراء بنفش خورشید به رشته هاي الاستین در لایه میانی پوست آسیب رسانده و باعث از بین بردن خاصیت ارتجاعی پوست می‌شود که در نتیجه افتادگی پوست و چین و چروک را به دنبال دارد.
لکه های پیری : اگر به پوست افراد مسن نگاه کنید، لکه‌های قهوه‌ای رنگ یا خاکستری رنگ را بر روی آن خواهید دید. اغلب افراد فکر می‌کنند این لکه‌ها در اثر افزایش سن ایجاد می‌شوند، اما این‌طور نیست. لکه‌های پیری در واقع به دلیل آسیب‌هایی که از نور خورشید می‌بینند بر روی پوست ایجاد می‌شوند و با بالا رفتن سن خود را نشان می‌دهند.
ملاسما : ملاسما به لکه‌های قهوه‌ای رنگی گفته می‌شود که اغلب بر روی بینی، پیشانی و گونه‌ها ظاهر می‌شوند. این لکه‌ها بیشتر در زنان باردار اتفاق می‌افتد، اما ممکن است مردان را نیز درگیر کند. خانم‌هایی که این لکه‌ها را در دوران بارداری خود دارد، باید به شدت از پوست خود مراقبت کرده و حتما از ضدآفتاب استفاده نمایند. زیرا قرار گرفتن در معرض آفتاب باعث شدت این لکه‌ها و ماندگار شدن آن می‌شود. ملاسما معمولا پس از اتمام دوران بارداری از بین می‌رود.
شاخی شدن پوست : ضایعات قرمز رنگ کوچک و فلس مانندی هستند که در اثر قرار گرفتن در زیر نور خورشید بر روی پوست ظاهر می‌شوند. این ضایعات گاهی به رنگ‌های قهوه‌ای یا حتی رنگ بدن نیز دیده می‌شوند. شاخی شدن پوست که به آن كراتوز اكتينيك گفته می‌شود باید سریعا مورد درمان قرار گیرد، در غیر این صورت تبدیل به نوعی سرطان پوست خواهد شد.
کارسینوم سلول سنگ فرشی : نوعی سرطان پوست است که در اثر قرار گرفتن بیش از اندازه در زیر آفتاب ایجاد می‌شود. در این حالت بخشی از پوست به رنگ قرمز درآمده و پوسته پوسته می‌شود. گاهی اوقات نیز ممکن است دچار خونریزی شود. این بیماری اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، به راحتی درمان می‌گردد وگرنه باعث سرطان‌های پیشرفته‌تری در ناحیه پوست می‌شود که درمان آن سخت‌تر خواهد بود.
بیماری بوون : بوون، که به آن کارسینوم سلول سنگ فرشی درجا نیز گفته می‌شود، نوعی سرطان پوست است که در بخش خارجی پوست گسترش می‌یابد. بوون به صورت لکه‌های قرمز رنگ پوسته دار بر روی بخش‌هایی از پوست که بیشتر در معرض آفتاب هستند، دیده می‌شود که به دلیل شباهت ممکن است با جوش، اگزما یا قارچ‌های پوستی اشتباه گرفته شود.
کارسینوم سلول بازال : یکی از رایج‌ترین انواع سرطان پوست است که به صورت تومور مانند در بخش‌هایی از پوست دیده می‌شود. این تومورها به شکل‌های متفاوتی ظاهر می‌شود و بیشتر شبیه به برآمدگی‌های سفید رنگ مرواریدی یا مومی هستند. گاهی اوقات نیز به صورت لکه‌های قهوه‌ای رنگ یا قرمز رنگ بر روی پوست دیده می‌شوند.
ملانوم : ملانوم نوعی سرطان پوست است که معمولا به صورت ایجاد تغییر در شکل خال‌های پوستی خود را نشان می‌دهد. اگر خال پوستی دارید و متوجه تغییر ظاهری آن، ایجاد خارش یا حتی خونریزی در آن ناحیه شدید، سریعا به پزشک مراجعه نمایید. ملانوم چندان رایج نیست، اما بسیار خطرناک و حتی کشنده است. این بیماری علاوه بر پوست ممکن است دیگر اعضای بدن مانند استخوان‌ها را نیز درگیر کند.
کرم ضدآفتاب سلاحی در مقابل اشعه خورشید
شاید تا امروز اطلاعات کاملی در مورد اشعه‌های مضر خورشید و مشکلات بسیاری که برای پوست انسان ایجاد می‌کند، نداشتید. به همین دلیل از پوست خود در مقابل نور خورشید محافظت نمی‌کردید و اهمیتی به آن نمی‌دادید. حتما پس از خواندن این مطلب این سوال در ذهنتان ایجاد شده باشد که چگونه می‌توانیم از پوستمان در مقابل اشعه‌های مضر نور خورشید محافظت کنیم؟
نگران نباشید! مراقبت از پوست در مقابل نور خورشید کار چندان پیچیده‌ای نیست. فقط کافیست چند نکته را رعایت نمایید. سعی کنید تا جایی که می‌توانید بین ساعات 10 صبح تا 4 عصر از خانه خارج نشوید. نور خورشید در این زمان در شدیدترین حالت خود قرار دارد. اگر مجبور به بیرون رفتن از خانه هستید، حتما از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید و با پوشیدن لباس مناسب بدن خود را از تابش مستقیم نور خورشید حفظ کنید. برای بخش‌های دیگر بدن، مانند صورت و دست‌ها نیز می‌توانید از کرم ضدآفتاب استفاده نمایید. برای استفاده از کرم ضدآفتاب نکات زیر را مدنظر داشته باشید:
– هر روز در هنگام خارج شدن از منزل به طور منظم کرم را مورد استفاده قرار دهید و هر چند ساعت یک بار آن را تمدید کنید.
