گاهی اوقات گرمای شدید هوا باعث می‌شود که بدن نتواند دمای خود را تنظیم کند. به چنین وضعیتی، گرما زدگی گفته می‌شود. در گرمازدگی دمای بدن به 40 درجه سانتی‌گراد می‌رسد؛ که اگر فوراً درمان نشود خطر مرگ را در پی خواهد داشت. دانستن علائم و روش درمان این عارضه می‌تواند جان شما یا عزیزانتان را نجات دهد.
در ادامه این مقاله از مجله زیبا بمان، با علائم و روش درمان گرمازدگی آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.
فهرست مقالات
گرما زدگی برای چه کسانی اتفاق می افتد؟
هر کسی ممکن است دچار گرما زدگی شود؛ اما نوزادان و افراد مسن بیشتر در معرض آن هستند. ورزشکاران، سربازان و افرادی که در محیط‌های گرم کار می‌کنند نیز مستعد گرمازدگی هستند.
عوامل دیگری که خطر گرمازدگی را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:
- نوشیدن الکل
- کمبود آب بدن
- مصرف داروهایی که می‌توانند در تنظیم دمای بدن اختلال ایجاد کنند؛ مانند دیورتیک‌ها، آرام بخش‌ها، داروهای قلب و داروهای فشار خون.
- ابتلا به بیماری‌های خاصی که شدت تعریق بدن را تغییر می‌دهند؛ مانند فیبروز کیستیک.
- اختلال خواب
- ابتلا به بیماری‌های مرتبط با قلب، ریه‌ها، کلیه‌ها، کبد، تیروئید یا رگ‌های خونی.
- پوشیدن لباس‌های ضخیم یا تنگ؛ مانند لباس‌های محافظ.
- تب بالا
- اضافه وزن
- سابقه قبلی ابتلا به گرمازدگی
- عادت نداشتن به محیط‌های گرم
- ضعف جسمانی
اگر شما یا اطرافیانتان با موارد بالا مواجه هستید، لازم است در فصول گرم سال بیشتر مراقب سلامتی خود باشید.
علائم گرما زدگی کدام اند؟
واضح‌ترین علامت گرما زدگی، دمای بالای بدن است. گرفتگی عضلات و از حال رفتن نیز می‌توانند از نخستین نشانه‌های گرما زدگی باشند.
سایر علائم گرمازدگی شامل:
- سردرد ضربان‌دار
- سرگیجه و سبکی سر
- تعریق زیاد
- قرمز، داغ و خشک شدن پوست
- تهوع و استفراغ
- تپش قلب
- تنگی نفس
- تغییرات رفتاری مانند سردرگمی یا گفتار نامفهوم
- مشکل در حفظ تعادل
- خشک و متورم شدن زبان
- تشنگی شدید
گرمازدگی می‌تواند شدید یا خفیف رخ دهد. همچنین علائم گرما زدگی در بزرگسالان و کودکان می‌تواند متفاوت باشد.
علائم گرمازدگی بزرگسالان
بزرگسالان بالای 65 سال بیشتر از دیگران در معرض گرمازدگی هستند؛ چرا که با گرما دیرتر سازگار می‌شوند. در بزرگسالان، گرمازدگی می‌تواند علائم زیر را به همراه داشته باشد:
- تعریق شدید
- سرگیجه
- خستگی
- غش
- نبض ضعیف و تند
- فشار خون پایین (هنگام ایستادن)
- گرفتگی عضلات
- حالت تهوع
- سردرد
فرد همچنین ممکن است دچار تغییرات رفتاری شود.
علائم گرمازدگی در کودکان
گرمازدگی در کودکان زیر 4 سال شایع‌تر است. در کودکان، گرما زدگی خود را با علائم زیر نشان می‌دهد:
- تشنگی شدید
- ضعف جسمانی
- سرگیجه یا از حال رفتن
- گرفتگی عضلات
- حالت تهوع یا استفراغ
- بداخلاق شدن کودک
- سردرد
- افزایش تعریق
- خنک و مرطوب شدن پوست
- افزایش شدید دمای بدن
گرمازدگی در کودکان باید خیلی سریع درمان شود.
