به طور کلی دو نوع بیماری کبد چرب وجود دارد: کبد چرب الکلی و کبد چرب غیرالکلی. کبد چرب یک بیماری رایج است و از عوامل اصلی نارسایی کبد محسوب می‌شود. بیماری کبد چرب غیرالکلی معمولاً افرادی که چاق یا کم‌تحرک هستند و همچنین افرادی که رژیم غذایی نامناسبی دارند را درگیر می‌کند. کبد به دفع سموم کمک می‌کند و پروتئین گوارشی مهمی به نام صفرا تولید می‌کند. بیماری کبد چرب به این اندام آسیب می‌رساند و مانع از عملکرد صحیح آن می‌شود. یکی از راه‌های اصلی درمان این بیماری، رژیم غذایی است. در میان خوراکی‌هایی که ما هر روز می‌خوریم، یک سری غذاهای مفید و مضر برای کبد نیز وجود دارند.
به طور کلی، افرادی که کبد چرب دارند باید یک رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات دارای فیبر بالا مانند حبوبات و غلات کامل داشته باشند. اما چه غذاهایی برای کبد چرب مضر هستند؟ در ادامه این مقاله از مجله زیبا بمان، با غذاهای مضر برای کبد چرب آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.
غذاهای مضر برای کبد چرب کدامند؟
اگر به کبد چرب مبتلا هستید، لازم است مصرف خوراکی‌های زیر را به حداقل برسانید:
نوشابه
نوشابه یکی از منابع اصلی قند مصنوعی در رژیم غذایی امروزی است. تنها یک قوطی نوشابه حاوی بیش از 40 گرم قند است؛ در حالی که میزان مجاز مصرف قند در طول یک روز حداکثر 10 گرم است. مصرف مقادیر زیاد قند به کل بدن از جمله کبد آسیب می‌زند. اما هنگامی که نوشابه می‌نوشیم چه اتفاقی می‌افتد؟
وقتی نوشابه می‌نوشیم، گلوکز حاصل از قند موجود در آن به سرعت جذب جریان خون شده و باعث افزایش شدید قند خون می‌شود. لوزالمعده در پاسخ به این اتفاق انسولین ترشح می‌کند؛ هورمونی که به سلول‌ها اجازه می‌دهد گلوکز را از جریان خون جمع‌آوری کنند.
سلول‌های عضلانی، سلول‌های مغزی و سایر سلول‌ها در سراسر بدن مقداری از قند را استفاده می‌کنند، زیرا مقدار مشخصی از گلوکز برای تولید انرژی و انجام عملکردهای بیولوژیکی حیاتی است. با این حال، از آنجایی که نوشابه مقدار زیادی گلوکز اضافی به خون وارد کرده، بیشتر این قند به چربی تبدیل می‌شود تا در بدن ذخیره شود.
نوشیدن زیاد نوشابه در طول زمان باعث می‌شود که لوزالمعده برای تولید و ترشح مداوم انسولین زحمت زیادی بکشد؛ که خود می‌تواند منجر به ایجاد مقاومت نسبت به انسولین و دیابت نوع 2 شود. نوشیدن بیش از حد نوشابه نیز باعث چاقی و فشار خون بالا می‌شود. همه این شرایط دست به دست هم داده و باعث بروز کبد چرب می‌شوند یا آن را بدتر می‌کنند.
گوشت های فرآوری شده
سوسیس، کالباس و دیگر گوشت‌های فرآوری شده پیامدهای منفی برای سلامت کبد دارند. مواد نگهدارنده اضافه شده به این گوشت‌ها -مانند نمک، نیترات مصنوعی و نیتریت- برای سلامتی بسیار مضر هستند.
نمک اضافه شده به سوسیس و کالباس باعث افزایش فشار خون می‌شود؛ که می‌تواند بیماری‌هایی نظیر کبد چرب و سندرم متابولیک را به همراه داشته باشد. نمک اضافی علاوه بر ایجاد خون بالا، ممکن است در آسیب کبدی نیز نقش مستقیم داشته باشد. مطالعه‌ای که در مجله Agricultural and Food Chemistry منتشر شده است نشان می‌دهد که مصرف بیش از حد نمک میزان مرگ سلول‌های کبدی را افزایش می‌دهد. به علاوه، منجر به تولید گونه‌های اکسیداتیو و التهاب کبد می‌شود.