– ضد آفتاب مورد استفاده شما باید حاوی اکسید روی و دی‌‌اکسید تیتانیوم باشد تا پوشش کافی را بر روی پوست شما ایجاد کند. بنابراین، ضدآفتابی را انتخاب نمایید که SPF آن برابر با 30 یا بالاتر از آن باشد.
– کرم ضدآفتاب تنها برای پوست صورت نیست. شما باید به تمام بخش‌های بدن خود که در مقابل اشعه خورشید قرار دارد، ضدآفتاب بزنید.
– دقت داشته باشید که اشعه‌های مضر خورشید تنها در فصل تابستان و آفتاب شدید وجود ندارند، بلکه در روزهای سرد زمستانی نیز از میان ابرها عبور کرده و به پوست شما آسیب می‌رسانند. پس به یاد داشته باشید که استفاده از کرم ضدآفتاب تنها مختص تابستان نیست.
مراقبت از سلامتی پوست
رژیم غذایی مناسب، تاثیر بسیار زیادی در سلامتی و شادابی پوست شما دارد. علاوه بر این، می‌توانید از ماسک‌های خانگی یا محصولات مراقبت از پوست نیز برای بهبود بخش‌های آسیب‌دیده پوست استفاده نمایید و حتی از آسیب بیشتر به آن پیشگیری کنید.
رژیم غذایی مناسب : اولین قدم برای داشتن پوستی سلامت و شاداب، رژیم غذایی مناسب است. مصرف روزانه انواع میوه و سبزیجات، مواد حاوی آنتی‌اکسیدان و مواد غذایی که سرشار از ویتامین C و E هستند، برای پوست بسیار مفید می‌باشند. تا جایی که می‌توانید این مواد را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید. نوشیدن چای سبز یکی از راه‌های پیشگیری از چین‌وچروک پوست و کاهش روند پیری است که پیشنهاد می‌کنیم حتما به طور روزانه مصرف نمایید.
سرم های پوستی : سرم‌های پوستی که حاوی ویتامین C و E هستند و سرم‌های چای سبز که دارای آنتی اکسیدان می‌باشند، از جمله محصولاتی هستند که باعث تثبیت بافت پوست می‌شوند. استفاده از این محصولات، جوان‌سازی پوست، روشن شدن و کم‌رنگ شدن لکه های پوستی ناشی از آفتاب و نقاط تیره پوست را به دنبال دارد. علاوه بر این، از ایجاد چین و چروک جدید نیز جلوگیری کرده و روند پیری پوست را کند می‌کنند.
کرم های لایه بردار: اگر به دنبال پوستی نرم و صاف هستید، پیشنهاد می‌کنیم از کرم‌های لایه بردار استفاده کنید. این کرم‌ها باعث از بین بردن سلول‌های مرده پوست شده و راه را برای رشد پوست جدید باز می‌کنند.
ماسک های خانگی: برخی از افراد ترجیح می‌دهند از ماسک‌های خانگی به جای مواد شیمیایی بر روی پوست خود استفاده کنند. لیمو و سركه سیب از جمله موادی هستند که می‌توانید از آن‌ها برای از بین بردن كك ومك یا لکه های پوستی ناشی از آفتاب استفاده کنید. کافیست تکه‌ای پنبه را به آب‌لیموی تازه یا سرکه سیب آغشته کرده و بر روی ناحیه موردنظر بمالید. سپس 15 دقیقه منتظر بمانید و صورت خود را با آب بشویید.
در این مقاله در مورد اشعه‌های مضر خورشید صحبت کرده و مشکلات پوستی که ممکن است در اثر تابش مستقیم آفتاب ایجاد شوند را معرفی نمودیم. همان‌طور که دیدید، اشعه‌های مضر نور خورشید تاثیر مخرب بسیاری بر روی پوست داشته و حتی باعث ایجاد بیماری‌های پوستی چون سرطان پوست می‌شوند. بهترین راهکار برای حفاظت از پوست در مقابل خورشید، کرم ضدآفتاب است که باید به طور مداوم مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، می‌توان از ماسک‌های بهداشتی یا خانگی برای ترمیم بخش‌های آسیب‌دیده پوست و لکه های پوستی ناشی از آفتاب استفاده کرد که پیشنهاد می‌کنیم حتما امتحان کنید. مراقب پوست بدن خود باشید و با نگهداری درست، آن را همیشه شاداب و جوان نگه دارید.
دیدگاه کاربران