برای درمان گرما زدگی چه باید کرد؟
از آنجایی که گرمازدگی خطرناک است، باید فوراً درمان شود. گرمازدگی شدید می‌تواند به مغز، قلب، کلیه‌ها و ماهیچه‌ها آسیب برساند. هر چه درمان بیشتر به تعویق بیفتد، خطر عوارض جدی یا حتی مرگ افزایش می‌یابد. اما، برای گرما زدگی چه خوب است؟
برای درمان گرما زدگی، ابتدا مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
- فرد گرمازده را به مکانی خنک ببرید و هرگونه لباس اضافه را از تن خارج کنید.
- به او کمک کنید تا دراز بکشد و پاهای خود را کمی بالا بیاورد.
- به آرامی، مقدار زیادی آب به فرد گرمازده بدهید. توجه داشته باشید که اگر کودک یا فرد بزرگسال کاملاً به هوش نباشد، نباید به او آب بدهید. زیرا در این صورت امکان خفگی وجود خواهد داشت.
- پوست را خشک کنید.
- به کمک اسپری آب یا اسفنج خیس، بدن را خنک کنید.
- در صورت امکان روی نواحی زیربغل و گردن کمپرس سرد قرار دهید. اگر گرمازدگی در خانه رخ داده باشد، فرد می‌تواند درون وان آب خنک (نه سرد) دراز بکشد.
- هنگامی که حال فرد بهتر شد، به او آب هندوانه یا آب آناناس خنک بدهید. این دو میوه می‌توانند التهاب بدن را در فصل تابستان کاهش دهند.
در نهایت بعد از انجام اقدامات بالا، دمای بدن فرد گرمازده طی 30 دقیقه کاهش می‌یابد. در غیر این صورت، به مراقبت‌های اورژانسی نیاز خواهد داشت.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر بتوانید فرد گرمازده را ظرف 30 دقیقه خنک کنید، نیازی به مراجعه به پزشک نخواهد بود. اما اگر دمای بدن فرد کاهش نیابد و علائم زیر را تجربه کند، باید فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
- دمای بدن بالاتر 40 درجه سانتی‌گراد
- گیجی و از دست دادن هوشیاری
- تنگی نفس
- حالت تهوع یا استفراغ بیش از حد
- تپش قلب
- عدم تعریق (علی رغم گرم بودن بدن)
- تشنج یا غش کردن
- سردرد شدید
این علائم نشان‌دهنده این است که دمای بدن بیش از حد بالا رفته و ممکن است به اندام‌ها آسیب برساند.
چه روش‌هایی برای پیشگیری از گرمازدگی وجود دارد؟
در بیشتر موارد، می‌توان با رعایت نکات زیر از گرما زدگی پیشگیری کرد:
- اجتناب از فعالیت بدنی شدید در هوای گرم و مرطوب
- نوشیدن مقدار زیادی آب یا سایر نوشیدنی‌ها
- رها نکردن افراد مسن یا کودکان در فضاهای گرم و بسته (مانند اتومبیل)
- استفاده از کولر یا تهویه کننده‌های مناسب در فصول گرم سال
- پوشیدن لباس‌های نازک، رنگ روشن و گشاد
- استحمام با آب خنک
- پاشیدن آب روی پوست و لباس
- پرهیز از مشروبات الکلی و نوشیدنی‌های کافئین‌دار
چنانچه لازم است در هوای گرم ورزش یا کار کنید، ابتدا اجازه دهید بدنتان به تدریج (طی چند هفته) به دمای محیط عادت کند. همچنین در حین انجام فعالیت، هر چند دقیقه یک بار استراحت کنید.
کلام آخر
همان‌طور که دیدیم، گرما زدگی یک عارضه خطرناک است که به علت افزایش شدید دمای بدن رخ می‌دهد. معمولاً اصلی‌ترین عامل گرمازدگی، فعالیت در هوای گرم و مرطوب است. اگر شما یا اطرافیانتان گرمازده شدید، باید فوراً با روش‌هایی که در این مقاله آموزش داده شد بدن را خنک کنید. در غیر این صورت ممکن است به اندام‌های مهم بدن آسیب برسد و حتی باعث مرگ شود.
اگر تجربه‌ای در رابطه با درمان گرما زدگی دارید که ممکن است برای دیگران هم مفید باشد، می‌توانید آن را از طریق بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
دیدگاه کاربران