برخی افراد از اصطلاحات «تحمل به مواد مخدر»، «اعتیاد» و «وابستگی» به جای یکدیگر استفاده می‌کنند، اما همه آنها به معنای متفاوت هستند. تحمل دارو زمانی اتفاق می‌افتد که بدن یا مغز فرد مانند گذشته به دارو پاسخ نمی‌دهد. تحمل دارو اصطلاحی است که معمولاً اشتباه گرفته می‌شود. این همان اعتیاد نیست و هم با داروهای تجویزی و هم با داروهای تفریحی می‌تواند اتفاق بی‌افتد.
فهرست مقالات
تحمل دارو چیست؟
تحمل دارویی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن یا مغز فردی دیگر مانند گذشته به یک داروی تجویزی یا تفریحی پاسخ نمی‌دهد. در بسیاری از موارد، تحمل زمانی اتفاق می‌افتد که فردی داروی خاصی را برای مدت طولانی مصرف کرده باشد. گیرنده‌ها یا آنزیم‌های موجود در مغز و بدن آنها کمتر توسط دارو فعال می‌شوند، بنابراین به اندازه کافی مؤثر نیستند. این بدان معناست که برای تجربه همان اثراتی که در ابتدا داشتند، باید دوز دارو را افزایش دهید. در صورتی که فرد تحمل داشته باشد، پزشک می‌تواند دوز بالاتری از دارو را تجویز کند. در موارد سوء استفاده از مواد، گاهی شخصی نیاز به مصرف دوزهای فزاینده بالاتری از دارو خواهد داشت تا به ایده‌آل مورد نظر خود برسد.
آیا تحمل یعنی اعتیاد؟
داشتن تحمل نسبت به یک ماده مخدر لزوماً به این معنی نیست که فرد به آن اعتیاد دارد. بسیاری از افراد پس از مصرف منظم یک دارو برای مدت طولانی، تحمل آن را پیدا می‌کنند. بدن آنها بیشتر به آن عادت می‌کند و تأثیر دارو ضعیف می‌شود. در برخی موارد، اگر فرد پس از مصرف مکرر و در طول زمان به دارو معتاد شود، می‌تواند نسبت به آن تحمل داشته باشد.
آیا تحمل دارو ژنتیکی است؟
هیچ شواهد قطعی دال بر ژنتیکی بودن تحمل دارو وجود ندارد. عوامل مختلفی می‌توانند بر تحمل داروی فرد تأثیر بگذارند. افراد مبتلا به برخی اختلالات کبدی یا کلیوی، اندام‌هایی که داروها را تجزیه یا متابولیزه می‌کنند، می‌توانند به دوزهای دارویی متفاوتی نیاز داشته باشند. علاوه بر این، سن، جنس، وزن، شرایط روانی زمینه‌ای، و داروها یا موادی که همزمان با دارو مصرف می‌کنند نیز می‌توانند بر سطح تحمل او تأثیر بگذارد.
تحمل دادر مقابل مقاومت در مقابل وابستگی در مقابل اعتیاد
بسیاری از مردم از اصطلاحات «تحمل»، «مقاومت»، «وابستگی» و «اعتیاد» به جای یکدیگر استفاده می‌کنند. با این حال، آنها اصطلاحات منحصر به فردی هستند که شرایط مختلف را توصیف می‌کنند.
تحمل
تحمل دارو زمانی اتفاق می‌افتد که، در طول زمان، همان دوز دارو نسبت به ابتدا تأثیر کمتری بر بدن فرد داشته باشد.
مقاومت
مقاومت دارویی زمانی اتفاق می‌افتد که نوعی میکروارگانیسم مورد هدف یک دارو مانند باکتری، ویروس، انگل، آمیب یا قارچ به گونه‌ای جهش می‌یابد که حساسیت کمتری نسبت به دارو ایجاد می‌کند. به عبارت ساده، مقاومت به معنای داروهایی است که زمانی برای درمان عفونت‌ها یا بیماری‌های ناشی از میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌شد، دیگر موثر نیستند. میکروب‌ها می‌توانند حتی در حضور دارویی که برای از کار انداختن یا از بین بردن آنها طراحی شده است به زندگی و تکثیر ادامه دهند. مقاومت آنتی بیوتیکی یک مشکل فزاینده فوری است که سالانه حدود 2.8 میلیون نفر از افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تقریباً 35000 نفر از آنها به دلیل عفونت مقاوم به آنتی بیوتیک جان خود را از دست می‌دهند.
