درباره ویتامین A بیشتر بدانیم، منابع و تاثیر آن در بدن

ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که به طور طبیعی در بسیاری از غذاها وجود دارد. این ویتامین برای بینایی طبیعی ، سیستم ایمنی بدن و تولید مثل مهم است. همچنین به قلب ، ریه ها ، کلیه ها و سایر اندام ها کمک می کند تا به درستی کار کنند. ویتامین A همچنین دارای خواص آنتی اکسیدانی است. آنتی اکسیدان ها موادی هستند که از سلولهای بدن در برابر تأثیر رادیکال های آزاد (مولکول هایی که هنگام تجزیه غذا در بدن و یا قرار گرفتن در معرض دود و تشعشعات، تولید می شوند و ممکن است در بیماری های قلبی ، سرطان و سایر بیماری ها نقش داشته باشند) محافظت می کنند.

دو نوع مختلف  از این ویتامین وجود دارد. نوع اول ، ویتامین A از قبل ساخته شده، در گوشت ، مرغ ، ماهی و لبنیات یافت می شود. نوع دوم ، پروویتامین A ، در میوه ها ، سبزیجات و سایر محصولات گیاهی یافت می شود. بیشترین نوع رایج از پروویتامین A که در مواد غذایی و مکمل های غذایی وجود دارد بتاکاروتن نام دارد.

ویتامین A

فواید ویتامین A برای بدن

  1. حفظ بینایی به خصوص در شب

این ویتامین برای حفظ بینایی ضروری است. این ویتامین برای تبدیل نور برخورد کرده با چشم به سیگنال الکتریکی قابل ارسال به مغز، مورد نیاز است. در حقیقت، یکی از اولین علائم کمبود ویتامین آ می تواند شب کوری باشد. زیرا این ویتامین یکی از اجزای اصلی رنگدانه رودوپسین(رنگدانه دیدن در نور کم) است. رودوپسین در شبکیه چشم یافت می شود و به نور بسیار حساس است. همچنین خوردن مقادیر کافی از بتاکاروتن از کاهش بینایی که با افزایش سن مشاهده می شود جلوگیری می کند.

  1. ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان ها را کاهش دهد

سرطان زمانی اتفاق می افتد که سلولهای غیرطبیعی بدن به روشی کنترل نشده شروع به رشد یا تقسیم می کنند. از آنجا که ویتامین آ نقش مهمی در رشد و تکامل سلول ها دارد، تأثیر آن بر کاهش خطر سرطان و نقش آن در پیشگیری از سرطان مورد توجه دانشمندان است. مصرف مقادیر بالای ویتامین A به صورت بتاکاروتن با کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان از جمله سرطان دهانه رحم، ریه و مثانه ارتباط دارد.

  1. تقویت و حفظ سیستم ایمنی سالم

ویتامین آ در حفظ سیستم ایمنی بدن نقشی حیاتی دارد. این ویتامین در تولید و عملکرد گلبول های سفید خون نقش دارد، که به جذب و پاکسازی باکتری ها و سایر عوامل بیماری زا از جریان خون کمک می کند. این بدان معنی است که کمبود ویتامین A می تواند حساسیت بدن را نسبت به عفونت افزایش دهد و در صورت بیماری بهبودی را به تأخیر بیندازد. در کشورهایی که عفونت هایی مانند سرخک و مالاریا شایع است ، ثابت شده است که اصلاح کمبود ویتامین آ در کودکان خطر مرگ ناشی از این بیماری ها را کاهش می دهد.

  1. خطر آکنه را کاهش می دهد

آکنه یک بیماری مزمن و التهابی پوستی است. افراد مبتلا به این بیماری دچار لکه های دردناک و جوش های سرسیاه می شوند که معمولاً در صورت، قفسه سینه و کمر دیده می شوند. این جوش ها در صورت گرفتگی غدد چربی پوست ایجاد می شوند.  اگرچه آکنه ها  از نظر جسمی بی خطر هستند، اما ممکن است بر سلامت روان افراد تأثیر جدی بگذارد و منجر به کاهش اعتماد به نفس، اضطراب و افسردگی شود. نقش دقیق ویتامین A در ایجاد و درمان آکنه هنوز مشخص نیست اماگفته شده است که کمبود ویتامین آ ممکن است خطر ابتلا به آکنه را افزایش دهد، زیرا باعث تولید بیش از حد پروتئین کراتین در فولیکول های مو شده و درنتیجه غدد چربی مسدود شوند و آکنه ایجاد کنند.

  1. تولید مثل سالم و رشدطبیعی جنین را تقویت می کند

ویتامین A برای حفظ سیستم تولید مثل سالم در زنان و مردان و همچنین اطمینان از رشد و نمو طبیعی جنین در دوران بارداری ضروری است. بررسی اهمیت ویتامین آ در تولید مثل مردان نشان داده است که کمبود این ویتامین رشد سلولهای اسپرم را مختل کرده و باعث ناباروری می شود. همچنین مطالعات نشان داده که کمبود ویتامین A در زنان می تواند با کاهش کیفیت تخمک و تأثیر بر کاشت تخمک در رحم، روی تولید مثل تأثیر بگذارد.

