اگر اهل انجام تمرین‌های یوگا باشید، احتمالاً برخی از فواید آن را به وضوح تجربه کرده‌اید. یوگا می‌تواند فواید بی‌شماری برای جسم و روح افراد داشته باشد؛ از افزایش قدرت بدنی گرفته تا بهبود سلامت قلب. همچنین جالب است بدانید که بسیاری از فواید این ورزش لحاظ علمی اثبات شده‌اند. برای آشنایی با مزایای این ورزش دوست داشتنی کافی است در ادامه این مقاله از مجله زیبا بمان با ما همراه باشید.
فواید یوگا چیست؟
همانطور که گفتیم، یوگا فواید جسمی و روحی بی‌نظیری دارد و همه افراد می‌توانند از این فواید بهره‌مند شوند؛ چرا که یوگا محدودیت سنی و جنسیتی ندارد. مهم‌ترین فوایدی که این ورزش برای انسان به همراه دارد عبارت‌اند از:
1- بهبود انعطاف پذیری بدن
بهبود انعطاف پذیری بدن یکی از اولین و بارزترین مزایای یوگا است. قطعاً در جلسات اولی که یوگا را شروع می‌کنید قادر به انجام تمرین‌ها و پوزیشن‌های دشوار نخواهید بود؛ اما اگر یوگا را به طور مرتب ادامه دهید خواهید دید که کم کم انعطاف عضلاتتان بیشتر شده و می‌توانید تمرین‌ها و پوزیشن‌های ظاهراً غیرممکن را به راحتی انجام دهید.
همچنین احتمالاً متوجه خواهید شد که برخی از دردهای بدنی‌تان از بین رفته‌اند؛ چرا که افزایش انعطاف پذیری عضلات و رباط‌ها می‌تواند مقداری از فشار اضافه روی گردن، زانو و کمر را برطرف کند. به عنوان مثال، خشک و سفت بودن ماهیچه همسترینگ می‌تواند از صاف شدن دقیق کمر جلوگیری کند و باعث کمردرد شود. از آنجایی که یوگا ماهیچه‌ها را منعطف و نرم می‌کند، بسیاری از دردهای جسمی و ناهنجاری‌های بدن برطرف خواهد شد.
2- افزایش قدرت عضلات
داشتن عضلات قوی نه تنها ظاهر بدن را زیباتر می‌کند، بلکه از ما در برابر مشکلاتی مانند آرتروز و کمر درد نیز محافظت می‌کند. بعلاوه، داشتن عضلات قوی باعث می‌شود تا افراد با افزایش سن دچار از کار افتادگی جسمی و ضعف عضلانی نشوند.
مزیتی که یوگا نسبت به ورزش بدنسازی دارد این است که به طور همزمان قدرت و انعطاف عضلات را افزایش می‌دهد. در حالی که بدنسازی و وزنه زدن ممکن است انعطاف عضلات را کاهش دهد و در عوض، آن‌ها را قوی‌تر کند. پس اگر قصد دارید بدن خود را عضلانی و خوش‌فرم کنید، می‌توانید از ورزش یوگا نیز کمک بگیرید.
3- اصلاح حالت بدن
سر انسان مانند یک توپ بولینگ بزرگ، گرد و سنگین است. اگر وزن سر به شکل صاف و درست روی ستون فقرات توزیع شود، فشار کمتری به عضلات گردن و کمر وارد خواهد شد. شاید تا به حال تجربه کرده باشید که سرتان در حین تماشای تلویزیون کمی عقب یا جلوتر از حالت معمول بوده باشد و به همین دلیل پس از چند ساعت، کمر درد و گردن درد گرفته باشید.
اما قرار دادن سر و کمر در وضعیت نامناسب فقط باعث خستگی یا درد نمی‌شود! قرار گرفتن بدن در حالت نادرست می‌تواند باعث آسیب به مفاصل کمر و گردن شده و طیف گسترده‌ای از مشکلات عضلانی و مفصلی را به همراه داشته باشد. خوشبختانه، یوگا می‌تواند ناهنجاری‌های حالت بدن را رفع کند و گردن و کمر را صاف نگه دارد. در نتیجه، از بروز مشکلاتی همچون درد، خستگی، آرتروز و مشکلات مفصلی و عضلانی جلوگیری خواهد شد.