وابستگی
وابستگی به مواد مخدر زمانی اتفاق می‌افتد که بدن فرد دیگر قادر به عملکرد مورد انتظار بدون مصرف دوز معینی از دارو نباشد. معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که فردی همان دارو را برای مدت طولانی مصرف کرده باشد. افراد دارای وابستگی لزوماً به مواد مخدری که به آن وابسته شده‌اند معتاد نیستند. اگر فردی با وابستگی به مواد مخدر به طور ناگهانی مصرف دارو را متوقف کند یا دوز خود را کاهش دهد، ترک را تجربه خواهد کرد. این می‌تواند یک سری علائم روحی و جسمی ایجاد کند. در برخی موارد، ترک حتی می‌تواند علائم تهدید کننده زندگی ایجاد کند، به خصوص اگر فردی به الکل یا بنزودیازپین‌ها وابسته باشد. افراد مبتلا به وابستگی به مواد مخدر برای کمک به کاهش، محدود کردن یا حتی اجتناب از علائم ترک باید به تدریج مقدار دارویی را که در روز مصرف می‌کنند کاهش دهند.
اعتیاد
مشابه تحمل و وابستگی به مواد مخدر، فرد در صورت مصرف مکرر آن می‌تواند به مواد مخدر معتاد شود. با این حال، بر خلاف تحمل و وابستگی به مواد مخدر، اعتیاد به مواد مخدر یک وضعیت عصبی است. اعتیاد به عنوان از دست دادن کنترل بر استفاده از یک داروی خاص علی‌رغم پیامدهای منفی مرتبط با مصرف آن تعریف شده است. افرادی که به مواد مخدر معتاد هستند، هوس آن و مصرف اجباری آن را پیدا می‌کنند. این با تغییرات عملکردی در مسیرهای عصبی مرتبط با استرس، یادگیری و جنگ مرتبط است. که می‌تواند برای مدت طولانی باقی بماند. در حالی که هیچ ژن مشخصی در ارتباط با اعتیاد به مواد مخدر وجود ندارد، اما گاهی فرد می‌تواند به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد اعتیاد باشد. بر اساس برخی برآوردها، تا 50 درصد از خطر ابتلا به اعتیاد به ساختار ژنتیکی بستگی دارد. اعتیاد یک بیماری پیچیده است که می‌توان آن را مدیریت و درمان کرد. با این حال، در حال حاضر هیچ درمان شناخته شده‌ای برای اعتیاد وجود ندارد.
آیا کسی می‌تواند از بروز تحمل دارویی جلوگیری کند؟
در مورد داروهای تجویزی، اغلب هیچ راهی برای جلوگیری از ایجاد تحمل دارویی وجود ندارد. با این حال، استفاده نادرست از داروهای تجویزی یا عدم مصرف داروهای تجویزی، می‌تواند خطر تحمل دارو را افزایش دهد.
آیا برخی از داروها می‌توانند با دیگر داروها تداخل داشته باشند و خطر تحمل را افزایش دهند؟
بله، برخی از داروها می‌توانند غلظت خونی سایر داروها را افزایش یا کاهش دهند، که می‌تواند در تأثیرگذاری یا عملکرد آنها اختلال ایجاد کند.
آیا عوامل خارجی می‌توانند بر تحمل دارو تأثیر بگذارند؟
بله، برخی از عوامل خارجی، از جمله استرس و بیماری، می‌توانند بر تحمل دارو تأثیر بگذارند. افرادی که تغییرات غیرمنتظره‌ای را در توانایی خود برای دسترسی به داروها یا تغییر در کیفیت داروها مانند خلوص، قدرت و ترکیب تجربه می‌کنند، می‌توانند تغییراتی را در تحمل خود نیز تجربه کنند.
چگونه فرد می‌تواند تحمل دارو را درمان کند؟
روش خاصی برای درمان تحمل دارویی وجود ندارد. پزشک می‌تواند مصرف دوزهای بیشتر یا مکرر از دارو را توصیه کند. از طرف دیگر، آنها می‌توانند به کسی پیشنهاد دهند که داروی خود را با مصرف تدریجی و کمتر آن قطع کند. سپس آنها می‌توانند شروع به مصرف یک داروی جدید کنند.
کلام آخر
تحمل دارویی زمانی رخ می‌دهد که اثربخشی دارو در طول زمان کمتر شود. بسیاری از افرادی که نیاز به مصرف داروهای نسخه‌ای به طور منظم دارند، در نهایت تحمل دارو را تجربه می‌کنند. اگر به نظر برسد اثربخشی دارویی کمتر شده‌است، یا اگر متوجه شوند که از دوزهای بالاتر یا استفاده مکرر از دارو برای دریافت همان اثر استفاده می‌کنند، باید با پزشک صحبت کنند.
دیدگاه کاربران