گاهی اوقات بر روی بدن کودک جوش‌های قرمز رنگ کوچکی دیده می‌شود که مادران را کمی نگران می‌کند. این جوشها به دلیل گرمای بیش از اندازه ایجاد می‌شوند که به آن عرق سوز شدن نوزاد گفته می‌شود. عرق سوز شدن نوزاد در سنین مختلف کودک رخ می‌دهد، اما در نوزادان بیشتر دیده می‌شود. در ادامه در مورد عرق سوز شدن نوزاد ، دلایل، علائم و راه‌های درمان خانگی آن صحبت می‌کنیم. اگر در خانه خود یک کودک دارید، ادامه مطلب را دنبال نمایید.
فهرست مقالات
عرق‌سوز چیست ؟
عرق سوز شدن نه تنها در نوزادان بلکه گاهی اوقات در افراد بالغ نیز دیده می‌شود. در این حالت منافذ عرق بسته شده و عرق ایجاد شده از گرمای زیاد، نمی‌تواند خود را به سطح پوست برساند. در نتیجه در زیر پوست باقی مانده و باعث ایجاد جوش‌های ریزی در کنار هم می‌شود. منطقه عرق‌سوز شده به خودی خود چند ساعت یا نهایتا چند روز بعد بهبود می‌یابد و پوست به حالت اولیه برمی‌گردد.
این اتفاق در کودکان نیز به همین شکل رخ می‌دهد. غده‌های عرق در نوزادان رشد کافی را نداشته و به بلوغ نرسیده‌اند. از این رو، زمانی که نوزاد عرق می‌کند، این غده‌ها نمی‌توانند عرق‌های تولید شده را دفع کنند. در نتیجه در زیر پوست باقی مانده و به صورت جوش‌های ریز خود را نشان می‌دهند. عرق سوز شدن نوزاد بیشتر بر روی سینه نوزاد، باسن، شکم، گردن و جاهایی که با لباس پوشانده می‌شود، دیده می‌شود که علت آن گرمای بیش از اندازه است. این گرما ممکن است در اثر دمای بالای هوا باشد یا به دلیل تب ایجاد شود. گاهی اوقات نیز مادران برای حفظ کودکانشان از سرما، لباس زیادی به تن آن‌ها می‌کنند که نتیجه آن گرمای زیاد بدن و عرق سوز شدن نوزاد است.
نشانه‌ها و علائم عرق سوز شدن نوزاد
همان‌طور که در بالا عنوان شد، عرق‌سوز شدن به صورت جوش‌های بسیار ریز بر روی بدن خود را نشان می‌دهد که التهاب و قرمزی پوست را نیز به دنبال دارد. این جوشها معمولا با سوزش یا خارش همراه بوده و باعث ناراحتی کودک می‌گردد. اگر احساس کردید کودکتان بی‌تاب است و به درستی نمی‌خوابد، ممکن است دچار این مشکل شده باشد که با بررسی بدن کودک می‌توانید به آن پی ببرید. این جوش‌های ریز که گاهی اوقات به صورت تاول‌های کوچک نیز دیده می‌شوند، معمولا در قسمت‌های چین‌دار بدن کودک مانند آرنج، کشاله‌های ران، زیر بغل، گردن و … خود را نشان می‌دهند.
عرق‌سوز شدن، که در اصطلاح علمی به آن میلیاریا گفته می‌شود، بر اساس عمق مجاری غدد عرقی که مسدود شده است به 4 نوع تقسیم می‌شود که هرکدام از آن‌ها علائم و نشانه‌های خود را دارند. انواع عرق‌سوز شدن عبارتند از:
میلیاریا کریستالینا: خفیف‌ترین نوع عرق‌سوز شدن که تنها مجاری لایه سطحی پوست را مسدود می‌کند. در این حالت خارش و قرمزی چندانی دیده نمی‌شود.
