نتایج یک پژوهش در سال 2015 میلادی نشان داد که حدود 60 تا 70 درصد از زنان در دوران بارداری دچار تنگی نفس می‌شوند. از این رو، تنگی نفس در دوران بارداری یک مشکل رایج محسوب می‌شود و در اغلب موارد دلیلی برای نگرانی نیست. اما چرا در دوران بارداری تنگی نفس به سراغمان می‌آید و چگونه باید آن را درمان کنیم؟
در ادامه این مقاله از مجله زیبا بمان، هرآنچه که باید در مورد تنگی نفس در بارداری بدانید را به شما خواهیم گفت. با ما همراه باشید.
فهرست مقالات
دلایل بروز تنگی نفس در بارداری کدامند؟
اگرچه تنگی نفس یکی از علائم رایج بارداری است، اما همیشه با یک علت خاص رخ نمی‌دهد. این مشکل به عوامل مختلفی مربوط می‌شود؛ از رحم در حال رشد گرفته تا تغییر در کارکرد قلب. برخی از زنان باردار ممکن است خیلی زود متوجه تغییراتی در تنفس خود شوند؛ در حالی که برخی دیگر این علائم را در سه ماهه دوم و سوم مشاهده می‌کنند.
در ادامه، دلایل مختلف تنگی نفس در دوران حاملگی را بررسی می‌کنیم:
سه ماهه اول
دیافراگم، یک نوار بافتی عضلانی است که قلب و ریه‌ها را از شکم جدا می‌کند. حرکت دیافراگم به پر شدن ریه‌ها از هوا کمک می‌کند. جنین بسته به اندازه خود، می‌تواند اندازه دیافراگم مادر را تغییر دهد و از این طریق تغییرات تنفسی ایجاد کند. به طوری اندازه این اندام تنفسی در سه ماهه اول بارداری تا 4 سانتی متر افزایش می‌یابد.
همچنین یکی دیگر از علل تغییر دیافراگم، هورمونی به نام پروژسترون است. زنان باردار اغلب به دلیل افزایش هورمون پروژسترون سریع‌تر نفس می‌کشند. پروژسترون نقش اساسی در رشد جنین دارد. این ماده همچنین یک محرک تنفسی است؛ به این معنا که باعث سریع شدن تنفس فرد می‌شود. اگرچه تنفس سریع لزوماً تنگی نفس ایجاد نمی‌کند، اما برخی از زنان ممکن است دچار این مشکل شوند.
سه ماهه دوم
از آنجایی که قلب که در دوران بارداری بیشتر کار می‌کند، ممکن است فرد باعث تنگی نفس شود. زنان باردار معمولاً در سه ماهه دوم تنگی نفس محسوس‌تری را تجربه می‌کنند. اما چرا؟
در واقع، میزان خون در بدن زنان در دوران بارداری به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. در نتیجه، قلب باید بیشتر بتپد تا این خون را از بدن به جفت منتقل کند. این افزایش فعالیت قلب می‌تواند احساس تنگی نفس ایجاد کند.
سه ماهه سوم
بسته به موقعیت سر کودک در سه ماهه سوم بارداری، تنفس ممکن است آسان‌تر یا دشوارتر شود. قبل از اینکه کودک شروع به چرخش و حرکت به سمت پایین لگن کند، ممکن است سر او زیر دیافراگم قرار بگیرد و آن را فشار دهد.
این اتفاق باعث سخت شدن تنفس خواهد شد. طبق اعلام مرکز ملی بهداشت زنان ایالات متحده، این نوع تنگی نفس معمولاً بین هفته‌های 31 و 34 بارداری اتفاق می‌افتد.
علل دیگر
همانطور که دیدیم، برخی عوامل مانند تغییر اندازه رحم و نوسانات هورمونی می‌توانند باعث تنگی نفس شوند. اما سایر مشکلات پزشکی نیز می‌توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند. از جمله:
- آسم: بارداری ممکن است علائم آسم را بدتر کند. افراد مبتلا به آسم باید در مورد روش‌های درمان این بیماری در دوران بارداری با پزشک صحبت کنند.