در زنان باردار ، ویتامین آ همچنین در رشد و تکامل بسیاری از اندام ها و ساختارهای اصلی جنین از جمله اسکلت ، سیستم عصبی ، قلب ، کلیه ها ، چشم ها ، ریه ها و لوزالمعده نقش دارد. البته مصرف بیش از حد ویتامین A نیز می تواند منجر به نقایص مادرزادی شود.

فواید ویتامین A

بدن ما چه مقدار ویتامین A نیاز دارد؟

میزان ویتامین A مورد نیاز هر فرد به سن و جنسیت بستگی دارد. میانگین مقادیر توصیه شده روزانه در جدول زیر برحسب میکروگرم بیان شده است:

سن و جنسیتمقدار توصیه شده ویتامین A بر حسب میکروگرم
تولد تا 6 ماهگی400
نوزادان 7 تا 12 ماه500
کودکان 1 تا 3 سال300
کودکان 4 تا 8 سال400
کودکان 9 تا 13 سال600
پسران 14 تا 18 سال900
دختران 14 تا 18 سال700
مردان بالغ900
زنان بالغ700
زنان باردار750
زنان شیرده1300

منابع تامین ویتامین A

منابع غذایی

 بهترین منبع تامین ویتامین A مواد غذایی گیاهی و حیوانی هستند مواد غذایی غنی این ویتامین شامل موارد زیر می باشد:

  • پنیر
  • تخم مرغ
  • ماهی
  • جگر گاو
  • شیر و ماست
  • اسفناج
  • هویج خام
  • آب گوجه فرنگی
  • سیب زمینی شیرین
  • مغز پسته
  • طالبی

مکمل های غذایی

ویتامین A در مولتی ویتامین ها و به عنوان یک مکمل مستقل، غالباً به صورت رتینیل استات یا رتینیل پالمیتات در دسترس است . بخشی از ویتامین آ در برخی مکمل ها به شکل بتا کاروتن است . برچسب های مکمل معمولاً درصد هر نوع ویتامین را نشان می دهند. مکمل های مولتی ویتامین معمولاً حاوی 750-3000 میکروگرم ویتامین آ هستند که اغلب به شکل رتینول و بتاکاروتن است.

حدود 28٪ – 37٪ از مردم جهان از مکمل های حاوی ویتامین A استفاده می کنند. افراد مسن 71 سال به بالا و کودکان زیر 9 سال بیشتر از سایر گروه های سنی مکمل های حاوی ویتامین آ مصرف می کنند.

خطرات سلامتی ناشی از مصرف بیش از حد ویتامین A

از آنجا که ویتامین A محلول در چربی است ، بدن مقادیر اضافی را در درجه اول در کبد ذخیره می کند. بیش از حد ویتامین آ از قبل ساخته شده می تواند سمیت قابل توجهی داشته باشد. اما مقادیر زیاد بتاکاروتن و سایر کاروتنوئیدهای پروویتامین آ با عوارض عمده ای همراه نیستند.

عوارض جانبی

مصرف بیش از حد ویتامین آ می تواند مضر باشد و عوارض زیر را در پی داشته باشد:

مصرف بیش از 10000 میکروگرم در روز مکمل خوراکی ویتامین A در طولانی مدت می تواند باعث:

  • سست شدن استخوان
  • آسیب کبدی
  • سردرد
  • اسهال
  • حالت تهوع
  • سوزش پوست
  • درد در مفاصل و استخوان
  • نقائص مادرزادی

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید قبل از مصرف ویتامین A  حتما با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تعاملات احتمالی شامل موارد زیر است:

  • داروهای ضد انعقاد خون: استفاده خوراکی از مکمل های ویتامین A هنگام مصرف این داروها که برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می شود، ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.
  • بکساروتن: مصرف مکمل های ویتامین آ هنگام استفاده از این داروی موضعی سرطان، خطر عوارض جانبی دارو مانند خارش و خشکی پوست را افزایش می دهد.
  • داروهای هپاتوتوکسیک: مصرف مقادیر زیاد مکمل های ویتامین A می تواند باعث آسیب کبدی شود. ترکیب دوزهای بالای مکمل های ویتامین آ با داروهای دیگری که می توانند به کبد آسیب برسانند می تواند خطر ابتلا به بیماری کبد را افزایش دهد.
  • داروی اورلیستات: این داروی کاهش وزن می تواند باعث کاهش جذب منابع غذایی ویتامین A شود. پزشک ممکن است به شما پیشنهاد دهد هنگام مصرف این دارو از یک مولتی ویتامین همراه با ویتامین A و بتاکاروتن استفاده کنید.
  • رتینوئیدها: همزمان از مکمل های ویتامین آ و این داروها استفاده نکنید. این کار می تواند خطر ابتلا به افزایش بیش از حد ویتامین آ خون را افزایش دهد.
Stethoscope

معرفی پزشکان و کلینیک ها

دیدگاه کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *