پوست اندامی مقاوم، اما لطیف و یک‌دست است. این بخش از بدن از اندام‌های مهم و با ارزشِ داخلی محافظت می‌کند. یک تکه پارچه ابریشمی را تصور کنید؛ تنها یک آسیب و پارگی (حتی کوچک) می‌تواند تفاوت زیادی در ظاهر آن ایجاد کند. این دقیقاً همان اتفاقی است که برای پوست می‌افتد. هرگونه سوختگی، جوش و آکنه شدید، زخم و آسیب‌هایی از این قبیل می‌تواند باعث ایجاد اسکار (جای زخم یا جوش) شود. پیش از آشنایی با روش های از بین بردن جای جوش و زخم، ابتدا باید بدانیم که این اسکارها به چه علت ماندگار می‌شوند؟
قضیه از این قرار است که پس از آسیب دیدن پوست، تولید پروتئینی به نام کلاژن برای ترمیم زخم افزایش می‌یابد. این پروتئین و سایر عوامل موجود در پوست موجب از بردن زخم می‌شوند؛ اما گاهی اوقات جای آن‌ها باقی می‌ماند. این اتفاق دقیقاً برای جوش و آکنه نیز رخ می‌دهد. در واقع بدن آسیب‌دیدگی را درمان می‌کند، اما پوست ترمیم‌شده و کلاژن‌های جدید به عنوان جای جوش یا زخم برای مدتی روی پوست قابل مشاهده خواهند بود.
از بین بردن جای جوش و زخم یکی از دشوارترین درمان‌های پوستی است. با این حال، می‌توان با مراقبت کافی از زخم یا جوش در حین بهبودی، از ماندن جای آن بر روی پوست تا حد زیادی جلوگیری نمود. علاوه بر آن، اسکارهای جدید و تازه معمولاً راحت‌تر و سریع‌تر از اسکارهای قدیمی از بین می‌روند. واقعیت این است که در بسیاری از مواقع جای جوش و زخم هرگز به طور کامل از بین نمی‌رود. اما روش‌هایی وجود دارد که می‌تواند ظاهر اسکار را کمرنگ کند؛ تا حدی که دیگر کسی قادر به تشخیص آن نباشد.
در این مقاله از مجله زیبا بمان، به بررسی انواع روش های از بین بردن جای جوش و زخم می‌پردازیم. مهم نیست که چقدر بودجه در اختیار دارید؛ در ادامه این مقاله راهکار مناسب خود را از بین چندین راهکار کلینیکی و خانگی پیدا خواهید کرد. در ادامه با ما همراه باشید.
برای از بین بردن جای جوش و زخم چه راهکارهایی وجود دارد؟
راهکارهای خانگی
امروزه داروهای متنوعی بدون نیاز به نسخه پزشک در داروخانه‌ها قابل خریداری هستند که همگی می‌توانند در از بین بردن جوش و جای زخم موثر باشند. علاوه بر آن، موادی که در آشپزخانه دارید نیز می‌توانند برای محو کردن اسکارها به کمک شما بیایند. در این بخش همه این روش‌ها را بررسی خواهیم کرد.
1- سالیسیلیک اسید
سالیسیلیک اسید یک ترکیب طبیعی است که در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست نیز یافت می‌شود. سالیسیلیک اسید به پاکسازی آلودگی‌ها، چربی اضافه و سلول‌های پوستی مرده کمک زیادی می‌کند. در نتیجه، منافذ پوست مسدود نشده و فرد دیگر به جوش و آکنه دچار نخواهد شد. اما این تنها خاصیت سالیسیلیک اسید نیست!
سالیسیلیک اسید برای از بین بردن انواع اسکار نیز مفید است. این ماده به کاهش تورم و قرمزی ناحیه دارای جوش و زخم کمک نموده و پس از مدتی آن را کمرنگ‌تر می‌کند. این خاصیت باعث شده که محصولات حاوی سالیسیلیک اسید به بخشی جدانشدنی از روتین مراقبت از پوست مستعد جوش و آکنه تبدیل شود.