4- جلوگیری از تجزیه غضروف مفصل
در هر جلسه‌ای که تمرین یوگا انجام می‌دهید، از تمام طیف حرکتی عضلات و مفاصل خود استفاده می‌کنید. این ورزش از مفاصل و عضلاتی که معمولاً استفاده نمی‌شوند کار می‌کشد و از بروز آرتروز، تجزیه مفاصل و مشکلاتی از این قبیل پیشگیری می‌کند.
جالب است بدانید که غضروف مفصل عملکردی مشابه اسفنج دارد؛ زیرا مواد مغذی تازه را فقط هنگامی دریافت می‌کند که فشرده شود و مایعات قبلی از آن خارج شوند. اگر فرد از مفاصل بدن خود به اندازه کافی استفاده نکند، مواد مغذی تازه به عضروف‌‌ها نخواهد رسید. در نتیجه، مفاصل به تدریج فرسوده و تجزیه خواهند شد.
5- محافظت از ستون فقرات
دیسک‌های ستون فقرات (کمک فنرهای بین مهره‌های کمر که با اعصاب در ارتباط هستند) باید حرکت کنند. این تنها راهی است که آن‌ها مواد مغذی خود را دریافت می‌کنند. یوگا و حرکاتی که شامل خمیدگی به جلو، عقب و چرخش کمر هستند به شما می‌کنند تا دیسک‌های کمر خود را سالم نگه دارید.
6- کمک به حفظ سلامت استخوان
پژوهش‌ها به خوبی اثبات کرده‌اند که ورزش‌هایی که در آن‌ها حرکات مرتبط با تحمل وزن وجود دارد، باعث تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان می‌شود. بسیاری از حرکات یوگا مستلزم این است که وزن خود را روی دست، شکم، کمر یا پا تحمل کنید.
بعلاوه، مطالعه‌ای که در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا انجام شد نشان داد که یوگا باعث افزایش تراکم استخوان به خصوص در ستون فقرات می‌شود. به همین دلیل این ورزش می‌تواند به خوبی از پوکی استخوان جلوگیری کند. جالب است بدانید که یوگا هورمون استرس (کورتیزول) خون را نیز کاهش می‌دهد و از این طریق می‌تواند به حفظ کلسیم در استخوان‌ها کمک کند.
7- افزایش جریان خون
یوگا خون را روان‌تر کرده و گردش خون را افزایش می‌دهد. تمرینات یوگا می‌تواند به بهبود گردش خون به خصوص در ناحیه دست‌ها و پاها کمک کند. یوگا همچنین اکسیژن بیشتری به سلول‌های شما می‌رساند؛ که باعث عملکرد بهتر آن‌ها خواهد شد. از این رو، اگر به دلیل مشکلات قلبی یا کلیوی دچار تورم پا شده‌اید، یوگا می‌تواند به شما در درمان این مشکل کمک کند.
یوگا همچنین سطح هموگلوبین و گلبول‌های قرمز خون (که اکسیژن را به بافت‌ها می‌رسانند) را افزایش می‌دهد. این ورزش همچنین با کاهش چسبندگی پلاکت‌ها و کاهش سطح پروتئین‌های لخته‌ساز، غلظت خون را کاهش می‌دهد. این امر می‌تواند منجر به کاهش حملات قلبی و مغزی شود؛ زیرا لخته شدن خون یکی از رایج‌ترین دلایل رخ دادن حملات قلبی و مغزی است.
8- تخلیه لنف و تقویت سیستم ایمنی
یکی از فواید یوگا تخلیه لنف و تقویت سیستم ایمنی است. هنگامی که عضلات را منقبض و کشیده می‌کنید و اعضای بدن را به اطراف حرکت می‌دهید، به تخلیه لنفاوی (مایع چسبناک غنی از سلول‌های ایمنی) می‌کنید. این امر به سیستم لنفاوی کمک می‌کند تا با عفونت مقابله کند، سلول‌های سرطانی را از بین ببرد و مواد زائد سمی را دفع کند.