- کاردیومیوپاتی پری پارتوم: این بیماری نوعی نارسایی قلبی است که می‌تواند در دوران بارداری یا بلافاصله پس از زایمان رخ دهد. علائم آن شامل تورم مچ پا، فشار خون پایین، خستگی و تپش قلب است. بسیاری از زنان در ابتدا گمان می‌کنند که این علائم از ویژگی‌های معمول و بی‌خطر بارداری است؛ اما بیماری کاردیومیوپاتی پری پارتوم می‌تواند به طور جدی بر سلامتی تأثیر بگذارد و نیاز به درمان دارد.
- آمبولی ریوی: آمبولی ریوی هنگامی رخ می‌دهد که لخته خون در شریان ریه‌ها گیر کند. آمبولی می‌تواند به طور چشمگیری بر تنفس تأثیر بگذارد و باعث سرفه، درد قفسه سینه و نفس تنگی شود.
به خاطر داشته باشید که هر زمان دچار تنگی نفس جدی شدید، حتماً به پزشک مراحجعه کنید.
چگونه تنگی نفس در دوران بارداری را برطرف کنیم؟
تنگی نفس می‌تواند آزاردهنده باشد و فعالیت بدنی فرد را محدود کند. خوشبختانه چندین روش وجود دارد که زنان باردار می‌توانند برای تسهیل تنفس انجام دهند؛ مانند:
- تنظیم صحیح وضعیت بدن: ایستادن و نشستن به شکل صحیح، به رحم اجازه می‌دهد تا جای ممکن از دیافراگم دور شود. کمربندهای نگهدارنده بارداری نیز می‌توانند تنظیم وضعیت بدن را آسان‌تر کنند.
- استفاده از بالش مناسب: خوابیدن با بالش‌هایی که قسمت فوقانی کمر را به خوبی پوشش می‌دهند می‌تواند باعث شود گرانش رحم را به سمت پایین بکشد و فضای بیشتری به ریه‌ها بدهد. کمی غلتیدن به سمت چپ نیز می‌تواند موقعیت رحم و آئورت (شریان اصلی که خون اکسیژن‌دار را به اندام‌های بدن می‌رساند) را بهبود ببخشد.
- تمرین روش‌های تنفسی: تمرین روش‌های تنفسی که معمولاً در زایمان استفاده می‌شود (مانند تنفس لاماز) می‌تواند به زنان باردار در رفع تنگی نفس و تسهیل زایمان کمک کند.
- گوش دادن به زبان بدن: توجه به واکنش‌های بدن مانند خستگی و درد بسیار مهم است. استراحت کافی در دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که در صورت بی‌توجهی به آن، قدرت بدنی مادر ممکن است به پایین‌ترین حد ممکن برسد.
اگر مادر بیماری زمینه‌ای دیگری دارد که باعث تنگی نفس می‌شود، مشورت با پزشک ضروری خواهد بود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگرچه بسیاری از زنان در دوران بارداری دچار تنگی نفس می‌شوند، اما در برخی موارد جدی فرد باید به پزشک مراجعه کند. در صورتی که موارد زیر را تجربه کردید لازم است حتماً تحت معاینه قرار بگیرید:
- کبود شدن لب‌ها، انگشتان دست یا انگشتان پا
- ضربان قلب فوق العاده سریع
- درد در هنگام تنفس
- تنگی نفس شدید که دائماً بدتر می‌شود
- خس خس سینه
- غش کردن یا از حال رفتن
پزشک ممکن است از آزمایشات تصویربرداری (مانند سونوگرافی) برای معاینه مادر استفاده کند تا منشأ تنگی نفس شدید در بارداری را بهتر شناسایی کند.
منبع: medicalnewstoday
دیدگاه کاربران