نیترات‌ها و نیتریت‌های مصنوعی همان عواملی هستند که رنگ و بافت گوشت‌های فرآوری شده را حفظ می‌کنند. با این حال، این مواد در پروتئین‌های موجود در گوشت جاسازی شده‌اند و به حرارت واکنش می‌دهند. این واکنش‌های شیمیایی می‌تواند ترکیبات مضری به نام نیتروزامین تولید کنند. نیتروزامین‌ها عوامل سرطان‌زایی هستند که باعث التهاب اکسیداتیو در کبد نیز می‌شوند.
اما مواد نگهدارنده موجود در گوشت‌های فرآوری شده تنها عواملی نیستند که بر سلامت کبد تأثیر می‌گذارند. میزان چربی موجود در این مواد غذایی نیز بالا است؛ که نقش مهمی در افزایش وزن، ایجاد مشکلات متابولیک و بیماری‌های قلبی عروقی دارد. این امر به نوبه خود احتمال ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش می‌دهد.
برخی از غذاهای کنسرو شده
مصرف غذاهای کنسرو شده راحت و سریع است؛ اما انتخاب نوع مناسب مواد غذایی کنسرو شده برای سلامتی اهمیت زیادی دارد. برخی از غذاهای کنسروی حاوی مقادیر زیادی سدیم و قندهای اضافی هستند که در افزایش وزن، فشار خون بالا، مقاومت به انسولین، دیابت نوع 2 و بیماری کبد چرب نقش دارند.
علاوه بر این، برخی از مواد غذایی کنسرو شده حاوی یک ماده شیمیایی به نام بیسفنولA یا به اختصار BPA هستند. نشان داده شده است که BPA بر تعادل هورمونی بدن تأثیر منفی می‌گذارد. تحقیقات جدید نیز نشان می‌دهد که BPA می‌تواند در مختل کردن سلامت کبد نیز نقش داشته باشد.
یک پژوهش که توسط محققان بخش گوارش، کبد و تغذیه کودکان در دانشگاه کالیفرنیا سان فرانسیسکو انجام شد، رابطه مصرف BPA و بیماری کبد چرب غیرالکلی برای نوجوانان را مورد بررسی قرار داد. نتایج نشان داد که مصرف BPA در بین نوجوانان با افزایش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب همراه است.
برای محافظت از کبد خود، یا از مصرف غذاهای کنسروی خودداری کنید یا حتماً به دنبال برندهایی باشید که دارای سدیم و قند کمی هستند.
نان سفید
غلات فرآوری شده و تصفیه شده مانند نان سفید اغلب حاوی قند افزوده هستند. نان سفید از گندم تصفیه شده تهیه می‌شود که در اصل تمام ارزش غذایی آن حذف شده است و تنها یک محصول نشاسته‌ای از آن باقی مانده است. تصفیه صنعتی نشاسته منجر به تولید نانی می‌شود که ممکن است نرم‌تر و خوشمزه‌تر باشد؛ اما از خواص بسیار کمتری نیز برخوردار است.
هنگامی که ما نشاسته را بدون فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین و آنتی اکسیدان‌ها -که به طور طبیعی همراه نشاسته هستند- می‌خوریم، بدن این کربوهیدرات‌ها را همانند قند جذب می‌کند. کربوهیدرات‌های موجود در نان سفید کربوهیدرات‌های ساده هستند و به سرعت به شکل قند تجزیه شده در جریان خون آزاد می‌شوند. درست مانند مصرف مزمن نوشابه، خوردن بیش از حد نان سفید نیز در طول زمان باعث مقاومت به انسولین، دیابت نوع 2، افزایش وزن و بیماری کبد چرب می‌شود. علاوه بر آن، نان سفید اغلب حاوی قندهای اضافی است.
