از دست دادن حس چشایی می‌تواند به از دست دادن جزئی یا کامل این حس منجر شود. عوامل بسیاری وجود دارد که منجر به از دست دادن چشایی می‌شوند، از جمله داروهای جدید، مشکلات دندانی، سرماخوردگی یا آنفولانزا و ویروس کرونا. طعم، به عنوان منبع مهمی است که به افراد اجازه می‌دهد تا مواد غذایی مغذی را شناسایی کرده و از طعم آن لذت ببرند. چشایی یک حس پیچیده است که اندام‌ها و بافت‌ها مانند زبان، سقف دهان، گلو و بینی را درگیر میکند. به همین دلیل است که بو می‌تواند بر طعم تأثیر بگذارد. آئوزی، یک اصطلاح پزشکی برای از دست دادن کامل چشایی است. آنوسمی، یک اصطلاح پزشکی برای از دست دادن بویایی است.
از دست دادن یا تغییر در چشایی می‌تواند به دلیل بسیاری از شرایط مختلف، مانند مواردی که بر اندام‌های چشایی، سیستم عصبی یا عفونت تأثیر می‌گذارد، رخ دهد. برخی از این مسائل بی ضرر هستند، در حالی که برخی دیگر نیاز به تشخیص پزشک دارند. نوع درمان به علت زمینهای بستگی دارد. در این مقاله در مورد دلایلی که یک فرد حس چشایی خود را از دست می‌دهد، نحوه تشخیص آن و درمان صحبت کرده‌ایم.
فهرست مقالات
علت اختلال چشایی
شایع‌ترین اختلال چشایی، ادراک طعم فانتوم است. فرد مبتلا به این اختلال طعم قوی و طولانی مدتی در دهان خود خواهد داشت، حتی زمانی که دهان خالی باشد. طعم آن اغلب ناخوشایند است و می‌تواند بر طعم سایر غذاها در حین خوردن غذا غلبه کند. این طعم همراه با احساس سوزش مداوم در دهان فرد ایجاد می‌شود. سه نوع ادراک طعم فانتوم وجود دارد:
آگوزیا
از دست دادن کامل حس چشایی ageusia نامیده می‌شود که می‌تواند باعث شود فرد نتواند هیچ طعمی را تشخیص دهد. یک مطالعه که در سال 2016 انحام شد. تخمین زد که تنها 3 درصد از افرادی که حس چشایی را از دست می‌دهند، افراد مسن و پیر هستند.
دیسگوزی
دیسگوزیا باعث ایجاد مزه پایدار در دهان می‌شود که می‌تواند مزه‌های دیگر را بپوشاند و طعم همه غذاها را یکسان کند. افراد مبتلا به دیسگوزی اغلب می‌گویند که طعم آن ویژگی‌های خاصی دارد و آن را به شرح زیر توصیف می‌کنند:
- فاسد
- ترش
- شور
- فلزی
- هیپوژئوزیا
Hypogeusia اصطلاحی برای از دست دادن جزئی یک نوع چشایی است. فرد مبتلا به هیپوژئوزی نمی‌توانند یکی از مزه‌های اصلی، تلخی، ترشی، شوری و شیرینی را تشخیص دهند:
چه عواملی باعث از دست دادن حس چشایی می‌شود؟
علل احتمالی اختلالات چشایی و از دست دادن چشایی می‌تواند شامل؛
- عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی
- کووید -19
- عفونت‌های سینوسی
- عفونت‌های گوش میانی
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و مشکلات دندانی مانند التهاب لثه
- قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی مانند حشره کش‌ها
- جراحی‌های دهان، گلو، بینی یا گوش
- جراحت سر
- پرتودرمانی
علل اختلالات بویایی شامل؛
- کهولت سن
- سیگار کشیدن
- رشد تومور در حفره‌های بینی
- شرایطی که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد، مانند بیماری آلزایمر یا بیماری پارکینسون
- COVID-19
برخی از داروها نیز می‌توانند بر توانایی چشایی فرد تأثیر بگذارند. این داروها شامل؛
- آنتی بیوتیک‌ها
- آنتی هیستامین‌ها
- داروهای شیمی درمانی
- مهارکننده‌های پمپ پروتون
- مهار کننده‌های پروتئین کیناز
اختلالات چشایی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
متخصصانی به نام متخصص گوش و حلق و بینی می‌توانند اختلالات بویایی و چشایی را تشخیص داده و درمان کنند. این پزشکان متخصص در اختلالاتی هستند که بر گوش، بینی و گلو و شرایط مربوط به سر و گردن تأثیر می‌گذارند. پزشک ابتدا به دنبال رشد تومور در دهان یا بینی است. سپس تنفس فرد را بررسی میکند و سایر علائم عفونت را جستجو میکند. آنها همچنین تاریخچه پزشکی فرد را بررسی می‌کنند و در مورد هرگونه استفاده از دارو و قرار گرفتن در معرض احتمالی مواد شیمیایی سمی سؤال می‌کنند. پزشک همچنین دهان و دندان‌های فرد را برای بررسی علائم بیماری و التهاب معاینه میکند.