9- بالا بردن ضربان قلب
هنگامی که از طریق تنفس و انجام ورزش‌های هوازی ضربان قلب خود را بالا می‌برید، در واقع احتمال رخ دادن حمله قلبی را کاهش می‌دهید و می‌توانید افسردگی را نیز درمان کنید. اگرچه همه تمرین‌های یوگا هوازی نیستند، اما حرکات سخت‌تر و شدیدتر این ورزش می‌تواند ضربان قلب شما را در محدوده هوازی افزایش دهد.
نکته جالب‌تر این است که حتی اگر تمرین یوگا باعث افزایش ضربان قلب نشود، قطعاً وضع کلی قلب و عروق را بهبود می‌بخشد. مطالعات نشان داده است که یوگا ضربان قلب در حالت استراحت را کاهش می‌دهد، استقامت را افزایش می‌دهد و می‌تواند جذب اکسیژن را به حداکثر برساند.
10- بهبود عملکرد غدد فوق کلیوی
یوگا کورتیزول (هورمون استرس) را کاهش می‌دهد. به طور معمول، غدد فوق کلیه در پاسخ به تنش‌ها کورتیزول ترشح می‌کنند، که به طور موقت عملکرد ایمنی بدن را افزایش می‌دهد. اما در صورتی که سطح هورمون کورتیزول خون بعد از رفع تنش به حالت عادی برنگردد، ممکن است عملکرد سیستم ایمنی را به خطر بیندازد.
افزایش موقت کورتیزول به بهبود حافظه طولانی مدت کمک می‌کند، اما اگر بیش از حد باشد حافظه را تضعیف می‌کند و ممکن است باعث ایجاد تغییرات دائمی در مغز شود. علاوه بر آن، زیاد بودن میزان کورتیزول با مشکلاتی همچون افسردگی شدید، پوکی استخوان، فشار خون بالا و مقاومت به انسولین در ارتباط است. این هورمون همچنین باعث افزایش اشتها شده و در دراز مدت می‌تواند به چاقی، دیابت و حمله قلبی بیانجامد.
11- افزایش احساس شادی
پژوهش‌ها نشان داده است که انجام یوگای مداوم افسردگی را بهبود می‌بخشد و منجر به افزایش قابل توجه میزان سروتونین و کاهش میزان مونوآمین اکسیداز (آنزیمی که انتقال دهنده‌های عصبی را تجزیه می‌کند) و کورتیزول می‌شود. در نتیجه، یکی از فواید یوگا این است که می‌تواند احساس شادی در افراد را افزایش دهد.
12- کاهش قند خون
یوگا باعث کاهش قند خون و کلسترول LDL (مضر) شده و کلسترول HDL (مفید) را افزایش می‌دهد. در افراد مبتلا به دیابت، یوگا به چندین روش باعث کاهش قند خون می‌شود: 1- کاهش سطح کورتیزول و آدرنالین، 2- کمک به کاهش وزن، 3- افزایش حساسیت سلول‌ها به اثرات انسولین.
به همین دلیل است که این ورزش سطح قند خون را پایین آورده و خطر ابتلا به عوارض بیماری دیابت مانند حمله قلبی، نارسایی کلیه و نابینایی را کاهش می‌دهد.
13- افزایش تمرکز
عنصر مهم یوگا تمرکز بر زمان حال است. مطالعات نشان داده است که تمرین منظم یوگا باعث بهبود هماهنگی، زمان واکن ، حافظه و حتی نمرات ضریب هوشی می‌شود. به طور کلی، افرادی که مدیتیشن انجام می‌دهند توانایی حل مشکلات را در خود بهبود می‌بخشند و قادر به حفظ و یادآوری سریع‌تر اطلاعات هستند.