میلیاریا روبرا: نوع دیگری از عرق‌سوز شدن است که لایه‌های عمیق‌تر پوست را تحت تاثیر قرار داده و تاول‌هایی را بر روی پوست ایجاد می‌کند. میلیاریا روبرا بیشتر در زیر بغل، زیر سینه و هرجایی از بدن که پوست روی هم قرار می‌گیرند، ایجاد می‌شود. این نوع میلیاریا همراه با خارش و سوزش است.
میلیاریا پوسچولوسا: اگر تاول‌های ناشی از میلیاریا روبرا، ملتهب شده و چرکی شود، به آن میلیاریا پوسچولوسا گفته می‌شود.
میلیاریا پروفوندا: نوع دیگری از عرق‌سوز شدن است که کمتر از سایر موارد رخ می‌دهد. در این جا غدد عرق بر لایه میانی پوست تاثیر گذاشته و به صورت دانه‌هایی برجسته بر روی سطح پوست دیده می‌شود.
درمان های خانگی برای عرق سوز شدن نوزاد
زمانی که با نشانه‌های عرق‌سوز شدن بر روی بدن کودک مواجه شدید، نگران نباشید. با راهکارهایی بسیار ساده می‌تواند بدن کودک را خنک کرده و جوش‌های ایجادشده را التیام بخشید. کارهایی که باید در این زمان انجام دهید عبارتند از:
- لباس‌های کودک را در آورید و او را در مکانی خنک قرار دهید. اگر در آفتاب هستید، سایه‌ای ایجاد کرده و کودک را در زیر سایه‌بان بگذارید.
- دستتان را با آب سرد خیس کنید و بدن کودک را به آرامی ماساژ دهید. با این کار عرق‌های روی پوست و چربی‌ها تمیز شده و بدن کودک زودتر خنک می‌شود.
- برای خنک کردن سریع‌تر بدن می‌توانید لباس کودک را مرطوب کرده و به او بپوشانید تا دمای بدن کودک کاهش یابد.
- دقت داشته باشید که به هیچ عنوان بدون تجویز پزشک از پمادها یا انواع کرم بر روی جوش‌های عرق‌سوز استفاده نکنید.
- همیشه لباس‌های نازک و گشاد به کودک بپوشانید. جوش‌های عرق‌سوز معمولا در نقاطی که لباس به بدن کودک می‌چسبد، بیشتر دیده می‌شوند. بنابراین، از پوشیدن لباس‌های چسبان به کودک خودداری کنید و اگر امکان دارد او را در خانه برهنه نگه دارید.
- پس از استحمام، بدن کودک را با حوله خشک نکنید. اجازه دهید رطوبت بدن کودک در جریان هوا خشک شود.
- همیشه پوست کودک خود را خشک نگه دارید و اجازه ندهید عرق روی بدن او بماند.
- ناخن‌های کودک خود را همیشه کوتاه نگه دارید. در این صورت اگر جوشها شروع به خارش کردند، کودک نمی‌تواند به خود آسیبی برساند. برای احتیاط بیشتر می‌تواند در هنگام خواب دستان کودک خود را در یک دستکش نخی قرار دهید.
در صورتی که عرق‌سوز شدن نوزاد از نوع ملایم آن بوده یا در مراحل ابتدایی خود باشد، با خنک کردن بدن نوزاد بهبود می‌یابد. اگر عرق‌سوز شدت بیشتری داشته یا چند روزی متوالی ادامه داشته باشد، می‌توان از پمادها و محلول‌های برای بهبود سریع‌تر جوشها و برطرف کردن ناراحتی کودک استفاده کرد که البته باید بر اساس تجویز پزشک باشد. در این موارد معمولا از محلول کالامین برای تسکین خارش و لانولین بدون آب برای جلوگیری از انسداد مجاری عرق استفاده می‌شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
جوش‌های ریز عرق‌سوز در حالت طبیعی پس از چند ساعت بهبود می‌یابند و مشکلی را برای کودک ایجاد نمی‌کنند. اما ممکن است شما دیر متوجه عرق‌سوز شدن نوزاد شده باشید که در این صورت بدن کودک در اثر تماس با لباس یا حتی خاراندن، تحریک شده و جوشها را عفونی می‌کند. اگر علائم عفونی شدن را در کودک خود دیدید، سریعا به پزشک مراجعه نمایید. این علائم عبارتند از:
- بی قراری بیش از حد و غیر عادی که در اثر ناراحتی و درد ایجاد می‌شود.
