پسوریازیس یک بیماری التهابی مزمن مرتبط با سیستم ایمنی است. این بیماری می تواند بر روی پوست و سایر اندام های بدن (مانند مفاصل) تأثیر بگذارد. پوست سر یکی از شایع ترین نواحی درگیر با این بیماری است که دچار علائمی همچون بثورات برجسته، خارش، قرمزی و پوسته پوسته شدن می شود. پسوریازیس پوست سر می تواند کل پوست سر را تحت تاثیر قرار دهد یا فقط بخش هایی از آن را درگیر کند. همچنین می تواند به خط مو، پشت یا داخل گوش و بالای گردن برسد. پسوریازیس در بزرگسالان شایع تر است؛ اما می تواند در کودکان نیز ایجاد شود.
در این مقاله از مجله زیبا بمان، به بررسی علائم، خطرات و روش درمان پسوریازیس پوست سر می پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
فهرست مقالات
علائم پسوریازیس پوست سر چیست؟
اگر پسوریازیس پوست سر خفیف باشد، تنها علامت آن ممکن است خارش، قرمزی بخش های کوچک و پوسته پوسته شدن پوست باشد.
به طور کلی، علائم این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خشکی پوست
- پوسته پوسته شدن
- تغییر رنگ و ایجاد شدن لک های قرمز، قهوه ای و حتی بنفش
- خارش شدید
- احساس سوزش یا انواع دیگر درد در پوست سر
- ریزش موی موقت در نواحی آسیب دیده
این عارضه می تواند به پیشانی، گردن و گوش نیز گسترش یابد. اگر فرد بخش های آسیب دیده پوست سر را خراش دهد یا تحریک کند، ممکن است ریزش مو رخ دهد. خاراندن ناحیه همچنین می تواند منجر به خونریزی و عفونت شود.
تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به پسوریازیس پوست سر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به آرتریت پسوریاتیک هستند.
علل بروز پسوریازیس و محرک های آن کدام اند؟
پسوریازیس یک بیماری التهابی است که باعث ایجاد سلول های پوستی شده و از این طریق، به پوست آسیب می زند. تشکیل سلول های جدید روی پوست سر معمولاً هفته ها طول می کشد. با این حال، با پسوریازیس، سلول ها در عرض چند روز تشکیل می شوند. این اتفاق دفع سلول های اضافی را برای بدن دشوار می کنند. در نتیجه، سلول های پوستی اضافه روی سطح پوست سر جمع شده و فرد مشاهده می کند که بخش هایی از سر او، خشک و پوسته پوسته شده است.
علت دقیق پسوریازیس پوست سر هنوز ناشناخته است؛ اما تحقیقات نشان می دهد که سیستم ایمنی و ژنتیک در بروز این بیماری نقش دارند.
یک پژوهش در سال 2016 نشان داد که پسوریازیس در افراد مبتلا به موارد زیر، بیشتر رخ می دهد:
- عوامل التهابی که به دلیل چاقی رخ می دهند
- عوامل غذایی مانند حساسیت به گلوتن و کمبودهای تغذیه ای
- سبک زندگی بی تحرک
عوامل دیگری نیز ممکن است باعث تشدید علائم در افراد مستعد پسوریازیس پوست سر شوند. این عوامل شامل:
- آسیب به پوست، مانند سوختگی، بریدگی یا کبودی
- عفونت، به خصوص گلودرد استرپتوکوکی
- استرس، که ممکن است علائم پسوریازیس را بدتر کند یا برای اولین بار آن ها را ایجاد کند
پسوریازیس همچنین ممکن است ناشی از مصرف داروهای خاص باشد. از جمله:
- ایندومتاسین که برای درمان آرتریت استفاده می شود
- مسدود کننده های بتا
- برخی از داروهای شیمی درمانی
- قطع سریع استروئیدهای خوراکی
- لیتیوم
- داروهای ضد مالاریا، مانند کلروکین
- اینترفرون ها
- تربینافین
- آنتی بادی های مونوکلونال
پزشک ناحیه مورد نظر را معاینه می کند و در مورد علائم، شرایط پزشکی و سابقه سلامت خانوادگی فرد سؤال می پرسد. گاهی اوقات متخصص پوست ممکن است پسوریازیس پوست سر را به سادگی با معاینه چشمی تشخیص دهد؛ اما در برخی مواقع برای تشخیص بهتر، بیوپسی پوست تجویز می شود.