شما نیز برای از بین بردن جای جوش و زخم می‌توانید محصولات حاوی سالیسیلیک اسید را تهیه نموده و به طور مرتب روی پوست دارای اسکار استفاده کنید تا نتیجه آن را ببینید. اگر پوست حساسی دارید، قبل از استفاده از این محصولات بر روی صورت خود، مقداری از آن را بر روی قسمت کوچکی از پوست آزمایش کنید. زیرا این ماده ممکن است در برخی پوست‌های حساس باعث خشکی یا سوزش شود.
2- رتینوئیدها
برخی از رتینوئیدهای موضعی تأثیر قابل توجهی در از بین بردن جای جوش و زخم دارند. رتینوئیدهای موضعی بروز جوش و التهابات پوستی را کاهش داده و بازسازی سلول‌های پوستی را تسریع می‌کنند. رتینوئیدها همچنین می‌توانند به روشن کردن جای جوش و آکنه شدید نیز کمک کنند؛ که این خبر بسیار خوبی است.
برای بهره‌مند شدن از خواص رتینوئیدها کافی است که محصولات حاوی چنین ترکیباتی را تهیه و به طور مرتب از آن‌ها استفاده کنید. به این نکته توجه داشته باشید که رتینوئیدها می‌توانند پوست را به نور خورشید حساس کنند. هرکسی که از محصولات حاوی رتینوئید برای درمان جای جوش یا زخم استفاده می‌کند، باید هنگام بیرون رفتن از منزل به پوست خود ضد آفتاب بزند.
3- آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA)
آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) نوعی اسید خفیف هستند که باعث پاکسازی و لایه برداری ملایم لایه بیرونی پوست می‌شوند. این فرآیند پوست تازه و شاداب زیرین را نمایان کرده و می‌تواند در تغییر رنگ جای جوش و زخم موثر باشد. آلفا هیدروکسی اسیدها همچنین می‌توانند سلول‌های مرده پوست را پاکسازی کرده و از انسداد منافذ جلوگیری کنند.
این ویژگی‌ها برای کاهش جوش و آکنه و اثرات آن‌ها بر روی پوست بسیار موثر خواهد بود. عده زیادی از پزشکان و متخصصان آلفا هیدروکسی اسیدها را برای درمان جوش و محو کردن اسکارها توصیه می‌کنند. خوشبختانه محصولات حاوی AHA بدون نسخه پزشک در دسترس بوده و می‌توانید انواع سرم، کرم، ژل و حتی پماد حاوی آلفا هیدروکسی اسیدها را به راحتی خریداری و مصرف نمایید.
4- لاکتیک اسید
لاکتیک اسید می‌تواند نقش یک لایه بردار ملایم را ایفا کند و سلول‌های مرده پوست را از بین ببرد. به همین دلیل قادر است به از بین بردن جای جوش و زخم و صاف کردن بافت پوست کمک شایانی کند. بعلاوه، لاکتیک اسید در روشن کردن بافت تیره اسکارها نیز بسیار موثر است.
در داروخانه‌ها محصولات فراوانی یافت می‌شود که حاوی لاکتیک اسید بوده و برای عموم قابل خریداری هستند. جالب است بدانید که این ماده در سرکه سیب رقیق‌شده نیز وجود دارد. با این حال، لاکتیک اسید گاهی اوقات باعث افزایش فشار خون می‌شود. به همین دلیل اگر به فشار خون یا بیماری خاصی مبتلا هستید، بهتر است پیش از استفاده از محصولات حاوی این ماده با پزشک مشورت نموده یا مقداری از محصول را روی بخش کوچکی از پوست بدن تست نمایید.
5- سیلیکون
از بین تمام داروهای بدون نسخه برای درمان اسکار جوش و زخم، سیلیکون بیشتر از بقیه موثر بوده است. استفاده از پمادها و ژل‌های حاوی سیلیکون می‌تواند به تدریج جای جوش و زخم را بهبود ببخشد. حتی برخی از پزشکان بعد از جراحی به بیماران توصیه می‌کنند که از محصولات حاوی سیلیکون برای محو کردن جای زخم استفاده کنند.
