عمل سزارین یکی از عمل‌های مهم و شاید سخت‌ترین عمل در پزشکی باشد که این روزها به روشی برای به دنیا آوردن نوزاد تبدیل شده است. شاید تصور کنید که خود را به‌طور کامل برای زایمان طبیعی آماده کرده‌اید ولی بد نیست احتمالات را نیز در نظر داشته باشید. در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد عمل سزارین بیشتر بدانید.
عمل سزارین یک روش به دنیا آوردن نوزاد از طریق برش‌های شکمی و رحمی است. ممکن است این روش از قبل برای مادر پیش‌بینی‌شده باشد و یا به صورت اورژانسی انجام شود. این عمل که معمولاً 25 تا 60 دقیقه طول می‌کشد و دوران نقاهتی به مراتب طولانی‌تر از زایمان طبیعی دارد نیاز به بستری شدن در بیمارستان به مدت حداقل یک یا دو روز دارد.
مانند هر عمل جراحی، عوارضی ازجمله عفونت، لخته شدن خون یا خونریزی بیش‌ازحد ممکن است پیش بیاید. بااین‌وجود، بیشتر عوارض جانبی در طی چند هفته جزئی هستند و برطرف می‌شوند.
فهرست مقالات
چه می‌شود که مجبور به سزارین می‌شویم
به‌طورمعمول عمل سزارین زمانی انجام می‌شود که زایمان طبیعی عوارض داشته باشد، یا دشوار باشد و یا مادر و کودک در معرض خطر باشند. گفتیم که این عمل می‌تواند در اوایل بارداری پیش‌بینی شود و یا به‌صورت اورژانسی در هنگام شروع دردهای زایمانی پیش بیاید.
دلایلی که معمولاً باعث عمل سزارین می‌شود:
- سر کودک از کانال زایمان بزرگ‌تر است
- جنین به‌صورت سروته در شکم قرار گرفته باشد (بریچ)
- عوارض بارداری
- مشکلت سلامتی مادر مانند فشار خون، بیماری قلبی
- ابتلا مادر به بیماری‌هایی مانند تبخال تناسلی که زایمان طبیعی کودک مبتلا می‌گردد
- زایمان سزارین قبلی
- مشکلات مربوط به جفت و یا کیسه آب و بند ناف
- کاهش اکسیژن‌رسانی به جنین
- روند کند و متوقف شده زایمان طبیعی
- قرار گرفتن شانه در مجاری زایمان (زایمان عرضی)
خطرات ناشی از عمل سزارین
هرچند که عمل سزارین به یک روش برای زایمان تبدیل شده تا روشی برای نجات جان مادر و کودک! ولی این عمل یک جراحی نسبتاً بزرگ است که ممکن است خطراتی را برای مادر و کودک به همراه داشته باشد. شاید زامان طبیعی از این حیث دارای خطرات کمتری نسبت سزارین باشد. خطرات ناشی از زایمان سزارین شامل موارد زیر است:
- خونریزی
- لخته شدن خون
- مشکلات تنفسی برای کودک، به‌ویژه اگر قبل از 39 هفته بارداری انجام شود
- خطرات افزایش‌یافته برای بارداری‌های آینده
- عفونت
- صدمه به کودک در حین عمل
- زمان بهبودی طولانی‌تر در مقایسه با زایمان طبیعی
- آسیب جراحی به اندام‌های دیگر
- چسبندگی، فتق و سایر عوارض جراحی شکم
بهتر است در اوایل بارداری خود با پزشک خود مشورت کنید و در مورد روش‌های مختلف تولد نوزاد صحبت کنید. پزشک شما همچنین می‌تواند تشخیص دهد که آیا شما یا کودک شما علائم و عوارضی را که نیاز به سزارین داشته باشد نشان می‌دهید یا خیر.
آماده‌سازی برای عمل سزارین
وقتی به همراه پزشک خود سزارین را به‌عنوان گزینه مناسب انتخاب کردید، پزشک دستوراتی را برای کاهش احتمال خطر و آسیب‌های ناشی از این عمل جراحی به شما می‌دهد؛ مانند هر بارداری معاینات قبل از عمل سزارین بسیار مهم است. این معاینات می‌تواند شامل آزمایش خون و سایر معاینات باشد تا سلامت شما ازنظر سزارین مشخص کند.