14- تقویت سیستم عصبی
یوگای پیشرفته می‌تواند بدن را به روش‌های خارق العاده‌ای کنترل کند. اغلب این روش‌ها به واسطه سیستم عصبی انجام می‌شوند. این نوع از یوگا می‌تواند ریتم ضربان قلب را تنظیم کند، الگوهای موج مغزی خاصی ایجاد کند و دمای بدن را تغییر دهد. از این رو، سیستم عصبی فرد تقویت خواهد شد.
15- درمان بی خوابی
یوگا می‌تواند افراد را از شلوغی زندگی مدرن رها کند و به آن‌ها خواب شبانه عمیق و راحت هدیه دهد. بسیاری از انواع یوگا می‌توانند موجب چرخش حواس به سمت داخل بدن شوند و تمرکز فرد را از مشکلات خارجی بردارند. این امر باعث استراحت سیستم عصبی شده و کیفیت خواب فرد را افزایش می‌دهد. در نتیجه، خستگی کمتری را تجربه خواهید کرد.
16- تقویت ریه ها
بسیاری از حرکات یوگا فرد را ایجاب می‌کنند که نفس‌های کمتر و با حجم بیشتر بکشند. این نوع تنفس هم آرامش بخش است و هم کارآمدتر از تنفس معمولی است. تنفس عمیق می‌تواند به افراد مبتلا به مشکلات ریوی کمک زیادی کند؛ زیرا اکسیژن خون را افزایش می‌دهد.
بعلاوه، نشان داده شده است که یوگا عملکرد ریه را از نظر حداکثر حجم تنفس و بازده بازدم بهبود می‌بخشد. یوگا همچنین باعث تنفس از طریق بینی می‌شود. تنفس از طریق بینی هوا را گرم می‌کند (هوای سرد و خشک به احتمال زیاد باعث حمله آسم در افراد حساس می‌شود)، آن را مرطوب می‌کند و گرده‌ها و آلودگی‌های موجود در آن را از بین می‌برد تا وارد ریه نشوند.
17- پیشگیری از سندرم روده تحریک پذیر و سایر مشکلات گوارشی
زخم روده و معده، سندرم روده تحریک پذیر و یبوست می‌توانند در اثر استرس تشدید شوند. بنابراین اگر استرس کمتری داشته باشید، کمتر دچار این مشکلات خواهید شد. یوگا، مانند هر ورزش بدنی، می‌تواند یبوست را کاهش دهد و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را به حداقل برساند. زیرا حرکت بدن باعث انتقال سریع مواد غذایی و مواد زائد از طریق روده می‌شود.
18- آرامش بخشیدن به ذهن
یکی از فواید یوگا فرو نشاندن نوسانات ذهنی و روحی است. به عبارت دیگر، این ورزش باعث کاهش احساس ناامیدی، حسرت، عصبانیت، ترس، استرس و طمع می‌شود. از آنجایی که استرس در بسیاری از بیماری‌ها از میگرن و بی‌خوابی گرفته تا ام اس، اگزما، فشار خون بالا و حملات قلبی نقش دارد، باید آن را کنترل کرد. اگر ذهن خود را آرام‌تر نگه دارید، احتمالاً زندگی طولانی‌تر و سالم‌تری خواهید داشت.
19- تسکین درد
یوگا می‌تواند درد را تسکین دهد. طی چندین پژوهش علمی، یوگا توانست درد را در افراد مبتلا به آرتروز، کمر درد، فیبرومیالژیا و سایر بیماری‌های مزمن کاهش دهد. با کاهش درد جسمی روحیه شما بهتر می‌شود، تمایل بیشتری به فعالیت دارید و البته به داروهای مسکن مضر و گران قیمت احتیاجی نخواهید داشت.
کلام آخر
همانطور که دیدیم، یوگا فواید بی‌نظیری برای سلامتی جسم و روح دارد. این ورزش می‌تواند از بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری کرده و حتی آن‌ها را درمان کند. خوشبختانه یوگا محدودیت سنی و جنسیتی ندارد و با هر شرایطی که دارید، می‌توانید از همین امروز این ورزش را شروع کنید.
دیدگاه کاربران