هر آنچه باید درباره انحراف بینی در کودکان بدانید

انحراف بینی زمانی رخ می‌دهد که غضروف جداکننده مجاری بینی، به سمت راست یا چپ متمایل شود. این عارضه در میان کودکان و بزرگسالان نسبتاً شایع بوده و به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. در این مقاله به بررسی کامل انحراف بینی در کودکان و نحوه درمان آن می‌پردازیم.

انحراف بینی چیست و چه عوارضی دارد؟

تیغه بینی دیواره‌ای متشکل از غضروف و استخوان می‌باشد. این تیغه، دو مجرای بینی را شکل داده و آن‌ را به دو قسمت مساوی تقسیم می‌کند. اگر تیغه بینی به صورت نامتقارن به یکی از طرفین منحرف شود، انحراف بینی اتفاق می‌افتد.

انحراف بینی در کودکان ممکن است هیچ‌گونه علائمی نداشته و اصلاً قابل تشخیص نباشد. اما از آنجایی که انحراف بینی با تفاوت اندازه دو مجرای بینی همراه است، گاهی مشکلاتی را نیز در پی خواهد داشت. این مشکلات عبارت‌اند از:

•  ترشح بیش از حد مخاط بینی
•  عفونت مکرر سینوس
•  سردرد
•  خونریزی مزمن بینی
•  تنفس پر سر و صدا هنگام خواب
•  دشواری تنفس در هنگام سرماخوردگی

به طور کلی در بیشتر مواقع، انحراف بینی در کودکان مشکلات جدی و خطرناک ایجاد نمی‌کند. اما در صورت مشاهده علائمی همچون گرفتگی یا خونریزی مداوم بینی و عفونت مکرر سینوس باید به پزشک مراجعه نمود.

انحراف بینی در کودکان به چه علت رخ می‌دهد؟

انحراف بینی در افراد به دو دلیل زیر اتفاق می‌افتد:

•   ناهنجاری ارثی و تکاملی: گاهی در حین رشد و نمو جنین، تیغه بینی به‌طور نامتقارن رشد کرده و انحراف بینی را رقم می‌زند.
•  آسیب به بینی: گاهی تیغه بینی در اثر ضربه، به یکی از طرفین مایل شده و انحراف بینی رخ می‌دهد. معمولاً این ضربات در حین ورزش‌ و تصادف با خودرو به بینی وارد می‌شوند. همچنین آسیب به بینی در حین زایمان، ممکن است در نوزادان تازه متولدشده انحراف بینی ایجاد کند.

معمولاً روند افزایش سن و پیری نیز بر روی تیغه بینی تاثیر می‌گذارد، اما به خودی خود انحراف بینی ایجاد نمی‌کند. در واقع اگر کودک دچار انحراف بینی باشد، ممکن است این انحراف به مرور زمان بیشتر و بیشتر نمایان گردد.

چگونه انحراف بینی را تشخیص دهیم؟

گاهی اوقات انحراف بینی برای افراد غیرمتخصص قابل تشخیص نیست؛ اما پزشک با یک معاینه جسمی ساده می‌تواند انحراف تیغه بینی را تشخیص دهد. پزشک متخصص سوراخ بینی کودک را به کمک اسپکولوم و چراغ‌قوه معاینه می‌کند.

در صورتی که انحراف بینی عمیق بوده و تشخیص آن دشوار باشد، از آندوسکوپ استفاده می‌گردد. گاهی اوقات نیز ممکن است سی تی اسکن برای عکس‌برداری به کار برده شود تا همه جوانب مربوط به انحراف بینی مورد بررسی قرار بگیرد. البته این روش چندان رایج نیست.

انحراف بینی در کودکان با چه روشی درمان می‌شود؟

چندین روش درمانی برای رفع مشکلات ناشی از انحراف بینی وجود دارد. برای مثال، می‌توانید از محلول ضدعفونی‌کننده بینی برای کودک استفاده کنید. اما در مصرف این‌گونه محلول‌ها نباید زیاده‌روی کرد، زیرا ممکن است منجر به وابستگی ‌گردد.

اسپری‌های بینی نیز می‌توانند برای رفع مشکلات ناشی از انحراف بینی در کودکان به کار برده شوند. به خاطر داشته باشید که در صورت استفاده بیش از حد از این اسپری‌ها، امکان بازگشت علائم شدیدتر پس از قطع مصرف وجود دارد.

از دیگر روش‌های کاهش عوارض ناشی از انحراف بینی در کودکان، می‌توان به مصرف آنتی‌هیستامین‌ها‌ و اسپری‌های استروئیدی بینی اشاره نمود. لازم به ذکر است که پیش از شروع مصرف هر یک از این موارد درمانی، بایستی با پزشک اطفال مشورت کنید تا از بروز مشکلاتی مانند حساسیت پیشگیری گردد.

مواردی که بیان شد، برای رفع مشکلات ناشی از انحراف بینی موثر بوده اما تاثیری در رفع انحراف ندارند. در صورتی که قصد درمان کامل انحراف بینی کودک را دارید، تنها راه آن جراحی سپتوپلاستی بینی می‌باشد.

جراحی سپتوپلاستی بینی

سپتوپلاستی نوعی جراحی برای رفع انحراف تیغه بینی است. این جراحی از طریق بینی انجام شده و هیچ‌گونه برشی خارج از آن صورت نمی‌گیرد. در سپتوپلاستی، بخش‌های منحرف‌شده تیغه بینی به طور کامل برداشته شده یا پس از تنظیم، دوباره وارد بینی می‌شوند.

به طور معمول، این شیوه درمانی برای کودکان 14 سال به بالا انجام می‌شود؛ زیرا سپتوپلاستی در سنین پایین ممکن است رشد بینی را مختل کند. پزشک توصیه‌های مراقبتی قبل و بعد از عمل را نیز با شما در میان خواهد گذاشت. اغلب کودکان چند روز پس از جراحی می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود برگردند.

نتایج جراحی سپتوپلاستی اغلب ماندگار بوده و افراد متوجه بهبود در نحوه قرارگیری تیغه بینی خود خواهند شد. علاوه بر آن، معمولاً مدت کوتاهی پس از جراحی، برطرف‌شدن مشکلات ناشی از انحراف بینی (مانند دشواری در تنفس) قابل مشاهده خواهد بود. در صورتی که پس از جراحی علائم انحراف بینی در کودکان رفع نشود یا تیغه بینی دوباره انحراف پیدا کند، ممکن است که فرد به سپتوپلاستی مجدد نیاز داشته باشد.

چگونه از بروز انحراف بینی در کودکان جلوگیری کنیم؟

•  استفاده از کلاه و ماسک: برای کودک کلاه یا ماسک‌ محافظ صورت تهیه کنید تا از برخورد اجسام به بینی در حین بازی و ورزش جلوگیری شود.
•  بستن کمربند ایمنی: هنگام سوار شدن به وسایل نقلیه کمربند ایمنی کودک را ببندید.

در مجموع، انحراف بینی در کودکان معمولاً عارضه خطرناکی نیست؛ اما ممکن است علائم آزاردهنده‌ای برای او در پی داشته باشد. پیش از آغاز هرگونه روش درمانی (اعم از دارویی و جراحی)، شرایط جسمی و روحی فرزند خود را با پزشک متخصص در میان بگذارید تا از توصیه‌های لازم بهره‌مند شوید.