قبل از اطلاع درباره خشکی واژن باید بدانید که به طور معمول ، دیواره های مهبل (واژن) با یک لایه نازک از مایع شفاف پوشانده می‌شود. هورمون استروژن به حفظ این مایع کمک می کند و پوشش واژن را سالم ، ضخیم و الاستیک نگه می دارد. رطوبت ایجاد شده محیط قلیایی برای اسپرم فراهم می‌کند تا اسپرم برای تولید مثل جنسی بتواند زنده بماند و حرکت کند. ترشحات واژن همچنین دیواره واژن را روغنکاری می کند و اصطکاک را در حین مقاربت جنسی کاهش می دهد.
با افزایش سن ، تغییر در تولید هورمون می تواند باعث نازک شدن دیواره های واژن شود. دیواره های نازک تر به معنی کاهش تعداد سلول های ترشح کننده مایع است که می تواند به خشکی واژن منجر شود. افت سطح استروژن باعث کاهش میزان رطوبت موجود در واژن می شود. این مشکل ممکن است در هر سنی و به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد.تغییرات هورمونی شایع ترین علت خشکی واژن است ، اما آنها تنها علت آن نیستند.
خشکی واژن ممکن است مثل یک مشکل جزئی به نظر برسد، اما فقدان رطوبت واژن می تواند تأثیر زیادی در روابط جنسی بگذارد.
اثرات خشکی واژن بر بدن
خشکی واژن می تواند باعث ایجاد ناراحتی در نواحی واژن و لگن شود. همچنین می تواند باعث سوزش، از دست دادن علاقه به رابطه جنسی، مقاربت جنسی همراه با درد، خونریزی پس از مقاربت، درد، عفونت های دستگاه ادراری (UTI) که از بین نمی روند یا عود می کنند و خارش واژن شود.
خشکی واژن می تواند باعث خجالت شود، تا خانم ها درمورد علائم خود با پزشک یا شریک زندگی خود صحبت نکنند. با این حال ، این بیماری یک اتفاق معمول است که بسیاری از زنان را درگیر می کند.
علل خشکی واژن
افت سطح استروژن عامل اصلی خشکی واژن است. تولید استروژن در زنان با افزایش سن کاهش می‌یابد.با این حال ، یائسگی تنها شرطی نیست که باعث کاهش تولید استروژن شود. دلایل دیگر عبارتند از:
سیگار کشیدن : افرادی که سیگار می کشند ممکن است خشکی واژن را تجربه کنند. به دلیل این که سیگار کشیدن روی جریان خون به بافتهای بدن ، از جمله واژن تأثیر می گذارد.سیگار باعث کاهش تحریک جنسی و ترشح مایع واژن می‌شود.
داروهای ضد افسردگی : این داروها برای تغییر ارتباط بین سلولهای عصبی و مغز طراحی شده اند. در حالی که می توانند برای خلق و خوی مفید باشند، همچنین می توانند ارتباط را از واژن به مغز کُند کنند و باعث کاهش ترشحات واژن شوند.اثرات داروهای ضد افسردگی با دوز آنها بسیار مرتبط است. هرچه دوز بیشتر باشد احتمال خشکی واژن بیشتر است.
استرس بیش از حد: استرس می تواند فرآیندهای التهابی مختلفی را در بدن ایجاد کند. همچنین می تواند یک بلوک روانی ایجاد کند، تا تحریک شدن و ترشحات واژن را کاهش دهد.
سندرم Sjögren : نوعی اختلال سیستم خودایمنی است که بدن به سلولهای ترشح کننده‌ی مایع واژن حمله می‌کند و سبب خشکی واژن می‌گردد.
دوش‌گرفتن : دوش گرفتن بیش از حد باکتری های لازم برای تعادل pH واژن سالم را از بین می برد.علاوه بر این ، شامپوها و سایر مواد مورداستفاده هنگام دوش گرفتن می توانند در بافت واژن خشک شوند.
قرص‌های ضد بارداری: به طور کلی، هر چیزی که سطح استروژن را تحت تأثیر قرار داده و پایین آورد، می‌تواند تا حدودی خشکی واژن ایجاد کند. قرص‌های ضد بارداری نیز از این قاعده مستثنی نیستند. میزان بروز این اتفاق غالباً به میزان مصرف هورمون بستگی دارد.
مصرف مشروبات الکلی: الکل باعث کاهش آب بدن می‌شود در نتیجه بر ترشحات واژن اثر می‌گذارد.
