در بیانی ساده می توان زخم معده را یک زخم باز نامید که در قسمت داخلی معده قرار دارد . زخم معده را می توان در دو دسته قرار داد. دسته اول شامل زخم هایی می شوند که درون معده ایجاد می شوند و دسته دوم زخم های اثنی‌عشری که در بخش فوقانی روده کوچک بوجود می ایند.
بسیاری از افراد باور دارند که خوردن مقدار زیادی ادویه می تواند زمینه ساز زخم معده شود یا اینکه وجود استرس از مهمترین موارد بروز زخم معده است. اما چیزی که در واقعیت وجود دارد غیر از اینها می باشد. علت زخم معده عفونتی است که توسط باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می گردد. این باکتری در بزاق وجود دارد و از طریق استفاده از قاشق یا چنگال فرد دیگر یا خوردن باقی مانده غذای او باعث انتقال آن می شود. همچنین مصرف خودسرانه داروهایی ازجمله : آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، کتوپروفن و… باعث بوجود آمدن زخم معده می شود. به همین دلیل بسیار تاکید می کنیم که از خوردن هر دارویی بدون تجویز پزشک جدا خودداری نمایید. یکی دیگر از عوامل بوجود آورنده زخم معده مصرف دخانیات و الکل می باشد که بهتر است از مصرف آن خودداری کنید.
علت زخم معده چیست ؟
دستگاه گوارش ما پوشیده از مایع مخاطی است که مقابل اسید معده از آن محافظت می کند. حال اگر اسید معده گسترش پیدا کند یا اینکه میزان این ماده مخاطی کاهش یابد باعث بروز زخم هایی در معده می شود. این زخم ها به دلیل باز بودن امکان خون ریز و درد زیادی دارند.مواردی که می تواند زخم معده را ایجاد کند در ادامه شرح داده شده است.
باکتری هلیکوباکتر پیلوری
این مورد قبل تر نیز توضیح داده شده است. اگرچه ممکن است این باکتری مشکل خاصی بوجود نیاورد اما با التهاب لایه درونی معده سبب ایجاد زخم معده در شما می شود.
مصرف خودسرانه برخی مسکن ها
مصرف داروهایی ازجمله : آسپیرین، ایبوپروفن و… بدون تجویز پزشک می تواند لایه داخلی معده و روده کوچک را ملتهب کرده و سبب ایجاد زخم معده شود. زخم معده در سالمندانی که مقداری زیاد داروی مسکن مصرف می کنند بسیار شایع است به همین دلیل از این افراد باید مراقبت های بیشتری شود.
علائم زخم معده
در این قسمت میخواهیم علائم رایجی که در مورد زخم معده وجود دارد را با شما در میان بگذاریم. درصورتی که با خواندن این علائم متوجه مورد مشکوکی در معده خود شدید حتما در اولین فرصت با پزشک متخصص درمیان بگذارید.
درد در ناحیه معده
اصلا جای هیچ تعجبی نیست اگر بگوییم یکی از علائم شناسایی زخم معده وجود درد در ناحیه معده خواهد بود. این درد ها اغلب بین وعده های غذایی و هنگام خواب تشدید می شوند. درست در مواقعی که اسید در معده وجود دارد اما غذایی برای هضم نیست.اگرچه استفاده از آنتی اسید ها می تواند به شما کمک کند تا درد را تسکین دهید اما تا زمانی که این بیماری توسط پزشک متخصص درمان نشود این درد ها ادامه دار خواهند بود.
سوزش سر دل و برگشت اسید
یکی دیگر از علائم شایع در وجود زخم‌معده بازگشت اسید است که در گلوی شما با سوزش همراه است. این عمل اغلب با سوزش سر دل نیز مواجه می شود.از آنجایی که زخم های معده به واسط اسید موجود در معده همیشه در حال ایجاد هستند به همین دلیل در صورت مشاهده این نشانه صرف نظر از غذایی که میل کرده اید با پزشک مشورت نمایید.