برای کمک به تشخیص از دست دادن چشایی، پزشک مواد شیمیایی خاصی را مستقیماً روی زبان فرد می‌مالد یا آنها را به محلولی اضافه میکند که فرد آن را در دهان خود بچرخاند. پاسخ فرد به این مواد شیمیایی به شناسایی علت کمک میکند. تشخیص نوع از دست دادن حسی که فرد تجربه میکند و بیماری زمینهای زمان‌بر است، اما تشخیص صحیح گام مهمی در جهت درمان مناسب است.
از دست دادن حس چشایی چگونه درمان می‌شود؟!
شرایط زمینهای که باعث از دست دادن حس چشایی می‌شود، گزینه‌های درمانی را تعیین میکند. در موارد ساده، مانند موارد ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا، پزشکان معمولا صبر می‌کنند تا عفونت فروکش کند. در اکثر افراد، حس چشایی آنها باید پس از برطرف شدن بیماری بازگردد. با این حال، شواهد نشان می‌دهد که مشکلات بویایی و چشایی می‌تواند به دنبال عفونت SARS-CoV-2 ادامه یابد. به ویژه در موارد کووید طولانی مدت است.
در حالی که تحقیقات هنوز مشخص نیست، اگر فردی پس از عفونت ویروسی دچار اختلال عملکرد بویایی پس از ویروسی شود یا مشکلات بویایی و چشایی را پس از عفونت ویروسی تجربه کند، پزشک احتمالا استفاده از آموزش بویایی و کورتیکواستروئیدهای موضعی را در نظر می‌گیرد. برای کسانی که عفونت‌های باکتریایی دارند، مانند عفونت سینوس یا گوش میانی، پزشکان آنتی بیوتیک را توصیه می‌کنند. درمان مسائل جدی‌تر، مانند اختلالات سیستم عصبی یا آسیب‌های سر، به یک برنامه درمانی فردی نیاز دارد.
درمان‌های خانگی
در بسیاری از موارد، فرد می‌تواند اقدامات کوچکی را در خانه انجام دهد تا به بهبود حس چشایی خود کمک کند، از جمله: ترک سیگار، رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه دارویی روزانه. استفاده از آنتی هیستامین‌ها یا بخارسازهای بدون نسخه برای کاهش التهاب در بینی.
چگونه از اختلالات چشایی جلوگیری کنیم؟
همیشه نمی‌توان از کاهش چشایی جلوگیری کرد. برخی از مواردی که باعث از دست دادن چشایی می‌شوند، نتیجه بیماری زمینهای است که نیاز به درمان پزشکی دارد. با این حال، افراد می‌توانند با استفاده از نکات زیر، خطر ناشی از عفونت‌ها را کاهش دهند:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و حفظ آب بدن
- تمرین روش خوب شستشوی دهان
- پوشاندن صورت در اماکن عمومی
- مدیریت استرس
خلاصه
Ageusia اصطلاح پزشکی برای از دست دادن کامل چشایی است. از دست دادن جزئی یا کامل حس چشایی می‌تواند به دلایل زیادی مانند مشکلات در دهان یا بینی رخ دهد. در بسیاری از موارد، علت موقتی است، مانند عفونتی که مجرای بینی را ملتهب میکند. درمان بیماری زمینهای باید علائم را از بین ببرد. برخی از علل زمینهای، مانند قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، بیماری آلزایمر و افزایش سن نیز می‌تواند باعث از دست دادن دائمی چشایی شوند. همکاری نزدیک با پزشک برای شناسایی و درمان مشکل اساسی برای فرد ضروری است.
دیدگاه کاربران