حساسیت به مواد بهداشتی: برخی از محصولات بهداشتی درحالی که ممکن است بوی خوبی داشته باشند،اما می‌توانند باعث خشکی واژن شوند از جمله مواد شوینده لباس زیر، لوسیون ها و دستمال توالت معطر.
برخی از کاندوم‌ها: استفاده از کاندوم‌هایی که حاوی نانوکسینول هستند به دلیل داشتن مواد شیمیایی مضر باعث خشکی واژن می‌شوند.
سایر علل خشکی واژن شامل:
- زایمان
- ورزش سخت
- پرتودرمانی
- هورمون درمانی یا شیمی درمانی
- جراحی برداشتن تخمدان ها
چه موقع باید دنبال پزشک و درمان بود؟
خشکی واژن به ندرت نشان دهنده یک وضعیت جدی پزشکی است. اما اگر ناراحتی بیش از چند روز به طول انجامد یا در هنگام مقاربت ناراحتی احساس شود باید به پزشک مراجعه شود. در صورت عدم درمان ، خشکی واژن می تواند باعث ایجاد زخم یا ترک در بافت واژن شود.
خشکی واژن چگونه درمان می شود؟
بسیاری از روان کننده های بدون نسخه وجود دارد که می توانند برای کاهش خشکی و ناراحتی در ناحیه واژن اعمال شوند. این روان کننده ها و کرم های مرطوب کننده همچنین می توانند pH واژن را تغییر داده و احتمال ابتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری(UTI) را کاهش دهند. روان کننده ها باید از آب باشند. آنها نباید حاوی عطر، عصاره های گیاهی یا رنگ های مصنوعی باشند. اینها می توانند باعث تحریک شوند. هرگونه سوزش ، خارش یا ناراحتی در منطقه ، ارزش مراجعه به پزشک یا متخصص زنان را دارد.
در طول معاینه ، پزشک ممکن است دیواره های واژن را معاینه کند تا به دنبال لک های پوستی باشد. همچنین ممکن است نمونه ای از ترشحات واژن را برای آزمایش وجود باکتری های مضر انجام دهند. علاوه بر این ، آزمایشات هورمونی می توانند تشخیص دهند که آیا بیمار در شرف یائسگی قرار دارد یا خیر.
در برخی موارد ، مختصص زنان استروژن درمانی را به صورت قرص ، کرم یا حلقه تجویز می کنند که استروژن آزاد می کند.
- حلقه : پزشک یک حلقه نرم و قابل انعطاف را در واژن بیمار وارد می کند که در آن جریان ثابت استروژن به طور مستقیم به بافت ها آزاد می شود. حلقه هر 3 ماه یک بار تعویض می شود.
- قرص: بیمار می‌تواند دو بار در هفته یک قرص را در واژن خود قرار دهد.
- کرم : از یک اپلیکاتور برای وارد کردن کرم به واژن استفاده می‌شود.ای کار معمولاً روزانه 1 تا 2 بار طبق دستور پزشک انجام می‌شود.
کرم ها و حلقه ها استروژن را مستقیماً به بافت واژن آزاد می کنند. قرص ها هنگام بروز علائم ناراحت کننده یائسگی مانند گرگرفتگی، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.
پزشک ممکن است اوسفنا(Osphena)را که دارویی است به صورت خوراکی و معمولا روزانه یک بارمصرف می‌شود، تجویز کند. اوسفنا بافت واژن را ضخیم تر و شکننده تر می کند و در نتیجه درد کمتری در زنان ایجاد می کند. سازمان غذا و دارو هشدار داده است كه اوسفنا می تواند آندومتر (آستر رحم) را ضخیم كرده و خطر سكته مغزی و لخته شدن خون را افزایش دهد.
عوارض داروهای استروژن:
هر محصول استروژن که برای رفع خشکی واژن استفاده می‌شود، می تواند عوارض جانبی مانند خونریزی واژن و درد پستان را به دنبال داشته باشد. استروژن موضعی در صورت داشتن شرایط زیر توصیه نمی شود:
- ابتلا به سرطان سینه، به ویژه اگر بیمار یک مهارکننده آروماتاز مصرف می‌کند. سابقه سرطان رحم، خونریزی واژینال بدون دانستن دلیل آن، بارداری یا شیردهی.
- تحقیقات زیادی در مورد استفاده طولانی مدت از استروژن موضعی انجام نشده است ، اما پزشکان معتقدند که این ماده بی خطر است.
دیدگاه کاربران