درمان پسوریازیس پوست سر چگونه است؟
هیچ درمان قطعی برای پسوریازیس پوست سر وجود ندارد؛ اما برخی روش های درمانی می توانند علائم بیماری را کاهش دهند. با این حال، وجود مو در سر می تواند درمان را چالش برانگیزتر کند.
بهترین راه برای کنترل پسوریازیس پوست سر استفاده از دارو طبق دستور متخصص پوست است. داروهای بدون نسخه نیز می تواند کمک کننده باشند.
داروهای موضعی
داروهای موضعی پسوریازیس به اشکال مختلف مانند شامپو یا محلول های مخصوص پوست سر تولید می شوند. این داروها می توانند به مرطوب کردن و تسکین پوست، حذف پوسته ها و تسکین خارش کمک کنند.
برای درمان پسوریازیس پوست سر، ممکن است نیاز به استفاده از یک یا چند مورد از داروهای زیر باشد:
- قطران زغال سنگ: این ماده دارای خواص ضد التهابی است، اما محبوبیت آن با در دسترس قرار گرفتن داروهای موضعی جدید کاهش یافته است.
- اسید سالیسیلیک: پژوهشگران دریافته اند که محصولات حاوی اسید سالیسیلیک با خلوص 5 تا 10 درصد، می توانند به کاهش پوسته پوسته شدن سر کمک کرده و سایر محصولات درمانی را قادر می سازند تا به طور موثرتری به پوست نفوذ کنند. با این حال، ممکن است مو را ضعیف کرده و باعث شکستن آن شوند.
- آلوئه ورا: آلوئه ورا می تواند تغییر رنگ و پوسته پوسته شدن سر را کاهش دهد.
- کپسایسین: کپسایسین موجود در کرم ها، می تواند پایانه های عصبی را (که درد را منتقل می کنند) مسدود کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای ارزیابی مزایای بلندمدت و ایمنی آن مورد نیاز است.
شامپوهای مختلفی نیز برای تسکین علائم پسوریازیس وجود دارند.
داروهای تجویزی
برای درمان پسوریازیس متوسط یا شدید، پزشکان داروهای قوی تری تجویز می کنند. استروئیدهای موضعی رایج ترین درمان برای این بیماری هستند؛ زیرا التهاب و خارش را کاهش می دهند.
نمونه هایی از استروئیدها عبارتند از:
- بتامتازون
- کلوبتازول
- هالوبتازول
اما استفاده طولانی مدت از این محصولات ممکن است باعث نازک شدن پوست و احتمالاً تغییر رنگدانه های آن شود.
طبق گفته سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، افراد نباید بیشتر از 4 هفته از داروهای حاوی استروئید استفاده کنند. افراد زیر 18 سال نیز نباید از آن ها استفاده کنند.
علاوه بر استروئید موضعی، پزشک ممکن است داروهای غیراستروئیدی موضعی نیز تجویز کند؛ مانند مشتقات ویتامین A یعنی تازاروتن و آنترالین که رشد سلول های پوست را کاهش می دهند.
داروهای حاوی ترکیب ویتامین D با یک کورتیکواستروئید مانند کلسی پوترین نیز می توانند مؤثر باشند. این ترکیب رشد سلول های پوست را کند می کند، بثورات را کاهش می دهد، پوسته ها را از بین می برد و خارش و التهاب را کمتر می کند.
در موارد نادرتر، پزشک ممکن است یک داروی استروئیدی تزریقی را برای بیمار تجویز کند. اگر پسوریازیس علی رغم مصرف این داروها بهبودی نشان نداد، مفاصل را درگیر کرد یا ناحیه وسیعی را پوشش داد، پزشکان ممکن است داروهای سیستمیک و بیولوژیک را تجویز کنند.
داروهای سیستمیک و بیولوژیک
داروهای سیستمیک و بیولوژیک به جای تسکین علائم، علت اصلی پسوریازیس را برطرف می کنند. این داروها، داروهای جدیدتری هستند که بخش های خاصی از سیستم ایمنی را برای درمان پسوریازیس هدف قرار می دهند.
برخی از آن ها عملکرد نوعی سلول ایمنی به نام لنفوسیت T را مسدود می کنند. برخی دیگر پروتئین هایی مانند فاکتور نکروز تومور آلفا، اینترلوکین 17-A یا اینترلوکین های 12 و 23 را مسدود می کنند. این داروها می توانند تزریقی یا خوراکی باشند.