حالت تهوع
به دلیل عود التهاب های که در اثر گسترش زخم‌معده ایجاد می شود علائمی همچون استفراغ رخ می دهد. مایع معده باعث انقباض های متناوب می شود که اگر با نیروی کافی توسط عضلات دیواره شکم مواجه شود می تواند استفراغ کامل ایجاد کند. از طرفی به دلیل اینکه زخم های موجود می توانند شروع به خون ریزی نمایند ممکن است شما شاهد استفراغ هایی خونی نیز باشید. یا اینکه در استفراغ و مدفوع خود شاهد تفاله های سیاه رنگی باشید که در واقع نشان دهنده خون هضم شده می باشد. در صورتی که این نشانه را در خود یا فرد دیگری مشاهده نمودید هرچه سریع تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
درد کمر
درد ناشی از زخم‌معده می تواند از قسمتی به قسمت دیگر منتقل شود و به قسمت های همچون پشت یا سینه حرکت کند.دراین صورت شما شاهد درد هایی در این قسمت ها نیز خواهید بود.
علائمی دیگری نیز گفته شده که در این قسمت برای شما بیان می کنیم.
- دشواری تنفس
- کاهش وزن بی‌دلیل
- تغییر اشتها
- و…
درمان های زخم معده
درمان زخم‌معده متناسب با میزان گسترش آن متفاوت است. در طول درمان سعی می شود اگر باکتری H.pylori در بدن وجود دارد آن را از بین برده و مصرف داروهایی مانند آسپرین و مُسکن‌های مشابه را قطع نمود.
راه های تشخیص زخم معده
برای شناسایی زخم معده در شما پزشک علاوه بر مطالعه سابقه پزشکیتان درخواست انجام آزمایش هایی نیز می دهد تا بتواند با قاطعیت بیشتری تصمیم بگیرد. این آزمایش ها می توانند شامل آزمایش باکتری H.pylori یا آندوسکوپی باشد.
آزمایش باکتری H.pylori: این آزمایش برای شناسایی وجود یا عدم وجود باکتری هلیکوباکتر پیلوری در بدن انجام می گیرد که از طریق خون ، بازدم و مدفوع قابل انجام است. دقیق ترین روش انجام این آزمایش روش بازدم می باشد که ابتدا شما غذا یا نوشیدنی حاوی کربن رادیواکتیو میل می کنید . سپس باز دم خود را درون یک کیسه فوت می کنید و در ان را میبندید. اگر در بدن شما باکتری هلیکوباکتر پیلوری وجود داشته باشد در کیسه ای که بازدم شما در آن قراردارد کربن رادیواکتیو به‌شکل مونواکسید کربن ظاهر خواهد شد.
حتما دقت داشته باشید اگر قبل از انجام آزمایش از داروهای آنتی اکسیدان استفاده کرده باشید ممکن است در نتیجه آزمایش اختلال ایجاد کند پس حتما درباره این موضع قبل از انجام آزمایش با پزشک خود صحبت کنید. مصرف بعضی دارو ها یک الی دو هفته قبل از انجام آزمایش باید متوقف شوند.
آندوسکوپی: گاهی پزشک نیاز دارد که قسمت فوقانی دستگاه گوارش شما را معاینه کند. این کار توسط اندوشکوپی انجام می شود. این فرایند به این صورت انجام می گیرد که پزشک یک لوله مجهز به ذره بین را از طریق گلو به مری ، معده و روده کوچک می فرستد و زخم شما را از نزدیک مشاهده می کند.
اگر پزشک در طی معاینه تشخیص دهد که شما زخم‌معده دارید از بافت معد تان نمونه برداری می کند تا در آزمایشگاه مورد تحقیق قرار گیرد. به کمک این روش از وجود باکتری هلیکوباکتر پیلوری نیز در بدنتان آگاه می شوید.
عکس برداری به کمک اشعه ایکس: آخرین روشی که ممکن است پزشک برای معاینه شما به کار بگیرید عکس برداری توسط اشعه ایکس از قسمت فوقانی دستگاه گوارش شماست که «بلع باریوم» نیز نامیده می شود. برای این کار شما باید ابتدا یک ماده سفید رنگ که حاوی باریوم است را میل کنید تا دستگاه گوارش شما را پر کند سپس عکس برداری صورت می گیرد. این کار کمک می کند که اگر شما داری زخم‌معده هستید در تصویر مشخص شود.
چه وقت باید به پزشک مراجعه کنید ؟
درصورتی که علائم گفته شده در قسمت بالا را در خود مشاهده نمودید حتما در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید. این کار باعث می شود که اگر دارای زخم معده هستید هرچه زودتر مورد درمان قرار بگیرید و از عوارض طولانی مدت آن در امان باشید.
دیدگاه کاربران