سی تی اسکن که مخفف شده اصطلاح Computed Tomography scan (توموگرافی کامپیوتری) می باشد برای تصویر برداری از بدن استفاده می شود. سی تی اسکن از اشعه ایکس برای تصویربرداری استفاده می کند و دارای دقت بالایی می باشد. تصاویری که توسط سی تی اسکن بدست می اید به پزشک این امکان را می دهد که بتواند بافت های نرم ، اندام های بدن و اندام های سخت به ویژه استخوان های بدن را مشاهده کند و اگر ضایعه ای در آن اتفاق افتاده باشد به راحتی ان را بررسی کند.
فهرست مقالات
سی تی اسکن چگونه کار میکند ؟
برای انجام سی تی اسکن لازم است بیمار بر روی یک تخت دراز بکشد و به داخل یک فضای دایره شکل که همچون دوناتی بزرگ است حرکت کند. حتما توجه داشته باشید که تصویر برداری سی تی اسکن هیچ دردی ندارد و زمان خیلی زیادی نیز لازم ندارد. برای انجام تصویر برداری یک باریکه ای از اشعه ایکس به بافت مورد نظر تابانده می شود که مقداری از ان توسط بدن جذب شده و مقداری نیز از بدن عبور می کند. مقداری که از بدن عبور کرده توسط آشکار ساز دستگاه ثبت می شود و توسط واسط هایی به جریان الکتریکی تبدیل شده و به کامپیوتر منقل می شود. این عملیات به دفعات زیاد و به صورت بسیار سریع انجام می شود تا بتوان یک تصویر سی تی اسکن ایجاد کرد.
مراحل انجام سی تی اسکن
ابتدا شما باید به مکانی که مخصوص تصویر برداری است بروید . بعضی از بیمارستان ها دارای دستگاه سی تی اسکن هستند در غیر اینصورت باید به مراکز تصویر برداری مراجعه کنید. برای شروع تصویر برداری از بیمار خواسته می شود که لباس راحتی بر تن داشته باشد یا حتی ممکن است لباس مخصوص تصویر برداری به اون دهند. سپس از بیمار خواسته می شود هیچ گونه وسیله فلزی با خود نداشته باشد ازجمله : دندان مصنوعی ، جواهرات ، عینک و… درمرحله بعد بیمار را به قسمت مخصوص تصویر برداری منتقل می کنند و از او میخواهند که روی تخت دراز بکشد. بیمار باید در طول مدت تصویر برداری هیچ حرکتی نداشته باشد چرا که ممکن است تصویر با افت کیفیت همراه شود. مدت زمانی که ممکن است انجام ازمایش سی تی اسکن به طول بیانجامد بین چند دقیقه تا نیم ساعت متغییر است که وابسته به عضوی است که قصد تصویر برداری از آن را دارید.
سی تی اسکن برای تشخیص چه بیماری هایی است ؟
سی تی اسکن در نشان دادن استخوان های بدن بسیار با دقت عمل کند درحالی که برای تصویر برداری از بافت های نرم بدن از ام ار ای استفاده می شود. اما در کل از سی تی اسکن برای تشخیص بیماری هایی نظیر
- سرطان
- بیماری های ریوی
- مشکلات قلبی
- بیماری هایی نظیر بزرگی یا کوچکی جمجمه
- مشکلات و صدمات استخوانی نظیر شکستگی
- بیماری های داخلی و خونریزی هایی که به دلیل حادثه ایجاد شده اند
- و… استفاده می شود.
ایا سی تی اسکن خطرناک است؟
این سوال همواره ذهن بیماران را برای استفاده از سی تی اسکن درگیر می کند. اما در واقعیت به دلیل وجود اشعه ایکس برای تصویربرداری می تواند آسیب هایی به بدن وارد کند. این آسیب ها ممکن است به DNA بیمار صدمه وارد کند و یا درنهایت منجر به سرطان شود. البته ریسک این احتمال بسیار پایین است و چیزی حدود 1 در 2000 است. ولی نکته ای که بیشتر از ان مهم است تاثیر تشعشعات است که همواره با فرد باقی می ماند و در طول زندگی با او همراه خواهد بود.
به همین دلیل برای کودکانی که در سن رشد هستند به دلیل اینکه تاثیرات این تشعاشعات می تواند مدت بیشتری با ان ها همراه باشد خطرناک می باشد. علاوه بر کودکان خانم های باردار نیز در معرض خطر خواهند بود که قبل از انجام سی تی اسکن باید حتما به پزشک اطلاع داد.