ژل و پماد سیلیکون در بسیاری از داروخانه‌ها بدون نیاز به نسخه پزشک در دسترس است. با این حال، بهتر است از این ماده تنها برای نواحی آسیب‌دیده و دارای اسکار استفاده کنید و آن را روی تمام صورت نمالید.
6- ماسک های خانگی
اگر تمایلی به خرید محصولات بالا ندارید، می‌توانید از مواد موجود در آشپزخانه‌تان کمک بگیرید. این راهکارها برای برخی از افراد مفیدند؛ اما کارآمد بودن آن‌ها از لحاظ علمی ثابت نشده است. همچنین برخی از این مواد مانند آب لیمو، سرکه سیب و جوش شیرین ممکن است برای پوست‌های حساس مناسب نباشند. مشهورترین ماسک های خانگی برای از بین بردن جای جوش و زخم عبارت‌اند از:
- روغن نارگیل: چند قاشق غذاخوری روغن نارگیل را گرم کنید تا آن به حالت مایع درآید. سپس روغن را حدود 10 دقیقه روی جای جوش یا زخم ماساژ دهید. سپس اجازه دهید روغن نارگیل برای حداقل یک ساعت روی ناحیه بماند. این عمل را هر روز دو تا چهار بار تکرار کنید.
- ژل آلوئه ورا: پوست سبز و تیره آلوئه ورا را با چاقو برش داده و یکی از طرفین را جدا کنید. سپس ژل آلوئه ورا را با قاشق بردارید. حال به کمک حرکات دورانی، ژل را مستقیماً روی جای جوش یا زخم بمالید. در نهایت بعد از نیم ساعت ژل را با آب خنک بشویید. این کار را هر روز دوبار تکرار کنید.
- عسل طبیعی: به منظور استفاده از عسل برای از بین بردن جای جوش و زخم کافی است هر شب قبل از خواب، اسکار را با یک لایه عسل بپوشانید. سپس اسکار پوشیده‌شده با عسل را باندپیچی کنید. اجازه دهید باند و عسل در طول شب روی پوست باقی بمانند. صبح روز بعد، بانداژ را برداشته و عسل را با آب گرم بشویید.
- جوش شیرین: مقدار کمی آب مقطر را با دو قاشق غذاخوری جوش شیرین مخلوط کنید تا مخلوطی خمیری ایجاد شود. سپس ناحیه اسکار را با آب مقطر مرطوب کنید و خمیر را روی جای جوش یا زخم (که مرطوب است) بمالید. خمیر را به مدت 15 دقیقه با یک کمپرس گرم در محل نگه دارید. در آخر پوست را بشویید و این مراحل را روزانه انجام دهید.
- سرکه سیب: 4 قاشق غذاخوری آب مقطر را با 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب ترکیب کنید. سپس یک توپ پنبه‌ای را درون مخلوط سرکه و آب فرو کنید و جای جوش یا زخم را به خوبی با آن خیس کنید. در آخر کمی صبر کنید تا مخلوط سرکه و آب روی پوست خشک شود. این کار را هر شب قبل از رفتن به رخت‌خواب انجام دهید و صبح روز بعد ناحیه اسکار را با آب بشویید.
- آب لیمو: یک لیمو تازه را برش دهید. سپس یک تکه از لیمو را برداشته و آب آن را بگیرید. حال به آرامی آب لیمو را روی جای جوش یا زخم مالش دهید. حدود 10 دقیقه صبر کنید و سپس ناحیه را با آب خنک بشویید. این کار را هر روز انجام دهید.