هرچند به‌ندرت ولی ممکن است لازم باشد در حین جراحی نیاز به دریافت خون داشته باشید که پزشک شما این مورد را بررسی کرده و برای آن آمادگی خواهد داشت.
ممکن است شما خود را برای یک زایمان طبیعی آماده کرده باشید ولی بد نیست که احتمالات را نیز در نظر داشته باشید. می‌توانید در این مورد مطالعه و تحقیق کرده و با پزشک خود مشورت کنید تا بدانید که چه عوامل و شرایطی ریسک سزارین را در مادر بیشتر می‌کند. بهتر است خود را برای سزارین اورژانسی هم آماده کنید و بدانید که چه اتفاقی قرار است در حین آن برای شما پیش بیاید.
ازآنجا در عمل سزارین با یک جراحی سنگین و بزرگ روبه‌رو هستید بهتر است تا از شخص دیگری برای انجام کارهای خود و همچنین نگه‌داری کودک خود تا چند روز بعد از تولد او کمک بگیرید.
نحوه انجام عمل سزارین
شاید این سؤال خیلی از مادران باردار باشد که در حین عمل چه اتفاقاتی برای خودشان و کودکشان پیش می‌آید. اولاً بهتر است بدانید که تا چند روز قبل از عمل می‌بایست به‌طور کامل استراحت کنید و از فعالیت‌های زیاد بپرهیزید؛ اما قبل از عمل:
قبل از شکم شما تمیز و ضدعفونی می‌شود و با وصل آنژیوکت آماده دریافت انواع مایعات و الکترولیت‌ها در داخل بدن خود می‌شوید. قبل از عمل برای دفع ادرار نیز به شما سوند وصل می‌شود تا مثانه حین عمل تخلیه شود.
معمولاً سه نوع بیهوشی و یا بی‌حسی در این عمل می‌تواند برای مادران تجویز و یا انتخاب شود:
بی‌حسی نخاعی
در این نوع بی‌حسی که یک ماده بی‌حس‌کننده به نخاع شما تزریق می‌گردد باعث می‌گردد تا از کمر به پایین شما بی‌حس شده و شما در حین عمل چیزی را حس نکنید.
اپیدورال
بی‌حسی اپیدورال که در هر دو نوع عمل سزارین و زایمان طبیعی برای مادران تجویز می‌گردد درواقع داروی بیهوشی به قسمت تحتانی طناب نخاعی شما تزریق می‌گردد.
بیهوشی عمومی
در این روش هم که از اسم آن پیداست به‌وسیله تزریق داروی بیهوشی در آنژیوکت که قبلاً در دست بیمار وصل شده است بیمار به‌طور کامل به خواب می‌رود.
پس‌ازاینکه شخص به‌طور کامل بی‌حس شد پزشک در ناحیه لگن برشی عمودی و یا افقی را ایجاد می‌کند. پس از برش شکم و همچنین برش رحم و رسیدن به جنین پزشک مایعات دهان و بینی جنین را پاک می‌کند و با گیره زدن و بریدن بند ناف جنین را خارج کرده و آن را به کادر اتاق عمل می‌سپارد.
در اینجا مسئولین اتاق عمل نوزاد را ازنظر تنفس کنترل می‌کنند. در قدم بعدی ممکن است شما رضایت‌نامه‌ای مبنی بر اینکه دیگر تمایل به داشتن فرزند ندارید را امضا کنید که با امضا آن پزشک هم‌زمان با عمل لوله شما را می‌بندد. در آخر کار هم پزشک با زدن بخیه‌های جذبی روی رحم و شکم، آن را بسته و عمل پایان می‌پذیرد.