- قرمزی و تورم که بیش از حد نرمال باشد.
- رگه‌های قرمز که به دلیل گسترش ناحیه آسیب‌دیده ایجاد می‌شود.
- ترشح چرک از جوش‌های ایجادشده
- تورم غدد لنفاوی که در کشاله ران یا زیر بغل دیده می‌شود.
- تب بالای 38 درجه و لرزهایی که دلیل خاصی برای آن وجود ندارد.
راه های پیشگیری از عرق سوز شدن نوزاد
- نوع تغذیه کودک در هیدراته نگه داشتن بدن او بسیار مهم است. نوزاد باید با شیر مادر یا در سنین بالاتر با غذاهای مناسب تغذیه شود. بنابراین، به نوع تغذیه کودک توجه داشته باشید.
- در روزهای گرم و آفتابی از خانه خارج نشوید و کودک را در منزل و در هوایی مطبوع و خنک نگه دارید.
- اگر از منزل خارج می‌شوید، کودک را در جایی قرار دهید که هوای تازه جریان داشته باشد و در زیر یک سایه‌بان قرار گیرد.
- در فصل تابستان و روزهای گرم سال، از لباس‌های خنک، راحت و سبک برای کودک خود استفاده کنید. پارچه‌ها را از جنسی انتخاب نمایید که دارای الیاف طبیعی باشند تا عرق را از روی بدن کودک جمع کنند. از پوشیدن لباس با الیاف مصنوعی یا پوشک‌هایی که دارای پوشش پلاستیکی هستند، خودداری کنید.
- برخی از نقاط بدن مانند گردن، فک، چروک‌های پوستی و … رطوبت بالاتری دارند. به این نقاط توجه بیشتری داشته باشید و سعی کنید این مناطق را خشک نگه دارید.
- درجه حرارت بدن کودک را به طور مرتب کنترل کنید و مطمئن شوید که کودک احساس گرما ندارد. برای کنترل می‌توانید پوست بدن او را لمس کنید. اگر پوست مرطوب و گرم بود، کودک را در مقابل پنکه قرار داده و بدن او را خنک کنید. البته توجه داشته باشید که باد مستقیما به بدن کودک نخورد.
- استفاده از پودر بچه باعث بستن منافذ پوستی شده و درجه حرارت پوست را بالاتر می‌برد. از این پودرها به هیچ عنوان استفاده نکنید.
- در صورتی که هوای منزل گرم است، حتما از یک دستگاه خنک‌کننده در اتاق کودک استفاده نمایید و فضا را طوری طراحی کنید که باد ملایمی به بدن کودک بخورد. دقت داشته باشید که تهویه هوا نباید به اندازه‌ای باشد که کودک احساس سرما کند.
- در فصل‌های گرم سال کودک را به طور مرتب حمام کنید و پس از آن نیز بدن کودک را به آرامی خشک نمایید.
- از مصرف کرم و پمادهایی که حاوی وازلین یا روغن‌های معدنی هستند، خودداری کنید. این کرم‌ها باعث بسته شدن منافذ پوستی می‌شوند.
- بسیاری از مادران، خصوصا در فصل زمستان، لباس‌های زیادی را به نوزادشان می‌پوشانند و فکر می‌کنند با این کار مانع از سرما خوردن او می‌شوند. دقت داشته باشید که لباس‌های نوزاد در هر فصلی باید یک لایه از لباس‌های افراد بالغ بیشتر باشد. یعنی به همان اندازه که خودتان لباس می‌پوشید، با یک لایه اضافه‌تر به نوزاد خود بپوشایند. کودکان بالای یک سال نیز باید به اندازه یک انسان بالغ لباس بپوشند.
دیدگاه کاربران