سایر غذاهای مشابه نان سفید که باید از آن‌ها اجتناب کنید عبارت‌اند از برنج سفید، ماکارونی سفید، کلوچه، چیپس و خوراکی‌هایی از این قبیل.
بستنی و لبنیات پرچرب
بستنی یک محصول لبنی پر از قند و چربی اشباع شده است که هر دو در ایجاد و تشدید بیماری کبد چرب نقش دارند. مصرف بیش از حد چربی اشباع شده عامل اصلی افزایش وزن، سندرم متابولیک، بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری کبد چرب است.
چربی اشباع شده عملکرد انسولین را مختل کرده و در ایجاد مشکلاتی مانند مقاومت به انسولین و دیابت نقش دارد. مصرف بیش از حد چربی اشباع شده باعث افزایش کلسترول و تری گلیسیرید می‌شود که می‌تواند منجر به ایجاد پلاک‌های شریانی شود. این پلاک‌ها مانع جریان خون می‌شوند.
سایر محصولات لبنی که در صورت ابتلا به بیماری کبد چرب باید از آن‌ها دوری کنید شامل پنیر پرچرب، شیر، خامه، کره و ماست است.
سیب زمینی سرخ کرده
سیب زمینی سرخ کرده و سایر غذاهای سرخ شده حاوی چربی‌های ترانس هستند که بدترین نوع چربی برای بدن محسوب می‌شود. چربی ترانس نوعی چربی است که از طریق فرآیندهای صنعتی تشکیل می‌شود.
تحقیقات منتشر شده در مجله Nutrition & Metabolism نشان داد که مصرف چربی‌های ترانس باعث افزایش التهاب بدن و همچنین به خطر انداختن عملکرد کبد می‌شود.
نمونه‌هایی از محصولات دیگر که می‌توانند حاوی چربی ترانس باشند شامل مرغ سوخاری، غذاهای منجمد، فست فود و تنقلات بسته بندی شده مانند چیپس و کوکی‌ها هستند.
الکل
مصرف الکل مطمئناً در ایجاد بیماری کبد چرب ناشی از الکل نقش دارد؛ اما در بروز کبد چرب غیرالکلی نیز می‌تواند مؤثر باشد. الکل در کبد متابولیزه می‌شود. آنزیم‌های کبدی الکل را به استالدهید تجزیه می‌کنند تا سپس به استات تبدیل شود.
استالدهید یک ترکیب سمی است که باعث ایجاد استرس اکسیداتیو و آسیب التهابی در کبد شده و به تجمع چربی در بافت‌های کبد کمک می‌کند. متابولیسم الکل همچنین باعث ایجاد رادیکال‌های آزاد می‌شود که به سلول‌های کبد آسیب می‌رساند.
افزودن الکل به رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی قند، چربی اشباع، چربی ترانس، سدیم و مواد نگهدارنده را می‌توان با افزودن سوخت به آتش برابر دانست. حتی اگر الکل را در حد اعتدال مصرف کنید، باز هم باعث آسیب و التهاب بیشتر می‌شود. از این رو، بهتر است برای حفظ سلامت کبد خود همه انواع الکل از جمله آبجو، شراب و مشروبات الکلی را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
کلام آخر
به طور کلی، غذاهایی که در صورت ابتلا به کبد چرب باید از آن‌ها اجتناب کرد عبارت‌اند از: گوشت‌های فرآوری شده، غذاهای کنسروی، نان سفید، بستنی، سیب زمینی سرخ کرده، نوشابه، الکل و همه غذاهای سرشار از مواد نگهدارنده، چربی‌های اشباع و ترانس، قندهای اضافی، مواد شیمیایی و کربوهیدرات‌های تصفیه شده. حذف این غذاهای مضر از رژیم غذایی به بدن شما در ترمیم آسیب کبد، معکوس کردن بیماری کبد چرب و جلوگیری از بروز احتمالی استئاتوهپاتیت، سیروز کبدی، سرطان کبد و نارسایی کبد کمک زیادی می‌کند.
منبع: fattyliverdisease
دیدگاه کاربران