پیگیری بعد از عمل سزارین
بعد از زایمان سزارین، شما و نوزادتان حدود یک تا سه روز در بیمارستان می‌مانید. بعد از عمل آنژیوکت شما خواهد ماند تا در صورت نیاز از طریق آن داروهای مورد نیاز را دریافت کنید. در دوران بعد از عمل پزشک شما را تشویق می‌کند که از خواب بیدار شده و راه بروید تا از لخته شدن خون و یبوست در شما جلوگیری کند. پرستاران و پزشک به شما می‌آموزند که چگونه کودک خود را شیر دهید.
پزشک بعد از عمل توصیه‌هایی را برای مراقبت در منزل به شما ارائه می‌دهد، اما به‌طورکلی باید:
- کارهای روزمره خود را کمتر نموده و استراحت بیشتری داشته باشید به‌خصوص در چند هفته اول
- برای محافظت از شکم خود وضعیت صحیحی را برای نشستن و خوابیدن انتخاب کنید
- مایعات زیادی بنوشید تا جایگزین مایعات ازدست‌رفته شده هنگام عمل سزارین شود
- به مدت 4 تا 6 هفته رابطه جنسی نداشته باشید
- در صورت لزوم و با تجویز پزشک داروهای ضد درد مصرف کنید
- ممکن است افسردگی پس از زایمان به سراغ شما بیاید که بهتر است برای تسکین علائم به پزشک مراجعه کنید
- برخی علائم مانند علائم زیر را می‌بایست با پزشک خود در میان بگذارید:
- درد پستان همراه با تب
- ترشحات واژن و خونریزی با لخته‌های بزرگ
- درد هنگام ادرار کردن
- علائم عفونت – به‌عنوان‌مثال، تب بیش از 100 درجه فارنهایت، قرمزی، تورم یا ترشح از برش عمل
نکات مهم برای بهبودی سریع بعد از عمل سزارین
رعایت نکات زیر جهت رسیدن به بهبودی سریع و گذراندن دوره نقاهت ضروری می باشد:
استراحت کافی داشته باشید
عمل سزارین عمل بزرگی است بنابراین لازم است از انجام فعالیت‌های سنگین در روزهای بعد از عمل اجتناب کنید. حداقل می‌بایست تا 6 هفته به بدن خود استراحت دهید تا بهبودی کامل حاصل شود. بهتر است ساعات استراحت خود را با کودک خود تنظیم کنید تا زمانی که او خواب است شما نیز بخوابید. یا برای کارهای او از یک نفر کمک بگیرید.
بدن خود را محافظت کنید
بهتر است هر چیزی که نیاز دارید اعم از خوراکی و لباس و… را در نزدیک خود نگه دارید تا از فعالیت بیهوده خودداری کنید. هیچ‌چیز سنگینی غیر کودک خود را بلند نکنید. هنگام سرفه و یا عطسه بهتر است که دست خود را روی شکم خود گذاشته و از بخیه‌های خود در برابر فشار وارده حفاظت کنید. همان‌طور که به‌سلامتی جسم خود اهمیت می‌دهید به‌سلامتی روحی خود نیز اهمیت دهید.
تغذیه خود را نادیده نگیرید
تغذیه در زمان بعد از بارداری و زایمان مانند زمان بارداری می‌تواند حیاتی باشد. اگر به کودک خود شیر می‌دهید که لازم است تغذیه مناسب داشته باشید چراکه شما منبع تغذیه کودک خود نیز هستید. تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف سبزیجات در هنگام شیردهی شیر را طعم دار کرده که باعث لذت نوزاد می‌گردد. همچنین خوردن مقدار زیادی مایعات علاوه بر زیاد نمودن شیر از ابتلا مادر به یبوست نیز می‌کاهد.
آنچه از پیش روی شما گذشت
در این مقاله در مورد عمل سزارین به‌عنوان روشی برای به دنیا آوردن نوزاد صحبت کردیم. این عمل جراحی مانند هر عمل جراحی دیگری دارای مزایا و معایب مربوط به خود است. این عمل که درواقع بیشتر به خاطر نجات جان مادر و کودک و در شرایط اضطراری انجام می‌شود صبر و تحمل مادر و اطرافیان را می‌طلبد چراکه دوره نقاهت طولانی‌تری نسبت به زایمان طبیعی دارد.
منابع : healthline parents
دیدگاه کاربران