فتوتراپی
فتوتراپی یک درمان مؤثر برای پسوریازیس است که شامل قرار دادن منظم پوست سر در معرض نور UV، با استفاده از ابزار ویژه ای است که اشعه های UVB را ساطع می کند. این ابزار ممکن است مانند لیزر یا شانه باشد و پزشک ممکن است از سشوار برای جدا کردن موها استفاده کند.
افراد می توانند این روش را در بیمارستان ها و سایر مراکز بالینی انجام دهند. معمولاً یک متخصص پوست فتوتراپی را انجام می دهد، که ممکن است سه بار در هفته به مدت 6 تا 8 هفته باشد؛ تا زمانی که پسوریازیس به میزان قابل قبولی از بین برود.
درمان های طبیعی
داروهای خانگی زیر نیز ممکن است به کاهش علائم پسوریازیس کمک کنند:
سرکه سیب
استفاده از سرکه سیب طبیعی و رقیق شده روی پوست سر، می تواند به کاهش خارش کمک کند. با این حال، ممکن است ناحیه را تحریک کند. برای جلوگیری از تحریک، سرکه را به مقدار مساوی با آب رقیق کنید و بعد از خشک شدن سرکه پوست سر را بشویید. از پوست زخم شده است، از سرکه روی آن استفاده نکنید.
شامپو روغن درخت چای
روغن درخت چای به دلیل دارا بودن خاصیت ضدعفونی کنندگی، می تواند به تسکین علائم پسوریازیس کمک کند.
زردچوبه
مصرف زردچوبه به عنوان ادویه در غذا یا استفاده از ژل کورکومین قادر است به کاهش علائم پسوریازیس کمک کند. کورکومین ماده اصلی فعال در زردچوبه است. زردچوبه به طور کلی بی خطر است؛ مگر اینکه فرد به آن حساسیت داشته باشد.
نمک دریا
افزودن نمک دریا به آب گرم وان حمام، می تواند به تسکین خارش و پوسته پوسته شدن سرکمک کند. البته لازم است پس از آن از مرطوب کننده استفاده کنید.
عوارض و خطرات پسوریازیس چیست؟
ابتلا به پسوریازیس در هر نقطه از بدن می تواند ریسک ابتلا به برخی بیماری های دیگر را افزایش دهد؛ مانند:
- آرتریت پسوریاتیک
- بیماری کرون
- یووئیت
- افسردگی
- بیماری قلبی
- حمله قلبی
- سندرم متابولیک، از جمله دیابت و چاقی
درک این عوارض به فرد کمک می کند تا بداند چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرد.
کلام آخر
استراتژی های زیر می تواند به افراد در مدیریت پسوریازیس پوست سر کمک کند:
- به دنبال درمان باشید: این یک راه مهم برای جلوگیری از عوارضی مانند ریزش مو یا خونریزی پوست است. بنابراین در صورت تشخیص پسوریازیس، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا برای شما برنامه درمانی تهیه کند.
- با پوست سر به ملایمت رفتار کنید: از شستن و شانه زدن موها با سرعت و خشونت، خودداری کنید. این اتفاق می تواند منجر به شکستگی موها شده و پوست سر را زخم کند.
- از خاراندن سر اجتناب کنید: خاراندن پوست سر می تواند منجر به خونریزی و عفونت شود.
- از قرار گرفتن در معرض محرک ها بپرهیزید: شناسایی محرک های پسوریازیس و اجتناب از عواملی که باعث تشدید علائم پسوریازیس می شوند، بسیار مهم است.
- داروها را به طور مداوم و منظم استفاده کنید: استفاده منظم و دقیق از داروهای تجویز شده بسیار مهم است؛ زیرا بهبود علائم ممکن است مدتی طول بکشد.
در مجموع، علائم پسوریازیس پوست سر در افراد مختلف، متفاوت است. علائم این بیماری در برخی افراد گاه به گاه شدید می شود، در حالی که در سایر افراد ماندگارتر است. علاوه بر استفاده از روش های درمانی، شناسایی و اجتناب از محرک های پسوریازیس می تواند به مدیریت این بیماری کمک کند.
منبع: medicalnewstoday
دیدگاه کاربران