راهکارهای کلینیکی
چندین روش درمانی مختلف برای از بین بردن جای جوش و زخم وجود دارد. بهتر است پیش از انتخاب هر یک از این روش‌ها با متخصص پوست مشورت کنید تا بسته به نوع پوست و میزان زخم، بهترین روش را به شما پیشنهاد کند. درمان‌های کلینیکی اسکار شامل موارد زیر است:
1- لایه برداری شیمیایی
محققان در سال 2017 طی مطالعه‌ای دریافتند که شش نفر از 10 شرکت‌کننده آزمایش، پس از انجام لایه برداری شیمیایی با ماده‌ای به نام تری کلرواستیک استیک بهبود حدوداً 70 درصدی را در جای جوش و زخم تجربه کردند. با این حال، سایر لایه بردارهای شیمیایی ممکن است اثر کمتری داشته باشند. برای تشخیص اینکه کدام یک از لایه بردارهای شیمیایی برای شما بهتر و موثر است باید با یک متخصص باتجربه مشورت کنید.
2- تزریق کورتیکواستروئید
تزریق داروهای کورتیکواستروئید می‌تواند به درمان بافت اسکار کمک کند. این روش درمانی به طور معمول شامل چند سری تزریق است. متخصص پوست با نظارت بر نتایج تزریق، به شما خواهد گفت که این تزریقات را هر چند هفته یک بار باید انجام دهید.
3- تزریق فیلر
در برخی موارد، متخصصان پوست ممکن است تزریق فیلرهای مخصوص را برای از بین بردن جای جوش و زخم توصیه کنند. آن‌ها از بین فیلرهای کلاژن، هیالورونیک اسید، پلی لاکتیک اسید، پلی متیل متاکریلات و … بهترین مورد را به شما پیشنهاد خواهند داد. اگرچه ماندگاری بسیاری از فیلرها موقتی است؛ اما فیلرهای دائمی نیز وجود دارد. ماندگاری فیلرهای موقتی معمولاً بین 6 تا 18 ماه است.
4- میکرونیدلینگ
در روش میکرونیدلینگ، متخصص با وارد کردن سوزن‌های ریز در پوست اطراف اسکار بدن را برای ایجاد کلاژن بیشتر تحریک می‌کند. همانطور که گفتیم، کلاژن در بهبود جوش و زخم تأثیر داشته و با صاف کردن پوست، ظاهر اسکار را محوتر می‌کند. طبق بررسی‌هایی که در سال 2017 انجام شد، میکرونیدلینگ در جای جوش و زخم بیماران بهبود 31 تا 62 درصدی حاصل کرده است.
5- لیزر
از بین بردن جای جوش و زخم با لیزر بدون استفاده از مواد شیمیایی یا اسکراب صورت می‌گیرد. لیزر رویی‌ترین لایه پوست را از بین می‌برد تا سلول‌های جوان‌تر و زیرین پوست نمایان شوند. این امر می‌تواند به محو کردن اسکار کمک کند. با این حال، لیزر اسکار جوش و زخم برای همه انواع پوست مناسب نیست و ممکن است در بعضی از افراد به ویژه افراد دارای پوست حساس واکنش ایجاد کند. نتیجه‌ای که از لیزر می‌گیرید بستگی به نوع پوست و نوع اسکار دارد.
به طور کلی، برخی افراد نسبت به جای جوش و زخم دیدگاه خوبی ندارند و در مقابل، برخی دیگر به آن اهمیتی نمی‌دهند. اگر اسکار روی پوستتان باعث شده که اعتماد به نفستان کاهش پیدا کند، بهتر است به دنبال روشی برای از بین بردن آن باشید. در این مقاله همه روش های از بین بردن جای جوش و زخم را بررسی کردیم. انتخاب هر یک از این راهکارها به شرایط شما بستگی دارد. اگر از راهکارهای خانگی نتیجه نگرفتید، به یک متخصص پوست باتجربه مراجعه نمایید تا شما را در انتخاب مناسب‌ترین روش کلینیکی راهنمایی کند.
بیشتر بخوانید: درمان جای جوش و لک با لیزر Co2 فرکشنال
دیدگاه کاربران