سرطان چشم می تواند در هر یک از ساختارهای چشم ایجاد شود. این بیماری می تواند از خود چشم شروع شود که به آن «سرطان چشم اولیه» می گویند. همچنین می تواند به دلیل سرایت سرطان از نواحی دیگر بدن به چشم رخ دهد؛ که «سرطان چشم ثانویه» نامیده می شود. اما سرطان چـشم دقیقاً چیست و چه علائمی دارد؟ آیا روشی برای درمان آن وجود دارد؟
در ادامه این مقاله از مجله زیبا بمان همراه ما باشید تا با علت، علائم و روش درمان سـرطان چشم آشنا شویم.
فهرست مقالات
سرطان چشم چیست؟
سـرطان چشم می تواند هر یک از سه قسمت اصلی چشم را درگیر کند. یک قسمت «کره چشم» است که با ماده ژله مانندی به نام زجاجیه پر شده است. کره چشم شامل سه لایه است:
- صلبیه، که دیواره بیرونی کره چشم است
- عنبیه و جسم مژکی مشیمیه، که تغذیه چشم را فراهم می کند
- شبکیه، که اطلاعات را از چشم به مغز می فرستد
قسمت دوم چشم، مدار است. این بخش شامل بافت ها و استخوان های اطراف کره چشم است. در آخر، بخش سوم شامل ساختارهای پلک ها و غدد اشکی می شود.
تغییرات DNA درون ژن ها باعث سرطان چـشم می شود. تغییرات DNA می تواند انکوژن ها را فعال کند؛ که به رشد و تقسیم سلول های سرطانی کمک می کنند. همچنین می توانند ژن های سرکوب کننده تومور (که سلول های سرطانی را می کشند یا رشد آن ها را کند می کنند) را غیرفعال کنند. این تغییرات، به سلول ها اجازه رشد غیرقابل کنترل و تشکیل تومور سرطانی را می دهد.
علائم سرطان چشم کدام اند؟
بسیاری از افراد مبتلا به سرطان چـشم ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند؛ تا زمانی که سرطان پیشرفته تر شود. با این حال، علائمی که باید مراقب آن ها باشید عبارت اند از:
- تاری دید یا از دست دادن ناگهانی بینایی
- مشاهده لکه ها یا پرتوهای نور که در میدان دید حرکت می کنند
- از دست دادن میدان بینایی
- وجود یک لکه تاریک در حال رشد روی عنبیه
- تغییر در اندازه یا شکل مردمک چشم
- تغییر موقعیت کره چشم
- برآمدگی چشم
- تغییر در نحوه حرکت چشم
سـرطان چشم به ندرت درد دارد؛ مگر اینکه اندازه تومور سرطانی بزرگ باشد.
پزشک ممکن است از آزمایش های زیر برای تشخیص سرطان چـشم استفاده کند:
- افتالموسکوپی
- سونوگرافی
- آنژیوگرافی فلورسین
چه کسانی در معرض ابتلا به این سرطان قرار دارند؟
هر کسی ممکن است دچار سرطان چـشم شود؛ اما احتمال بروز آن در شرایط زیر بیشتر است:
- نژاد: احتمال ابتلا به سـرطان چشم در افراد سفیدپوست بیشتر از رنگین پوستان است.
- رنگ چشم: خطر ابتلا به سرطان در افرادی که چشم های رنگ روشن (مانند آبی یا سبز) دارند بیشتر است.
- سن: افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به سرطان چـشم هستند.
- ژنتیک: شرایطی مانند سندرم خال دیسپلاستیک، ملانوسیتوز اکولودرم و سندرم سرطان BAP1 ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.
- خال یا کک و مک در ناحیه چشم: افرادی که در ناحیه چشم خال یا کک و مک دارند، ممکن است بیشتر به سرطان چـشم مبتلا شوند.
- سابقه خانوادگی: داشتن خانواده با سابقه سرطان چـشم نیز می تواند خطر ابتلا به سـرطان چشم را افزایش دهد.
هنوز مشخص نیست که آیا عوامل خاصی مانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مشاغل خاص یا ملانوم پوست باعث سـرطان چشم می شود یا خیر.
سرطان چشم چگونه درمان می شود؟
قبل از شروع درمان، پزشک اندازه تومور سرطانی و اینکه آیا به سایر قسمت های چشم، غدد لنفاوی یا سایر قسمت های بدن گسترش یافته است را مشخص می کند. پزشک همچنین می تواند سلول های سرطانی را زیر میکروسکوپ بررسی کند تا به نوع آن ها و احتمال پاسخ آن ها به درمان پی ببرد.
درمان سرطان چشم، می تواند شامل یک یا چندین مورد زیر باشد:
- جراحی: نوع و وسعت جراحی، به محل و اندازه تومور سرطانی بستگی دارد. وسعت برداشتن بافت می تواند از بخش کوچکی از ساختار چشم تا برداشتن کامل کره چشم (انوکلئوناسیون) متغیر باشد. جراحی ممکن است منجر به از دست دادن بخشی یا تمام بینایی در چشم شود.
- پرتو درمانی: انواع مختلفی از پرتودرمانی موجود است. پزشکان پرتوهای پرانرژی اشعه ایکس را از دستگاه به سوی تومور سرطانی متمرکز می کنند؛ یا حتی ممکن است دیسکی حاوی دانه های رادیواکتیو را مستقیماً در چشم قرار دهند (براکی تراپی یا پلاک درمانی). این روش رایج تر از جراحی است؛ زیرا می تواند بینایی و ظاهر سالم چشم را حفظ کند.
- لیزر درمانی: پزشکان از نور مادون قرمز برای گرم کردن و از بین بردن تومور استفاده می کنند. معمولاً از این روش برای درمان سرطان های کوچک چشم استفاده می شود؛ زیرا می تواند باعث خونریزی، جداشدگی شبکیه، انسداد رگ های خونی چشم و حتی بدتر شدن سرطان شود.
- شیمی درمانی: این روش زمانی استفاده می شود که سرطان به سایر قسمت های بدن سرایت کرده باشد.
پزشکان می توانند برخی از سرطان های چشم را درمان کنند؛ اما گاهی اوقات سرطان چـشم قابل درمان نیست و فقط می توان از گسترش آن جلوگیری کرد.
چگونه از این نوع سرطان پیشگیری کنیم؟
پزشکان هنوز علت دقیق سرطان چشم را نمی دانند. اگرچه هیچ ارتباط ثابت شده ای بین سـرطان چشم و نور خورشید وجود ندارد؛ اما انجمن سرطان آمریکا استفاده از عینک آفتابی محافظ در برابر اشعه ماوراء بنفش را، در بیرون از منزل توصیه می کند. بهترین نوع عینک آفتابی، عینک هایی هستند که قابلیت جذب 99 تا 100 درصد UVA و UVB را دارند.
منبع: medicalnewstoday
دیدگاه کاربران