ام آر آی چیست؟
ام آر آی در واقع تصویر برداری از بدن به کمک امواج مغناطیسی می باشد.در این روش از امواج مغناطیسی بسیار قوی و امواج رادیویی برای ثبت تصاویر دقیق از بدن استفاده می شود. از زمان اختراع این روش تاکنون تغیییرات زیادی در دستگاه های ام آر آی ایجاد شده که به منظور ثبت تصاویر دقیق تر و جزئی تر می باشد.
ام آر آی چگونه کار می کند؟
در تصویر برداری به کمک دستگاه ام ار ای بر خلاف سی تی اسکن از اشعه های یونیزه کننده خطرناک استفاده نشده است. بلکه با ایجاد یک میدان مغناطیسی در اطراف بدن بیمار اقدام به ثبت تصاویر میکند. برای انجام عمل تصویر برداری لازم است بیمار برروی یک تخت دراز کشیده و داخل تونل دستگاه قرار گیرد. به کمک تصویر برداری ام ار ای محققان توانسته اند جزئیات دقیق اندام های درون بدن انسان را مشاهده و بررسی کنند.
مراحل انجام ام آر آی
برای انجام ام ار ای لازم است که بیمار لباس های خود را بیرون آورده و لباس های مخصوصی بر تن کند و همچنین نباید هیچ گونه وسیله فلزی با خود به همراه داشته باشد.
درصورتی که در بدن بیمار تجهیزات فلزی همچون پلاتین یا ضربان ساز یا غیره وجود داشته باشد بیمار نمی تواند از دستگاه ام ار ای استفاده کند.برای افرادی که امکان قرار گیری در فضای بسته برایشان مقدور نیست می توان از داروهای ارام بخش برای کنترل استرس انها استفاده کرد یا انها را به مراکز دارای Open-bore MRI منتقل نمود.
از انجایی که دستگاه ام ار ای دارای صدای زیادی می باشد هدفونی داخل گوش بیمار گذاشته می شود تا از صدای موجود بکاهد حتی در بعضی از مراکز درمانی موزیک ارامی نیز در هدفون پخش می شد تا استرس بیمار را کاهش داده و برای او ایجاد ارامش کند.
عوارض جانبی ام ار ای
عوارض ام ار ای به ندرت اتفاق می افتد که عمدتا برای رنگ به کار رفته در ماده حاجب می باشد که ممکن است باعث سوزش ، قرمزی یا درد شود. این عوارض اکثرا در افرادی ایجاد می شودکه دارای آلرژی هستند و برای افراد دیگر عارضه خطرناکی گزارش نشده است. درصورت مشاهده اتفاق غیر طبیعی بعد از انجام ام ار ای شدید حتما به تکنسین تصویر برداری اطلاع دهید.
ام آر آی برای تشخیص چه بیماری است ؟
از تصویر برداری ام ار ای برای تشخیص بیماری های نظیر
- ناهنجاری های مغزی ونخاع
- تومورها
- غربالگری سرطان سینه در بانوان
- مشکلات قلبی پیچیده
- بیماری های کبدی
- ارزیابی درد لگن
- ناهنجای های مشکوک در رحم بانوان
- و….
- استفاده می شوئد.
زمان انجام ام ار ای چقدر طول می کشد؟
در انجام ام ار ای بسته به عضوی که قرار است از ان تصویربرداری انجام شود متغییر خواهد بود.این بازه زمانی بین 20 الی 60 دقیقه متغییر بوده که از بیمار خواسته می شود در طول این زمان از حرکت کردن خودداری کند. بعد از انجام ام ار ای اگر تکنسین تصویربرداری تشخیص دهند که تصویر وضوح کافی را ندارد از بیمار خواسته می شود که عمل تصویر برداری را تکرار کند.
انواع مختلف دستگاه های ام ار ای
به طور کلی دو نوع دستگاه ام ار ای وجود دارد.
- در این نوع شدت میدان ناشی از مگنت دستگاه بین 1.5 و 3 تسلا می باشد. شکل ظاهری این دستگاه به گونه ای است که بیمار باید روی تخت دراز کشید و به درون تونل حرکت کند.
- در نوع دوم شدت دستگاه بین 0.1 تا 0.5 تسلا می باشد که برای انجام تصویر برداری نیاز نیست به دورن تونل قرار گیرد.طراحی این دستگاه شکل C می باشد و برای افرادی که نمی توانند در فضای بسته قرار گیرند و همچنین خانم های باردار استفاده می شود.
دیدگاه کاربران